W dniu 26 października 2023 r. Europejski Trybunał Praw Człowieka wydał wyrok w sprawie Romaniuk przeciwko Polsce (skarga nr 42179/14). Skarżący zarzucił, że doszło do  naruszenia art. 6 ust. 1 i art. 6 ust. 3 lit. d Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (dalej: Konwencja) wskazując, że w trakcie toczącego się przeciwko niemu postępowania karnego nie miał możliwości przesłuchania ani spowodowania przesłuchania współoskarżonego, którego zeznania miały decydujące znaczenie dla jego skazania.

Skarżący został osądzony wraz z 19 innymi oskarżonymi za udział w bójce z użyciem niebezpiecznych przedmiotów. Na podstawie zeznań złożonych przez jednego ze współoskarżonych (R.W.) skarżącemu postawiono zarzut nielegalnego posiadania broni palnej, użycia tej broni podczas przedmiotowych wydarzeń i postrzelenia wszystkich czterech ofiar, w tym jednej ze skutkiem śmiertelnym. W ramach śledztwa R.W. był dziewięciokrotnie przesłuchiwany przez prokuratora pod nieobecność skarżącego lub jego obrońcy. Podczas pierwszego przesłuchania R.W. nie zidentyfikował strzelającego. Podczas drugiego przesłuchania podał pseudonim przestępczy strzelającego, a następnie rozpoznał skarżącego na fotografii. Zeznania R.W. identyfikujące skarżącego nie były w pełni spójne – różniły się co do pozycji skarżącego, sposobu strzelania i wypowiedzi po oddaniu strzałów. W śledztwie nie sporządzono żadnych nagrań audio ani wideo z zeznań R.W. W grudniu 2011 r. sąd okręgowy uniewinnił skarżącego od zarzutu postrzelenia dwóch osób, w tym osoby, która zmarła, i skazał go za usiłowanie zabójstwa Ł.W. i M.K z użyciem broni palnej. Skarżącego skazano na karę pozbawienia wolności w łącznym wymiarze 12 lat. W toku postępowania apelacyjnego skarżący wniósł o dopuszczenie przez sąd jako dowodu zeznań R.W. z jednoczesnym odtworzeniem nagrania z kamery przemysłowej. Sąd Apelacyjny w Białymstoku oddalił ten wniosek.

Trybunał stwierdził, że skarżącemu nie dano właściwej i wystarczającej możliwości zakwestionowania zeznań R.W., które stanowiły rozstrzygający dowód dla jego skazania w związku z zarzutami związanymi z użyciem broni palnej. Mając na uwadze znaczenie poszanowania prawa do obrony w postępowaniu karnym, Trybunał stwierdził, że w rozpatrywanej sprawie skarżącemu nie zapewniono rzetelnego procesu sądowego w odniesieniu do zarzutów postrzelenia Ł.W. i M.K., jak również nielegalnego posiadania broni palnej. W związku z powyższym doszło do naruszenia art. 6 ust. 1 i art. 6 ust. 3 lit. d Konwencji. Skarżący nie wnosił o słuszne zadośćuczynienie. Trybunał uznał zatem, że nie ma podstaw do przyznania mu jakiejkolwiek kwoty z tego tytułu.

Wyrok jest ostateczny. Wyrok jest dostępny w bazie orzeczniczej Trybunału (https://hudoc.echr.coe.int). Wkrótce zostanie przetłumaczony na język polski i zamieszczony w bazie orzeczeń ETPC na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości.