Aż 433 posłów było w czwartek za przyjęciem przełomowych rozwiązań, które powstały w Ministerstwie Sprawiedliwości. Gdy wejdą w życie, Polska dołączy do krajów, w których ofiary przemocy domowej mogą liczyć na szybką i skuteczną pomoc. To sprawca przemocy fizycznej zagrażającej życiu lub zdrowiu domowników bezzwłocznie opuści mieszkanie.

Winny stosowania przemocy dostanie też zakaz zbliżania się do ofiar. Te sankcje natychmiast wyegzekwuje policja, a sądy w błyskawicznym trybie zajmą się sprawą.

- Nowe przepisy są pozbawione ideologii, jaka czasem towarzyszy takim ustawom na Zachodzie. Są to natomiast pragmatyczne i skuteczne rozwiązania. Trzeba odrzucić ideologię Konwencji Stambulskiej – mówił w Sejmie, uzasadniając projekt, Wiceminister Sprawiedliwości Marcin Romanowski. Podkreślił, że dzięki tym rozwiązaniom policja otrzyma realne narzędzia, aby skutecznie przeciwdziałać przemocy w rodzinie.

Nowe regulacje przewidują, że uprawnienia do wydawania natychmiastowego nakazu w sprawach związanych z przemoc domową będą przyznane policji i Żandarmerii Wojskowej. Nakaz opuszczenia mieszkania będzie obowiązywać przez 14 dni, a na wniosek osoby dotkniętej przemocą sąd może przedłużyć ten okres.

Nakaz ten będzie egzekwowany – łącznie z możliwością użycia środków przymusu – bez względu na ewentualne twierdzenie sprawcy, że nie ma dokąd się wyprowadzić. Policjant wskaże mu placówki zapewniające miejsca noclegowe, np. schronisko dla bezdomnych.

Wobec sprawcy przemocy policjant będzie mógł również wydać zakaz zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia. Policja będzie też zobowiązana do regularnego sprawdzania, czy sprawca przemocy stosuje się do tych sankcji. Jeśli złamie zakaz, policja będzie mogła zastosować środki przymusu, by wyegzekwować nałożone zobowiązanie. Poza tym sprawca przemocy narazi się na zastosowanie aresztu, ograniczenia wolności lub grzywny. Te same zasady dotyczą egzekwowania nakazu opuszczenia mieszkania.

Dodatkowo w określonych przez ustawę sprawach pisma procesowe będą mogły być doręczane nie tylko przez pocztę, ale również za pośrednictwem policji. Będzie ona też zobowiązana do udzielania sądowi wszelkiej pomocy niezbędnej do szybkiego zakończenia sprawy, np. przy ustaleniu adresu świadka. W pewnych przypadkach sąd będzie mieć trzy dni na rozpatrzenie wniosku ofiary przemocy, natomiast całą sprawę będzie musiał rozpoznać w ciągu miesiąca od złożenia wniosku.

Poza tym osoby domagające się zastosowania takich środków wobec sprawy przemocy będą zwolnione z kosztów sądowych. Ofiary będą też mogły uzyskać pomoc psychologiczną lub wsparcie i leczenie w zakresie uzależnień, które są główną przyczyną przemocy domowej.

Według statystyk policji, rocznie prawie 250 tys. osób w Polsce może być dotkniętych lub zagrożonych przemocą domową. Podobnie jak w innych krajach europejskich to poważny problem społeczny, który wymaga zdecydowanych działań. Nowe przepisy wzorowane są na rozwiązaniach stosowanych z powodzeniem w innych państwach. W Austrii policyjny nakaz opuszczenia mieszkania przez sprawcę przemocy fizycznej obowiązuje już ponad 20 lat i wydawany jest na 14 dni. Podobne rozwiązanie wprowadzono w Czechach. Obejmują m.in. nakaz opuszczenia mieszkania przez winnego przemocy oraz zakaz kontaktowania się z ofiarami.

 

Biuro Komunikacji i Promocji
Ministerstwo Sprawiedliwości