W dniu 26 października 2023 r. Europejski Trybunał Praw Człowieka („Trybunał”) wydał wyrok w sprawie K.P. przeciwko Polsce (nr 52641/16). Skarga dotyczyła zarzutu naruszenia art. 8 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (dalej: Konwencja) ze względu na pozbawienie skarżącej, jako osoby tymczasowo aresztowanej, prawa do widzenia się z rodziną przez okres około roku, art. 5 ust. 3 Konwencji ze względu na nadmiernie długi okres tymczasowego aresztowania skarżącej,  art. 3 Konwencji w związku z przekroczeniem uprawnień przez funkcjonariusza służby więziennej w kontekście stosunku zależności, w wyniku czego skarżąca zaszła w ciążę w okresie pozbawienia wolności oraz art. 3 i 8 Konwencji w związku z opieką prenatalną i poporodową  jaką skarżąca i jej dziecko otrzymali w areszcie śledczym.

W odniesieniu do zarzutu naruszenia art. 8 Konwencji, Rząd uznał go za uzasadniony i zobowiązał się do zapłaty  na rzecz skarżącej kwoty 1500 euro tytułem zadośćuczynienia. Mając to na uwadze, jak również dotychczasowe orzecznictwo Trybunału oraz kwoty przyznawane skarżącym w podobnych do rozpoznawanej sprawach, Trybunał uznał, że dalsze rozpoznawanie skargi w rzeczonym zakresie jest nieuzasadnione i postanowił o jej wykreśleniu.  

W odniesieniu do zarzutu naruszenia  art. 5 ust. 3 Konwencji, Trybunał uznał skargę za dopuszczalną, stwierdzając jednocześnie, że ciężar popełnionego przestępstwa nie może sam w sobie uzasadniać stosowania tymczasowego aresztowania przez tak długi czas. Sześcioletni okres tymczasowego aresztowania skarżącej był z kolei podyktowany obawą przed manipulacją materiałem dowodowym, opartą wyłącznie o prawdopodobieństwo wymierzenia surowej kary, nie natomiast o konkretne okoliczności faktyczne. Mimo odnotowania dużego stopnia skomplikowania sprawy oraz konieczności zapewnienia prawidłowego postępowania, w szczególności z uwagi na objętość materiału dowodowego i liczbę domniemanych ofiar, Trybunał ocenił czas tymczasowego aresztowania skarżącej jako nadmierny.  

W odniesieniu do zarzutu naruszenia art. 3 Konwencji Trybunał zauważył, że sąd krajowy uznał funkcjonariusza służby więziennej winnym przekroczenia uprawnień w kontekście stosunku zależności i wymierzył mu karę, której Skarżąca nie kwestionowała. Trybunał zwrócił również uwagę na szereg procedur dyscyplinarnych, które wszczęto w związku z zaistniałą sytuacją, a które zakończyły się nałożeniem kar dyscyplinarnych na rzeczonego oraz sześciu innych funkcjonariuszy. W konsekwencji, Trybunał stwierdził, że państwo wywiązało się z obowiązku proceduralnego wynikającego z art. 3 Konwencji. Skarżąca nie domagała się odszkodowania za naruszenie jej dóbr osobistych w związku ze stawianymi zarzutami i nie podała powodu takiego stanu rzeczy, w związku z czym Trybunał uznał stanowisko Rządu dotyczące utraty przez nią statusu ofiary za uzasadnione i w tym zakresie skargę odrzucił.

W odniesieniu do zarzutu naruszenia art. 3 i 8 Konwencji, Trybunał stwierdził, że skarżąca nie podniosła żadnego konkretnego zarzutu w odniesieniu do opieki zapewnianej jej przez władze więzienne podczas ciąży lub w późniejszym okresie i nie uzasadniła swoich skarg na podstawie Konwencji. Ponadto, nie kierowała też żadnych skarg dotyczących opieki prenatalnej i poporodowej do władz krajowych. Trybunał nie stwierdził zatem aby w tym zakresie doszło do naruszenia praw i wolności określonych w Konwencji lub jej Protokołach, a skarga w tych ramach, jako nieuzasadniona została odrzucona.

Wobec danych okoliczności sprawy, analizowanych indywidualnie pod kątem ugruntowanego orzecznictwa Trybunału i stwierdzonego naruszenia art. 5 ust. 3 Konwencji, Trybunał przyznał skarżącej kwotę 6500 euro tytułem stosownego zadośćuczynienia (wyrok).

Wyrok z dnia 26 października 2023 r. jest dostępny w języku angielskim
w bazie orzeczniczej Trybunału (https://hudoc.echr.coe.int). Został również przetłumaczony na język polski i zamieszczony w bazie orzeczeń ETPC na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości.