Projekt ustawy usprawniającej postępowania w sprawach frankowych - pierwszy krok w kierunku zdecydowanego usprawnienia pracy sądów
14.01.2025
Projekt ustawy usprawniającej postępowania w sprawach frankowych trafił do wykazu prac legislacyjnych Rady Ministrów. Nowe przepisy mają uprościć i przyspieszyć postępowania w sprawach frankowych, a przez to odciążyć sądy i doprowadzić do skrócenia czasu postępowań również w innych rodzajach spraw.
Zgodnie z projektem, konsumenci pozywający banki nie będą musieli składać wniosków o zabezpieczenie m.in. w postaci zawieszenia spłaty rat – wstrzymanie płatności rat będzie następowało z mocy prawa.
Ministerstwo Sprawiedliwości podkreśla rewolucyjny charakter planowanych zmian.
– Nowe przepisy mają zwiększyć efektywność dochodzenia roszczeń tak, by obywatele nie musieli czekać latami na rozstrzygnięcie. Ustawa służyć będzie nie tylko kredytobiorcom frankowym, ale wszystkim użytkownikom wymiaru sprawiedliwości, którzy dzięki zmniejszeniu zaległości wynikających z napływu spraw frankowych będą mogli liczyć na szybsze rozpoznanie swoich spraw, niezależnie od tego, czego dotyczą – podkreślił Minister Sprawiedliwości Adam Bodnar.
W uzasadnieniu projektu wyjaśniono, że „kluczowe mechanizmy przewidziane w projekcie obejmują zarówno ułatwienia proceduralne, jak i instrumenty zmierzające do efektywnego rozstrzygania sporów”.
Resort planuje osiągnąć ten cel poprzez m.in.:
- Wstrzymanie obowiązku spłaty rat przez konsumenta z chwilą doręczenia pozwu bankowi (eliminuje to konieczność rozpoznawania wniosków o zabezpieczenie).
- Rozszerzenie możliwości orzekania na posiedzeniu niejawnym zarówno w pierwszej, jak i w drugiej instancji.
- Możliwość przesłuchiwania stron na piśmie oraz brak ograniczeń w przesłuchiwaniu świadków podczas zdalnych posiedzeń sądowych.
- Likwidację ograniczeń temporalnych (zniesienie limitu czasowego) w odniesieniu do zarzutu potrącenia.
- Umożliwienie zgłoszenia wniosku o rozliczenie roszczenia wzajemnego w jednym postępowaniu sądowym, tak aby sąd w wyroku mógł rozliczyć wzajemne roszczenia stron wynikające z nieważności umowy, co wyeliminuje konieczność wszczynania drugiego, odrębnego postępowania.
- Przyznanie referendarzom sądowym kompetencji do umarzania postępowań w razie cofnięcia pozwu czy apelacji, co ma odciążyć sędziów.
- Rozszerzenie w sprawach frankowych zakresu orzekania w drugiej instancji w składzie jednego sędziego.
Projekt ustawy wprowadza także zachęty do zawierania ugód poza sądem, w tym korzyści fiskalne dla stron rezygnujących z dalszego prowadzenia sporu sądowego.
– Zdecydowanie popieramy ideę proponowania ugód przez banki na każdym etapie postępowania. Wielu konsumentom może to przynieść korzyść w postaci szybszego zakończenia długotrwałego procesu. Należy jednak pamiętać, że ugoda jest zawsze dobrowolna – żadna ze stron nie może zostać do niej przymuszona. To bank musi zaproponować tak korzystne warunki, by skłonić kredytobiorcę do jej zawarcia – podkreśla dr Aneta Wiewiórowska-Domagalska, pełnomocniczka ministra sprawiedliwości do spraw ochrony konsumenta.
Nowe przepisy mają usprawnić postępowania frankowe w sądach oraz wspierać polubowne rozwiązywanie sporów pomiędzy konsumentami a instytucjami finansowymi. Przyjęcie Ustawy przez planowane jest na drugi kwartał tego roku.