Rozmawiano m.in. o współpracy w podejmowaniu kroków ułatwiających dochodzenie sprawiedliwości dla zaatakowanej przez Rosję Ukrainy. Jest wśród nich propozycja strony litewskiej, aby powołać specjalny trybunał ds. przestępstw agresji.

Jak powiedział wiceminister Sebastian Kaleta w maju 2022 r., Polska będzie popierać utworzenie specjalnego sądu ds. zbrodni agresji przeciwko Ukrainie, jeśli będzie on działać zgodnie z prawem międzynarodowym. Jesteśmy otwarci na debatę o ustanowieniu międzynarodowego sądu karnego ad hoc z mandatem do zbadana zbrodni agresji popełnionej przez kierownictwo Federacji Rosyjskiej przeciwko Ukrainie. Powinien on być ustanowiony na podstawie traktatu międzynarodowego.

Omawiano także koordynację działań związanych z reakcją wymiaru sprawiedliwości na rosyjską agresję na Ukrainie i projekt konkluzji Rady ds. Wymiaru Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych w tej sprawie.

Spotkanie dotyczyło również m.in. propozycji strategicznych pozwów przeciwko udziałowi społecznemu (SLAPP). Co do zasady Polska pozytywnie odnosi się do projektu dyrektywy w sprawie ochrony osób, które angażują się w debatę publiczną przed bezpodstawnymi lub stanowiącymi nadużycie postępowaniami sądowymi. Takie regulacje służyłyby poszanowaniu wolności słowa i prawa do sądu, a także wspieraniu słabszych jednostek. Zaproponowany tekst dyrektywy wymaga jednak, zdaniem Polski, dopracowania.

Spotkanie poświęcone było również projektowi dyrektywy w sprawie odzyskiwania mienia i konfiskaty, a także negocjacjom projektu rozporządzenia w sprawie europejskiego nakazu wydania dowodów dotyczącego elektronicznego materiału dowodowego w sprawach karnych i europejskiego nakazu zabezpieczenia dowodów dotyczącego elektronicznego materiału dowodowego w sprawach karnych (e-evidence).

Rozmawiano też o sposobie procedowania wniosków o ekstradycję z Rosją i Białorusią – propozycji strony polskiej. Wnioski takie są dokładnie ocenianie i konsultowane z Ministerstwem Spraw Zagranicznych, które szczegółowo weryfikuje informacje na temat osób lub podmiotów opisanych we wnioskach z Rosji. W każdym budzącym wątpliwości przypadku organ wykonujący wniosek odmawia jego wykonania.

Ponadto od początku 2021 r. Ministerstwo Sprawiedliwości odnotowało liczne wnioski o pomoc prawną przekazane przez prokuratury generalne Białorusi i Rosji, które wydają się motywowane względami politycznymi. Charakter i zakres czynności opisanych we wnioskach wykracza poza przedmiot śledztw, w których te wnioski zostały sporządzone.

Analiza tych wniosków wskazuje, że dokonanie opisanych w nich czynności może wywołać negatywne skutki dla organizacji opozycyjnych i członków opozycji demokratycznej w tych państwach lub ich celem jest uzyskanie wiedzy o polskich obywatelach i instytucjach, które wspierają działania opozycjonistów białoruskich i rosyjskich.

Dlatego polskie Ministerstwo Sprawiedliwości i Prokuratura Krajowa wypracowały szczególny sposób postępowania z takimi wnioskami. Podlegają one szczegółowej ocenie i są konsultowane z Ministerstwem Spraw Zagranicznych, które weryfikuje informacje na temat osób lub podmiotów opisanych we wnioskach. W każdym budzącym wątpliwości przypadku organ wykonujący wniosek odmawia jego wykonania z przyczyn określonych w umowie międzynarodowej. 

 

Biuro Komunikacji i Promocji
Ministerstwo Sprawiedliwości