Spotkanie zorganizowane zostało z inicjatywy Komitetu ONZ ds. Wymuszonych Zaginięć, Grupy Roboczej ONZ ds. Wymuszonych Zaginięć oraz Biura Wysokiego Komisarza ONZ ds. Praw Człowieka.

– Obrońcy praw człowieka często stają się ofiarami wymuszonych zaginięć. Polska aktywnie promuje rolę obrońców praw człowieka oraz potrzebę ich ochrony. Ten aspekt będzie jednym z głównych tematów zainteresowania Polski podczas trwającej prezydencji Rady Unii Europejskiej – zapowiedziała podczas swojego wystąpienia wiceministra Maria Ejchart. Jednocześnie wiceszefowa resortu sprawiedliwości zapewniła, że Polska gotowa jest udzielić wsparcia innym państwom, które jeszcze nie są stronami konwencji, w procesie ratyfikacji.

– Jesteśmy otwarci na dzielenie się naszymi doświadczeniami i sprawdzonymi rozwiązaniami w implementacji Konwencji oraz innych narzędzi i standardów dotyczących przymusowych zaginięć. Jest to wyraz zaangażowania Polski w globalne wysiłki na rzecz eliminacji tego problemu oraz naszej gotowości do podejmowania konkretnych działań – podkreśliła wiceministra, która spotkała się m.in. z Nadą Al-Nashif, zastępczynią Wysokiego Komisarza NZ ds. Praw Człowieka. 

Nasz kraj po jedenastu latach ratyfikował Konwencję, stając się jej 77 Państwem-Stroną. Stało się to po przekazaniu 30 grudnia 2024 r. Sekretarzowi Generalnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych dokumentów ratyfikacyjnych. Zgodnie z przepisami Konwencji, wejdzie ona w życie wobec Polski 29 stycznia 2025 r.

Ratyfikacja Konwencji ONZ o wymuszonych zaginięciach nakłada na Polskę m.in. obowiązek:
•    uznania wymuszonego zaginięcia za odrębne przestępstwo określone w Kodeksie karnym,
•    przyznania statusu ofiary nie tylko osobie zaginionej, lecz także każdemu, kto bezpośrednio ucierpiał w wyniku takiego zdarzenia,

Udział państw w Konwencji nie ogranicza się jedynie do zapewnienia zgodności z obowiązującym prawem wyrażonym w jej przepisach, ale poprzez wymianę doświadczeń i różnych perspektyw przyczynia się do wspólnego pogłębiania wiedzy, zrozumienia istoty problemu oraz zwiększa ogólną skuteczność społeczności międzynarodowej w zwalczaniu takich praktyk.

„Wymuszone zaginięcie” to sytuacja, w której osoba zostaje potajemnie uprowadzona lub uwięziona przez państwo, organizację polityczną lub osobę działającą za zgodą, przy wsparciu bądź z upoważnienia tych podmiotów. Następnie odmawia się ujawnienia losu ofiary, co ma na celu wyłączenie jej spod ochrony prawnej. Wymuszone zaginięcia stanowią jedno z kluczowych zagadnień związanych z naruszeniami praw człowieka, budząc szczególne zaniepokojenie społeczności międzynarodowej. 

Sprawcy wymuszonych zaginięć mogą być pociągani do odpowiedzialności na podstawie międzynarodowego prawa karnego. Do tej pory (poza Polską) Konwencję ratyfikowało 77 państw, w tym większość członków Rady Europy oraz 18 krajów Unii Europejskiej.