Ustawa z dnia 28 stycznia 2016 roku „Prawo o prokuraturze” utworzyła Krajową Radę Prokuratorów przy Prokuraturze Generalnym jako organ mający stać na straży niezależności prokuratorów i realizować funkcje opiniodawczo-doradcze.

Przyjęte przepisy w sposób dość ogólny określiły charakter spraw, które mogą być przedmiotem opinii Rady, pozostawiając to decyzji Prokuratora Generalnego, stojącego na jej czele, oraz inicjatywie jej członków.

Prokurator Generalny, jako przewodniczący Rady, ma możliwość powołania do jej składu 5 swoich przedstawicieli, a ich status nie różni się od pozycji prokuratorów wybieranych przez organy samorządowe. Różnica dotyczy jedynie sposobu ich desygnowania. Stąd też ustawodawca w art. 42 §6 ustawy określającym przesłanki wygaśnięcia członkostwa użył sformułowania „wybieranych”, mając na względzie wszystkie osoby, których miejsce nie było determinowane udziałem w Radzie z mocy prawa.

Dotyczy to Prokuratora Generalnego i Prokuratora Krajowego - ich uczestnictwo w Radzie związane jest jedynie ze sprawowaną funkcją, więc każda zmiana na tych stanowiskach skutkuje ustaniem ich członkostwa w Radzie.

Zasada ta, w zestawieniu z przepisem z art. 42 §6 pkt 4 ustawy, wskazuje, że kadencyjność Krajowej Rady Prokuratorów przy Prokuratorze Generalnym ma wymiar formalny, a jej istota sprowadza się jedynie do okresowego odnawiania składu, o ile organy wybierające przedstawicieli w okresie kadencji również nie dokonają w tym okresie zmiany.

Powyższy przepis, wprowadzając możliwość odwołania członka Rady, odnosi się zarówno do sposobu jego desygnowania  (wybór przez organ samorządowy), jak i do formy jego nominowania przez Prokuratora Generalnego. Wybór dokonany przez organy samorządowe jest zatem jedynie procedurą, wyłaniającą przedstawiciela, która sama w sobie nie jest formą desygnowania przedstawiciela. W takim przypadku wymagane jest bowiem podjęcie przez organ kolegialny uchwały o wyborze przedstawiciela. Taką formę w odniesieniu do organu jednoosobowego, jakim pozostaje Prokurator Generalny, jest powołanie, przy czym akt ten również jest poprzedzony określonym wyborem. Ustawodawca nie przewidział w tym przypadku żadnej szczególnej formy ani trybu wyboru, kierując się zasadą, że jest to swobodna i dyskrecjonalna decyzja Prokuratora Generalnego.

Sprawia to, że przepis art. 42 §6 pkt 4 ustawy odnosi się do wszystkich członków Rady.
Ustawa nie zawiera przepisów, które gwarantowałyby szczególną pozycję członków Krajowej Rady powołanym przez Prokuratora Generalnego i wyłączenie ich od zastosowania przywołanej regulacji.

Biuro Komunikacji i Promocji

Ministerstwo Sprawiedliwości