Projekt likwidacji Inspektoratu Wewnętrznego Służby Więziennej zatwierdzony przez Radę Ministrów
29.01.2025
Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o Służbie Więziennej oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez Ministra Sprawiedliwości. Projekt przewiduje zniesienie Inspektoratu Wewnętrznego Służby Więziennej.
IWSW - określany jako wewnętrzna „policja” Służby Więziennej - został powołany przez poprzednie kierownictwo Resortu Sprawiedliwości w lipcu 2022 roku (działalność zaczął w grudniu) jako jednostka do rozpoznawania i wykrywania przestępstw, zapobiegania im oraz uzyskiwania i utrwalania dowodów.
Zadania Inspektoratu obejmowały działania wobec osadzonych w zakładach karnych i aresztach śledczych, a także wobec funkcjonariuszy oraz pracowników wykonujących czynności służbowe, a także osób z zewnątrz, których czyny przestępcze są bezpośrednio związane z przestępstwami osadzonych, funkcjonariuszy i pracowników.
Inspektorat, który funkcjonował pod bezpośrednim nadzorem Ministra Sprawiedliwości, został wyposażony w rozległe kompetencje operacyjno-rozpoznawcze. Obejmowały one m.in. prowadzenie kontroli operacyjnych, zakupy kontrolowane oraz uzyskiwanie i przetwarzanie danych telekomunikacyjnych, pocztowych i internetowych bez zgody oraz wiedzy osób, których dotyczą.
– To miała być służba specjalna, którą minister Zbigniew Ziobro postanowił stworzyć w Służbie Więziennej i która miała ogromne kompetencje, także operacyjne – mówiła w jednym z wywiadów wiceministra Maria Ejchart odpowiedzialna w resorcie sprawiedliwości za SW. – Takich uprawnień nie ma żadna służba specjalna. Tymczasem efekty pracy Inspektoratu były na tyle nieznaczące, że nie przekonały nas do konieczności jego utrzymania.
Jak podkreślała wiceministra Ejchart, przestępstwa, do których dochodzi na terenie jednostek penitencjarnych, są w zwykle wykrywane przez funkcjonariuszy SW. A działalność Inspektoratu generowała ogromne koszty, które obciążały Służbę Więzienną.
Obecne kierownictwo Ministerstwa Sprawiedliwości zdecydowało o likwidacji IWSW, ponieważ analiza doświadczeń zebranych po ponad roku funkcjonowania wskazała, że koszty związane z powołaniem i funkcjonowaniem tej jednostki są niewspółmierne do efektów pracy.
Działanie Inspektoratu Wewnętrznego Służby Więziennej (w zakresie wydatków jawnych) kosztowało 9,88 mln zł w 2023 roku oraz 13,86 mln zł w roku 2024. Natomiast utrzymanie wydziałów zamiejscowych wiązało się z kosztami wynoszącymi 866,9 tys. zł w 2023 roku oraz 48,1 tys. zł do końca 2024 roku. Jednocześnie przy takim budżecie od początku działalności Inspektoratu wszczęto jedynie 37 spraw operacyjnych o różnym stopniu złożoności.
Najważniejsze zmiany:
• Zniesiony zostanie Inspektorat Wewnętrzny Służby Więziennej wraz z jego wydziałami zamiejscowymi;
• Zadania Inspektoratu będą – tak jak przed jego powołaniem – realizowane przez inne służby zajmujące się zwalczaniem przestępczości, w szczególności przez Policję;
• Funkcjonariuszy oraz pracowników cywilnych zatrudnionych w Inspektoracie Wewnętrznym Służby Więziennej przejmą jednostki organizacyjne Służby Więziennej.
Nowe przepisy mają wejść w życie po 14 dniach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.