Przedstawiciele holenderskiego Ministerstwa Sprawiedliwości i Bezpieczeństwa podczas spotkania z wiceministrą Marią Ejchart zaprezentowali zasady funkcjonowania holenderskiego systemu więziennictwa. Podzielili się również doświadczeniem na temat obowiązującej w Holandii sądowej opieki psychiatrycznej.

Następnie wiceministra Maria Ejchart odwiedziła zakład karny w Rotterdamie, gdzie rozmawiała o zasadach funkcjonowania tamtejszego systemu penitencjarnego.

Współpraca między Polską a Holandią w zakresie przekazywania osób skazanych przebiega pozytywnie. Przekazywanie skazanych do kraju pochodzenia zostało uznane z najistotniejszy element resocjalizacji.
Instytucja przekazywania skazanych między państwami członkowskimi Unii Europejskiej została uregulowana w decyzji ramowej Rady 2008/909/WSiSW o stosowaniu zasady wzajemnego uznawania do wyroków skazujących na karę pozbawienia wolności lub inny środek polegający na pozbawieniu wolności – w celu wykonania tych wyroków w Unii Europejskiej (nazywana przyjęta została przez Radę w listopadzie 2008 r., zaś dnia 5 grudnia 2011 r. minął termin, w którym państwa członkowskie UE miały implementować́ w swoim prawie krajowym. Polska, obok 17 innych państw członkowskich wywiązała z tego obowiązku, czego wyrazem są przepisy zawarte w dodanych w k.p.k. rozdziałach 66f i 66g.

Instytucja przekazywania skazanych ma u swoich podstaw przede wszystkim uzasadnienie humanitarne, gdyż jej celem jest umożliwienie skazanemu powrotu do państwa, z którym łączą go rzeczywiste i ścisłe więzi, zwłaszcza rodzinne, społeczne i kulturowe, w celu odbycia tam kary pozbawienia wolności. Niewątpliwie bowiem większe są szanse powodzenia procesu resocjalizacji skazanego, jeżeli będzie się on znajdował w kraju, w którym możliwy jest stały kontakt z rodziną, brak jest barier językowych i kulturowych, a skazany nie doświadcza złego traktowania.

Wskazała tak Konwencja o przekazywaniu osób skazanych z 1983 r. oraz Decyzja ramowa 2008/909/WSiSW o stosowaniu zasady wzajemnego uznawania do wyroków skazujących na karę pozbawienia wolności lub inny środek polegający na pozbawieniu wolności, w celu wykonania tych wyroków w Unii Europejskiej.

Pełna resocjalizacja skazanych powinna odbywać się poprzez umożliwienie skazanemu odbywania kary w kraju pochodzenia. Trudności wynikające z pobytu skazanego w zakładzie karnym państwa skazania, mogą negatywnie wpłynąć na jego zachowanie i uniemożliwić resocjalizację.
Jednak przy przekazaniu do kraju pochodzenia powinien być brany pod uwagę stosunek osoby skazanej do tej decyzji. Szczególnie gdy jej życie związane jest bardziej z państwem skazania niż z państwem, do którego ma zostać przekazana.

Podczas spotkania omówiono również kwestię kar nieizolacyjnych, alternatywnych do kary pozbawienia wolności. W Polsce są to kara grzywny oraz kara ograniczenia wolności.

Sądy w Polsce mogą stosować wobec sprawców przestępstw środki związane z poddaniem sprawcy próbie. Są to środki probacyjne, takie jak warunkowe umorzenie postępowania bądź wymierzenie kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania lub odbywanie kary pozbawienia wolności w System Dozoru Elektronicznego.

Drugą część wizyty wiceministra Maria Ejchart poświęciła na rozmowy dotyczące holenderskiego systemu biegłych sądowych. Zagadnienie to omówiono podczas dwóch wystąpień. W pierwszym gospodarze przedstawili system biegłych z perspektywy prawa administracyjnego i prawa karnego.
O tym aspekcie mówili przewodniczący Rady Ekspertów Sądowych i starszy sędzia Sądu Apelacyjnego w Hadze, Henk van den Heuvel oraz ekspert w zakresie wymiaru sprawiedliwości w Wysokim Sądzie Administracyjnym, Tanja Dompeling.

Drugie spotkanie poświęcono systemowi zapewniania jakości holenderskiego rejestru biegłych sądowych. Uczestniczył w nim m.in. dyrektor holenderskiego Rejestru Biegłych Sądowych, Michel Smithuis. Omówiono m.in. sposób naboru biegłych sądowych w systemie holenderskim w sprawach karnych i cywilnych. Wskazano również kryteria weryfikacji kwalifikacji biegłych, do których należy: wiedza, doświadczenie, znajomość prawa dowodowego, postawa etyczna oraz umiejętność przedstawiania opinii. Wiceministra Maria Ejchart wskazała podobieństwa i różnice w instytucji biegłego sądowego w prawie holenderskim i prawie polskim.

 

Biuro Komunikacji i Promocji
Ministerstwo Sprawiedliwości