Na ponad 20 planszach obejrzeć można pochodzące ze zbiorów Centralnej Biblioteki Wojskowej archiwalne zapisy tych niezwykłych, świątecznych dni spędzanych najczęściej na służbie, czasem nawet w wojennych okopach. Mimo ciężkich frontowych warunków polscy wojskowi zawsze starali się stworzyć 24 grudnia wyjątkową, rodzinną atmosferę. 

Są wśród prezentowanych obrazów m.in. karty świąteczne pochodzące z czasu I wojny światowej. Przedstawiają żołnierzy w ziemiance, marzących o Wigilii w gronie rodzinnym.

Możemy też jednak obejrzeć zdjęcia żołnierzy w Spale w roku 1935, przy zastawionych podczas oficjalnej uroczystości stołach. Widać nawet, co znalazło się w menu przygotowanej dla gości kolacji.

Namiastka wigilijnego klimatu w czasie służby to także choinka, nawet jeśli np. w czasie II wojny światowej na niektórych frontach walk zastępowała ją palma, a świeczki zrobione były z gliz po nabojach, do których nalano paliwa. W 1914 r. pod Łowczówkiem legioniści łamali się sucharami, bo nie dla wszystkich starczyło opłatka, ale i tak z radością i nadzieją na wolną Polskę śpiewali kolędy.

Najważniejszy był zresztą nastrój, poczucie wspólnoty i marzenie o powrocie do Ojczyzny. O życzeniach dla swych towarzyszy broni zawsze pamiętał także Marszałek Józef Piłsudski. I zapis tych świątecznych życzeń także można obejrzeć na wystawie.

Prezentujemy również m.in. rysunki zawierające żołnierski „humor gwiazdkowy”, opublikowany w piśmie „Orzeł Biały. Polska walcząca na Wschodzie 1942 r.”, czy kopię listu pasterskiego Biskupa Polowego Wojska Polskiego do żołnierzy z 1922 roku.

Zachęcamy do obejrzenia tej wyjątkowej świątecznej wystawy.

 

Biuro Komunikacji i Promocji
Ministerstwo Sprawiedliwości