To jest archiwalny komunikat, przygotowany przez Ministerstwo Sprawiedliwości pod poprzednim kierownictwem. Treść komunikatu może nie być aktualnym stanowiskiem administracji ministra Adama Bodnara.

Średni czas postępowań w 2022 r. skrócił się w porównaniu z poprzednim rokiem o ponad miesiąc. W 2021 r. wynosił  7,1 miesiąca, podczas gdy w 2022 r. 5,9 miesiąca. Pozytywny efekt przynoszą te zmiany w sądownictwie, które w ostatnich latach udało się z sukcesem wprowadzić. To usprawnienie i uproszczenie procedur, a także rewolucja cyfrowa w sądach. Dzięki tym zmianom załatwiane są bieżące sprawy i nadrabiane zaległości. Do sądów w 2022 r. wpłynęło ponad 14,6 mln spraw, sądy załatwiły 14,9 mln spraw. Te liczby pokazują, że ogromny napływ spraw został z naddatkiem opanowany. Sądy załatwiły o 452 tys. spraw więcej niż w 2021 r.

Nowoczesne systemy

Świetny rezultat przyniosło wdrożenie nowoczesnych systemów: Elektronicznego Postępowania Upominawczego, Elektronicznych Ksiąg Wieczystych czy e-KRS (elektroniczny Krajowy Rejestr Sądowy). Systemy są usprawniane, dzięki czemu działają coraz szybciej. W 2022 r. średni czas trwania postępowania sądowego w Elektronicznym Postępowaniu Upominawczym wyniósł 3,5 miesiąca. To krócej niż w 2021 r. o 2,9 miesiąca, czyli prawie o połowę.

Szybsze postępowania

Średni czas trwania spraw karnych w sądach okręgowych wyniósł w 2022 r. 8,6 miesiąca. To o 1,7 miesiąca krócej niż w 2015 r. W sądach okręgowych szybciej zapadały również wyroki w sprawach cywilnych. W 2022 r. średni czas tych spraw wyniósł 8 miesięcy, podczas gdy rok wcześniej było to 8,9 miesiąca. Średni czas spraw cywilnych w sądach rejonowych również uległ poprawie – z 7,6 miesiąca w 2021 do 6,1 miesiąca w roku 2022.

Postęp w księgach

Przyśpieszyły również postępowania wieczystoksięgowe. Całościowe dane na ten temat są gromadzone od ubiegłego roku. Nie można więc ich odnieść do lat poprzednich. Najnowsze dostępne statystyki wskazują jednak na wyraźny postęp. W pierwszym kwartale 2023 r., w porównaniu z analogicznym okresem 2022 r., średni czas trwania postępowań wieczystoksięgowych skrócił się o pół miesiąca. W Sądzie Rejonowym Warszawa-Mokotów, najbardziej obłożonym w Polsce tego rodzaju sprawami, przyśpieszenie wyniosło aż dwa miesiąca. To rezultat decyzji ministra Zbigniewa Ziobro, by postępowania wieczystoksięgowe włączyć do katalogu spraw pilnych.

Ministerstwo Sprawiedliwości podjęło też działania legislacyjne dla przyśpieszenia wpisów do ksiąg wieczystych. Będzie to możliwe m.in. dzięki powierzeniu notariuszom takich wpisów jak wyodrębnienie nowej nieruchomości lokalowej i wpis hipoteki. To pozwoli na szybsze załatwienie sprawy, a sądy odciąży od nadmiaru postępowań. Z kolei uchwalona już z inicjatywy Ministerstwa Sprawiedliwości nowelizacja prawa bankowego rozwiązała problem dodatkowych opłat pobieranych przez banki od kredytobiorców w okresie oczekiwania na wpis do księgi wieczystej. Banki zostały zobowiązane do zwracania kredytobiorcom tych opłat.

Opanowanie wpływu

Wskaźnik opanowania wpływu spraw karnych, czyli stosunek spraw załatwionych do spraw wpływających, zwiększył się o 3%. W 2022 r. wyniósł 103,3. To oznacza, że na każde 100 spraw karnych, które wpłynęły do sądu, załatwione zostały ponad 103 sprawy. Sądy załatwiły więcej spraw karnych niż wpłynęło, a zatem również część spraw z poprzednich lat. Podobna sytuacja dotyczy spraw wieczystoksięgowych, gdzie wskaźnik opanowania wpływu wyniósł 106,4 w 2022 r. i 102,4 w 2021 r.

Rekordowa mediacja

Na rekordowym poziomie utrzymuje się wskaźnik spraw załatwianych w drodze mediacji, który od 2015 r. do 2022  r. wzrósł aż o 114 proc. Zwiększyła się także rola e-mediacji, która daje możliwość sprawnego zakończenia sporu bez konieczności osobistych spotkań. Dzięki temu nie tylko mediator, lecz przede wszystkim strony oszczędzają swój czas.

- Możemy mówić o rekordowych wynikach mediacji. W raporcie KE zostaliśmy wskazani jako lider mediacji realizowanych za pomocą nowych rozwiązań cyfrowych – mówił minister Zbigniew Ziobro.

Europejski wskaźnik sprawności

Poprawa sprawności polskiego sądownictwa znajduje potwierdzenie w europejskim Wskaźniku Sprawności Postępowań (CEPEJ), który oparty jest na relacji między sprawami załatwionymi, a tymi, które pozostają do załatwienia. Poprawił się on w 2022 r. o prawie 10% w porównaniu z poprzednim rokiem.

-Pozytywne tendencje w polskim sądownictwie są rezultatem ciężkiej pracy Ministerstwa Sprawiedliwości w zakresie zmian w obszarze informatyzacji. Już 1/3 spraw sądowych załatwiana jest cyfrowo - przypomniał Minister Sprawiedliwości.

 

Biuro Komunikacji i Promocji

Ministerstwo Sprawiedliwości