Konferencja toczyła się pod hasłem "Compliance w działalności spółek: przegląd doświadczeń, nowe inicjatywy". Compliance to termin ekonomiczny oznaczający  system kontroli zgodności z prawem. W tym kontekście Marcin Warchoł przedstawił projekt ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych. Wiceminister jest odpowiedzialny w Ministerstwie Sprawiedliwości za prace nad tą regulacją.

Nowe regulacje

Nowe przepisy mają umożliwić zdecydowaną walkę z nieuczciwymi firmami. Projekt przewiduje pociąganie do odpowiedzialności karnej firm, które np.:

• przez niedbalstwo spowodowały skażenie środowiska 
• ukrywają usterki swoich produktów, 
• świadomie oszukują klientów, sprzedając np. rzekomo uzdrawiające preparaty czy „lecznicze” materace,
• dopuszczają się korupcji.

Regulacje są wzorowane na rozwiązaniach stosowanych w krajach Unii Europejskiej, m.in. we Francji, Holandii, Danii i Włoszech.

Nieuczciwe firmy są dziś praktycznie bezkarne, ponieważ w Polsce obowiązuje przestarzałe, pochodzące sprzed 15 lat, prawo dotyczące odpowiedzialności podmiotów zbiorowych, czyli np. spółek. Od działającej pod taką postacią firmy nie można dochodzić odpowiedzialności karnej, jeśli uprzednio sąd nie skazał prawomocnie np. jej prezesa, członków zarządu czy innych reprezentantów. A to jest zazwyczaj żmudne, długotrwałe lub wręcz niemożliwe, jeśli nie można ustalić bezpośredniego sprawcy albo sprawca ukrywa się.

Kary dla nieuczciwych firm

Przygotowany przez Ministerstwo Sprawiedliwości projekt zakłada, że do wytoczenia sprawy np. nieuczciwej spółce wystarczy prokuratorskie ustalenie, że doszło w niej do popełnienia przestępstwa. Nie będzie już wymogu wcześniejszego prawomocnego skazania przedstawiciela spółki, która złamała prawo, co w przeszłości blokowało egzekwowanie prawa. Kwestia odpowiedzialności karnej konkretnej osoby i firmy będzie w założeniu rozstrzygana przez sąd w ramach jednego procesu.

Kara pieniężna nie będzie zależna od osiągniętego przez firmę przychodu. Dzięki temu będzie możliwe karanie podmiotów, które mają majątek, a nie wykazują przychodów. Wysokość kar ma wynosić od 30 tysięcy do 30 mln zł.

Debata praktyków

W zorganizowanej przez Giełdę Papierów Wartościowych debacie ze strony Ministerstwa Sprawiedliwości zabrał głos również Tomasz Darkowski – dyrektor Departamentu Legislacyjnego Prawa Karnego. Do udziału w konferencji zaproszeni zostali m.in. przedstawiciele zarządów i rad nadzorczych spółek giełdowych, a także reprezentanci domów maklerskich, instytucji rynku kapitałowego oraz mediów.

Biuro Komunikacji i Promocji
Ministerstwo Sprawiedliwości