Ministrowi towarzyszył Prokurator Krajowy Dariusz Korneluk oraz wiceministry Maria Ejchart i Zuzanna Rudzińska-Bluszcz.

– Nie będziemy milczeć wobec antysemityzmu, ani wobec żadnej, innej formy nienawiści. Lekcje płynące z Auschwitz nie dotyczą wyłącznie Żydów, ale całego świata – podkreślił przewodniczący Światowego Kongresu Żydów Ronald Lauder podczas poniedziałkowych (27 stycznia br.) obchodów.

W uroczystościach z okazji 80. rocznicy wyzwolenia Auschwitz uczestniczyli ocalali z Auschwitz oraz delegacje państwowe i przedstawiciele organizacji międzynarodowych. – Kierujemy myśli ku milionom ofiar, które nie powiedzą, co czuły, ponieważ pochłonęła je Zagłada – zwrócił się do zebranych Marian Turski, więzień ocalały z Auschwitz i członek Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej.

Ceremonię zakończyły modlitwy za pomordowanych, odmówione w obrządkach chrześcijańskich i żydowskim. Po nich byli więźniowie obozu, wraz z przedstawicielami zaproszonych delegacji, postawili znicze przed kolejowym wagonem towarowym. Wagon przypomina, w jaki sposób Niemcy deportowali Żydów z całej Europy na śmierć. Jest on  eksponatem, który zwiedzający Muzeum Auschwiz-Birkenau mogą oglądać na rampie obozowej.

80 lat temu, 27 stycznia 1945 r. żołnierze 60. Armii 1. Frontu Ukraińskiego Armii Czerwonej wyzwolili obóz koncentracyjny Auschwitz. Przebywało w nim wówczas około 7 tysięcy więźniów, których Niemcy nie zdołali przewieźć do innych miejsc zagłady. Na pamiątkę zajęcia obozu przez Armię Czerwoną obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu.

Szacuje się, że w Auschwitz zamordowano 1-1,1 miliona osób, około miliona Żydów oraz 70-75 tys. Polaków, 21 tys. Romów i Sinti, 15 tys. jeńców sowieckich i 10-15 tys. więźniów innych narodowości. Ginęli w komorach gazowych, na skutek wyniszczającej pracy oraz chorób i głodu.

Obóz koncentracyjny Auschwitz, został przez Niemców utworzony wiosną 1940 r., na terenach włączonych do III Rzeszy. Najpierw, w budynkach byłych koszar wojskowych powstał obóz macierzysty KL Auschwitz. Z czasem powstała sieć ponad 40 podobozów, m.in. Auschwitz I, Auschwitz II-Birkenau, Auschwitz III-Monowitz. Obozowe filie znajdowały się głównie na Śląsku, ale również na terenie Protektoratu Czech i Moraw, w Brnie.

Do połowy 1942 r. Niemcy więzili w Auschwitz głównie Polaków. Od wiosny 1942 r. zaczęli deportować do kompleksu obozowego Żydów z okupowanych państw europejskich. Żydzi byli najliczniejszą grupą narodowościową więzioną i mordowaną w obozie.