W dniu 29 maja 2019 roku Europejski Trybunał Praw Człowieka (dalej: Trybunał) wydał wyrok w składzie Wielkiej Izby, któremu przewodniczyła Sędzia Angelika Nussberger (zasiadał w nim również Pan Sędzia Krzysztof Wojtyczek, który sformułował opinię odrębną) na podstawie zastosowanej pierwszy raz w historii procedury z art. 46 ust. 4 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (dalej: Konwencja).

Komitet Ministrów Rady Europy w dniu 5 grudnia 2017 roku po raz pierwszy od czasu uchwalenia Konwencji oraz Protokołu 14 do Konwencji skorzystał z procedury
przewidzianej w art. 46 ust. 4 Konwencji i zagłosował za przekazaniem Trybunałowi pytania, czy Azerbejdżan wykonał swoje zobowiązania na podstawie art. 46 ust. 1 Konwencji odnośnie wyroku z dnia 24 maja 2014 roku w sprawie Mammadov przeciwko Azerbejdżanowi (skarga nr 15172/13).
ETPCz w wyżej wymienionym wyroku nakazał uwolnienie Ilgara Mammadova (dalej: skarżący). Pomimo to skarżący był pozbawiony wolności przez kolejne 4 lata, zwolniono
go warunkowo w sierpniu 2018 roku po tym jak Sąd Najwyższy Azerbejdżanu złagodził jego wyrok.

Wielka Izba orzekła jednogłośnie, że doszło do naruszenia art. 46 ust. 1 Konwencji przez Azerbejdżan.

Trybunał podkreślił, że zapytanie Komitetu Ministrów w trybie art. 46 ust. 4 było szerokie, jednakże w swojej istocie skupiło się na braku wprowadzenia przez Azerbejdżan
środków indywidualnych wskazanych przy stwierdzeniu naruszenia art. 18 w związku z art. 5 Konwencji. Dlatego Trybunał nie skupiał się na innych kwestiach takich jak wypłata
słusznego zadośćuczynienia, której Azerbejdżan dokonał w grudniu 2014 roku, choć odnotował również, że do czasu wszczęcia przez Komitet Ministrów procedury z art. 46 ust. 4 Konwencji procedury krajowe nie zapewniły skarżącemu odpowiedniej rekompensaty.

Trybunał zauważył, że środki indywidualne nie były explicite wskazane w wyroku, jednakże Trybunał skupił się na badaniu, czy środki podjęte przez Azerbejdżan zmierzały
do wykonania wyroku Trybunału w duchu jego konkluzji, w którym Trybunał stwierdził, że zarzuty karne stawiane skarżącemu miały na celu uciszenie i ukaranie jego krytyki władz
azerskich. Trybunał stwierdził, że zobowiązaniem nałożonym na Państwo było osiągnięcie w możliwie najpełniejszy sposób restitutio in integrum.

Trybunał stwierdził, że cały system Konwencji opiera się na domniemaniu, że władze PCz RE działają w dobrej wierze, prawa zagwarantowane w Konwencji w założeniu mają być
praktyczne i skuteczne, a nie iluzoryczne i teoretyczne. Ograniczone kroki podjęte przez Azerbejdżan celem wykonania wyroku z dnia 2014 roku w sprawie p. Mammadova
nie pozwalają Trybunałowi na konkluzję, że Azerbejdżan postępował w dobrej wierze w zgodzie z „rozstrzygnięciem i z duchem wyroku Trybunału”, ani w sposób, który przyniósł
skuteczną i praktyczną ochronę praw Konwencji, których naruszenie stwierdzono.

Sprawa wróci do Komitetu Ministrów celem podjęcia dalszych środków.