Najnowsze decyzje Europejskiego Trybunału Praw Człowieka
30.11.2023
W dniu 30 listopada 2023 r. Europejski Trybunał Praw Człowieka opublikował decyzje w następujących sprawach przeciwko Polsce:
- Hęś i Inni przeciwko Polsce (skarga nr 43772/20 i in.) - deklaracje jednostronne i decyzja z dnia 9 listopada 2023 r. o skreśleniu skarg z listy spraw;
- Jerszów przeciwko Polsce (skarga nr 31731/20) - decyzja z dnia 9 listopada 2023 r. o skreśleniu skargi z listy spraw w związku z brakiem odpowiedzi skarżącego na obserwacje Rządu;
- Kankowski przeciwko Polsce (skarga nr 27122/21) - decyzja dnia 9 listopada 2023 r. o odrzuceniu skargi na postawie art. 35 ust. 3 i 4 Konwencji;
- Pietrowski i Inni przeciwko Polsce (skarga nr 30512/21) - ugody i decyzja z dnia 9 listopada 2023 r. o skreśleniu skarg z listy spraw zgodnie z art. 39 Konwencji;
- Puchalski przeciwko Polsce (skarga nr 20792/21) - decyzja z dnia 9 listopada 2023 r. o skreśleniu skargi z listy spraw zgodnie z art. 37 ust. 1 lit. a Konwencji z uwagi na brak odpowiedzi skarżącego na obserwacje Rządu;
- Rykalski przeciwko Polsce (skarga nr 58201/19) - ugody i decyzja z dnia 9 listopada 2023 r. o skreśleniu skarg z listy spraw zgodnie z art. 39 Konwencji;
- Tatera i Kosim przeciwko Polsce (skargi nr 43076/19 i 30/22) - deklaracje jednostronne i decyzja z dnia 9 listopada 2023 r. o skreślenie skarg z listy spraw;
- Wołosz przeciwko Polsce (skarga nr 8341/20) - decyzja z dnia 7 listopada 2023 r. o niedopuszczalności skargi.
Z uwagi na podobny przedmiot spraw decyzją Hęś i Inni przeciwko Polsce (skarga nr 43772/20 i in.) zostały objęte sprawy ze skargi: p. Dariusza Hęsia (skarga nr 43772/20), p. Janusza Żelazka (skarga nr 53826/20), p. Mariusza Prokurata (skarga nr 55498/21), p. Mateusza Hryniewicza (skarga nr 61554/21), p. Jana Tasiora (skarga nr 5286/22). Wszystkie skargi dotyczyły zarzutu naruszenia art. 6 ust. 1 Konwencji ze względu na przewlekłość postępowań karnych oraz art. 13 Konwencji z uwagi na brak skutecznego środka prawnego w prawie krajowym. Rząd przyznał, że doszło do naruszenia art. 6 ust. 1 oraz art. 13 Konwencji w związku z zaistniałą przewlekłością postępowania i brakiem skutecznego środka prawnego w prawie krajowym oraz zobowiązał się do wypłacenia skarżącym stosownego zadośćuczynienia w wysokości od 1900 do 10 920 euro. W związku z takim stanem rzeczy, Trybunał postanowił skreślić ww. skargi z listy rozpoznawanych spraw.
Sprawa Jerszów przeciwko Polsce (skarga nr 31731/20), dotyczyła czasu trwania postępowania krajowego, które – w ocenie skarżącego – miało przewlekły charakter. Skarżący w niniejszej sprawie zmarł przed wydaniem orzeczenia przez Europejski Trybunał Praw Człowieka, jednak ani jego pełnomocnik, ani jego następcy prawni nie zawiadomili o tym Trybunału. W tej sytuacji Trybunał, poinformowany o tym przez Rząd, wezwał strony do aktualizacji złożonych stanowisk. Stanowisko Rządu zostało przesłane stronie skarżącej, jednak nie nadesłała ona odpowiedzi w wymaganym terminie. W tej sytuacji Trybunał skreślił niniejszą skargę z listy spraw.
W sprawie Benon Kankowski przeciwko Polsce (skarga nr 27122/21) skarżący zarzucił naruszenie art. 6 ust. 1 i art. 13 Konwencji w związku z przewlekłością postępowania karnego i brakiem skutecznego środka odwoławczego w prawie krajowym. W związku z tym, że we wskazanych przez skarżącego postępowaniach oskarżonym nie był on sam a pan Adam Kankowski skarga została odrzucona na postawie art. 35 ust. 3 i 4 Konwencji.
Mając na uwadze podobny przedmiot skarg Trybunał rozpoznał sprawę Dawid Pietrowski przeciwko Polsce (skarga nr 30512/21) łącznie z 3 innymi sprawami: Dariusz Świderski przeciwko Polsce (skarga nr 33548/21), Sylwester Wodecki przeciwko Polsce (skarga nr 38526/21) oraz Jan Ludwik Palicki przeciwko Polsce (skarga nr 41898/21). Wszystkie sprawy dotyczyły zarzutu naruszenia art. 6 ust. 1 i art. 13 Konwencji w związku z przewlekłością postępowań cywilnych oraz brakiem skutecznego środka odwoławczego w prawie krajowym. We wszystkich sprawach Rząd złożył deklaracje jednostronne, w których przyznał, że doszło do naruszenia i zaproponował wypłatę skarżącym kwot w wysokości od 1480 do 5610 euro. W związku ze zgodą skarżących na warunki deklaracji, Trybunał uznał, że sprawy należy traktować za rozstrzygnięte w drodze ugody pomiędzy stronami i skreślił skargi z listy spraw zgodnie z art. 39 Konwencji.
W sprawie Krzysztof Puchalski przeciwko Polsce (skarga nr 20792/21) skarżący zarzucił naruszenie art. 5 ust. 3 Konwencji w związku z nadmierną długością stosowania wobec niego tymczasowego aresztowania. Z uwagi na brak odpowiedzi skarżącego na obserwacje Rządu skarga została skreślona z listy spraw zgodnie z art. 37 ust 1 lit. a Konwencji.
Mając na uwadze podobny przedmiot skarg Trybunał rozpoznał łącznie ze sprawą Rykalski przeciwko Polsce (skarga nr 58201/19) sprawy ze skarg p. Andrzeja Samoraja (skarga nr 34637/20 i 34638/20), p. Artura Korzeniewskiego (skarga nr 37338/20), p. Jerzego Biśty (skarga nr 45754/20), p. Artura Kawalca (skarga nr 48860/20), p. Pawła Kowalika (skarga nr 52114/20), p. Jerzego Radziszewskiego (skarga nr 54240/20), p. Marcina Kubikowskiego (skarga nr 18023/21), p. Marka Narewskiego (skarga nr 22381/21), p. Piotra Wysockiego (nr skargi 22854/21), p. Norberta Brejnaka (nr skargi 36581/21), p. Adama Kowalskiego (skarga nr 52442/21), p. Marka Nowaka (skarga nr 1757/22), p. Artura Kowalczyka (skarga nr 3394/22), p. Piotra Kazka (skarga nr 6491/22), p. Roberta Archicińskiego (skarga nr 13736/22), p. Jacka Wanata (skarga nr 15160/22). Wszystkie skargi dotyczyły zarzutu naruszenia art. 6 ust. 1 Konwencji ze względu na przewlekłość postępowania karnego oraz art. 13 Konwencji z uwagi na brak skutecznego środka odwoławczego w prawie krajowym. Rząd przyznał, że doszło do naruszenia art. 6 ust. 1 oraz art. 13 Konwencji w związku z zaistniałą przewlekłością postępowań i brakiem skutecznego środka odwoławczego w prawie krajowym oraz zobowiązał się do wypłacenia skarżącym stosownego zadośćuczynienia w wysokości od 910 do 9760 euro, na co też skarżący wyrazili zgodę. W tym stanie rzeczy, Trybunał postanowił skreślić ww. skargi z listy rozpoznawanych spraw.
Sprawa Tatera i Kosim przeciwko Polsce (skargi nr 43076/19 i 30/22) dotyczyła długości postępowania krajowego. Skarżący Paweł Tatera i Grzegorz Kosim podnieśli zarzut naruszenia art. 6 ust. 1 i art. 13 Konwencji (prawo do rozpoznania sprawy w rozsądnym terminie oraz prawo do skutecznego środka odwoławczego), wskazując, że postępowania toczące się z ich udziałem były zbyt długie, a wniesione przez nich skargi na przewlekłe prowadzenie postępowania nie przyniosły oczekiwanego rezultatu. Trybunał uwzględnił w tych sprawach deklaracje jednostronne Rządu i zasądził na rzecz każdego ze skarżących kwoty, odpowiednio, 790 euro oraz 2970 euro.
Stan faktyczny sprawy Wołosz przeciwko Polsce (skarga nr 8341/20) przedstawiał się następująco. Przeciwko skarżącemu został wniesiony prywatny akt oskarżenia, zarzucający popełnienie dziesięciu czynów w związku z publikacjami skarżącego na portalu społecznościowym. Skarżący został w pierwszej instancji skazany za dwa wpisy na karę w wysokości 900 zł. W drugiej instancji skarżącego uniewinniono od jednego z czynów, za które został skazany, a karę zmniejszono do grzywny w wysokości 900 zł, nadto nakazując skarżącemu zapłacenie kwoty 500 zł na wskazany cel charytatywny. Skarżący zakwestionował zasadność tego skazania, zarzucając naruszenie art. 10 Konwencji (wolność wypowiedzi). Trybunał wskazał, że strony były zgodne co do tego, że miała miejsce ingerencja w wolność wypowiedzi skarżącego oraz że była ona zgodna z prawem. Zauważył, że skarżącego uniewinniono od dziewięciu zarzucanych czynów, dokonując dokładnej oceny ich charakteru i ustalając, że były to stwierdzenia ocenne – w odróżnieniu od wpisu, za który go skazano, a który sądy krajowe uznały za stwierdzenie faktu. Ponieważ skarżący nie miał dowodów na swoje twierdzenie, sądy krajowe uznały, że nie podlega ono ochronie, a nadto, że nie było sformułowane w interesie publicznym. ETPC podzielił tę ocenę, podkreślając przy tym, że charakter i surowość kary były umiarkowane. Podsumowując, zdaniem ETPC sądy krajowe dokonały prawidłowego wyważenia spornych interesów w niniejszej sprawie, zachowując proporcjonalność między zastosowanymi środkami i uzasadnionym celem ingerencji. W związku z powyższym ETPC orzekł, że skarga jest oczywiście niezasadna.
Decyzje są dostępne w języku angielskim w bazie orzeczniczej Trybunału (https://hudoc.echr.coe.int).