Współpraca z Ukrainą
- Doręczanie dokumentów sądowych i pozasądowych - podstawy prawne obrotu:
- Konwencja Haska z 1965 r. (Konwencja o doręczaniu za granicą dokumentów sądowych i pozasądowych w sprawach cywilnych lub handlowych, sporządzona w Hadze dnia 15 listopada 1965 r.) Dz.U. 2000 nr 87 poz. 968 i Dz.U. 2000 nr 87 poz. 969
- Umowa między Rzecząpospolitą Polską a Ukrainą o pomocy prawnej i stosunkach prawnych w sprawach cywilnych i karnych, sporządzona w Kijowie dnia 24 maja 1993 r. Dz.U. 1994 nr 96 poz. 465(dalej również: Umowa) oraz Porozumienie między Ministerstwem Sprawiedliwości Rzeczypospolitej Polskiej a Ministerstwem Sprawiedliwości Ukrainy na podstawie artykułu 3 ustęp 3 Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Ukrainą o pomocy prawnej i stosunkach prawnych w sprawach cywilnych i karnych, zawarte w Warszawie dnia 10 stycznia 2011 r. M.P. 2012 poz. 884 (dalej również: Porozumienie)
- Przeprowadzanie dowodów – podstawy prawne obrotu:
- Konwencja Haska z 1970 r. (Konwencja o przeprowadzaniu dowodów za granicą w sprawach cywilnych lub handlowych, sporządzona w Hadze dnia 18 marca 1970 r.) Dz.U. 2000 nr 50 poz. 582
- Umowa między Rzecząpospolitą Polską a Ukrainą o pomocy prawnej i stosunkach prawnych w sprawach cywilnych i karnych, sporządzona w Kijowie dnia 24 maja 1993 r. Dz.U. 1994 nr 96 poz. 465 oraz Porozumienie między Ministerstwem Sprawiedliwości Rzeczypospolitej Polskiej a Ministerstwem Sprawiedliwości Ukrainy na podstawie artykułu 3 ustęp 3 Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Ukrainą o pomocy prawnej i stosunkach prawnych w sprawach cywilnych i karnych, zawarte w Warszawie dnia 10 stycznia 2011 r. M.P. 2012 poz. 884
Konwencje Haskie (odpowiednio: z 1965 r. i z 1970 r.) i Umowa są równorzędnymi podstawami prawnymi; sąd ma możliwość wyboru, na podstawie którego z aktów przekaże wniosek. Porozumienie usprawnia wykonywanie umowy, w szczególności przewiduje bezpośrednią komunikację między sądami polskimi a jednostkami terenowymi (zarządami głównymi) Ministerstwa Sprawiedliwości Ukrainy.
- WSPÓŁPRACA Z UKRAINĄ PO 24 LUTEGO 2022
- Współpraca na podstawie Umowy i Porozumienia
Ze względu na agresję Federacji Rosyjskiej na Ukrainę Ministerstwo Sprawiedliwości (MS) Ukrainy poddało pod rozwagę, aby każdorazowo ustalać, czy dany organ (zarząd główny MS Ukrainy) jest w stanie przyjąć i zrealizować wniosek o pomoc prawną strony polskiej oraz jaka forma wniosku (tradycyjna lub elektroniczna) jest przezeń aktualnie najbardziej pożądana. Ustalanie tych informacji powinno odbywać się w drodze kontaktu mailowego z poszczególnymi zarządami głównymi MS Ukrainy, których lista znajduje się poniżej. Języki kontaktu: angielski lub ukraiński.
Wykaz zarządów głównych MS Ukrainy uprawnionych do porozumiewania się bezpośrednio zgodnie z artykułem 1 Porozumienia między Ministerstwem Sprawiedliwości Ukrainy a Ministerstwem Sprawiedliwości Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie artykułu 3 ustęp 3 Umowy między Ukrainą a Rzecząpospolitą Polską o pomocy prawnej i stosunkach prawnych w sprawach cywilnych i karnych:
UWAGA: Przy każdym organie wskazano, czy kontakt odbywa się wyłącznie drogą mailową (trzecia kolumna tabeli: e-mail), czy mailową lub pocztową (trzecia kolumna tabeli: post).
(UWAGA: Wyjątkowo, w przypadku długotrwałego braku odpowiedzi ze strony konkretnego zarządu głównego MS Ukrainy, możliwe jest zwrócenie się do Departamentu Współpracy Międzynarodowej i Praw Człowieka MS z prośbą o ustalenie niezbędnych informacji w MS Ukrainy. Zgłoszenia prosimy przesyłać mailowo: sekretariat@dwmpc.ms.gov.pl).
- Współpraca na podstawie Konwencji Haskich
W przeciwieństwie do trybu Umowy i Porozumienia, tryb współpracy z Ukrainą przewidziany przez Konwencje Haskie jest scentralizowany. Oznacza to, że wniosek o doręczenie dokumentów lub przeprowadzenie dowodu powinien być skierowany do MS Ukrainy, nie zaś do zarządów głównych MS Ukrainy (organy terenowe). Jednakże, z uwagi na aktualną sytuację, DWMPC MS poddaje pod rozwagę stosowanie tych samych zaleceń, co w przypadku współpracy na podstawie Umowy; tj. przed wysłaniem wniosku o pomoc prawną należy zwrócić się do właściwego zarządu głównego MS Ukrainy o udzielenie informacji, czy na danym obszarze (zwłaszcza objętym działaniami wojennymi) sądy są w stanie zrealizować wniosek o doręczenie dokumentów lub przeprowadzenie dowodu.
Ze względu na dużą skalę migracji zewnętrznej i wewnętrznej po ataku FR na Ukrainę strona ukraińska wyraziła oczekiwanie, aby w przypadku wniosku o doręczenie lub przeprowadzenie dowodu sądy polskie każdorazowo w pierwszej kolejności próbowały ustalić, czy adres podany we wniosku jest aktualny (np. zobowiązując stronę postępowania do przekazania tej informacji lub dokonując sprawdzeń w polskich bazach danych). Ponadto – na ile jest to możliwe – wskazane byłoby zamieszczanie we wniosku o pomoc prawną także numerów telefonów adresatów pism przebywających na terytorium Ukrainy. Ze swej strony MS Ukrainy wskazało na możliwość występowania do strony polskiej o informacje dotyczące obywateli ukraińskich, którzy mogą przebywać w Polsce, a z udziałem których powinny być dokonane czynności procesowe na terytorium Ukrainy.