W dniu 15 marca 2022 r. Europejski Trybunał Praw Człowieka wydał wyrok w sprawie
Communauté genevoise d’action syndicale (CGAS) przeciwko Szwajcarii (nr skargi 21881/20).
Wyrok dotyczy wprowadzonych ograniczeń dotyczących zgromadzeń i stowarzyszania się w
związku z trwającą pandemią COVID-19.
Skarżący jest stowarzyszeniem z siedzibą w Genewie. Celem statutowym
stowarzyszenia jest ochrona interesów pracowników, w szczególności w obszarze ochrony
praw związkowych. W dniu 11 marca 2020 roku Światowa Organizacja Zdrowia (WHO)
ogłosiła pandemię COVID-19. Rada Związkowa Szwajcarii wprowadziła szereg ograniczeń
praw i wolności obywatelskich w tym zakaz zgromadzeń publicznych powyżej pięciu osób. Z
uwagi na wprowadzone obostrzenia stowarzyszenie odwołało zaplanowane na dzień 1 maja
2020 roku zgromadzenie publiczne.
Skarżący podniósł zarzut naruszenia art. 11 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i
Podstawowych Wolności (dalej: Konwencja) (wolność zgromadzeń i stowarzyszania się),
wskazując na naruszenie jego prawa do zgromadzeń w związku z wprowadzonymi
ograniczeniami związanymi z trwającą pandemią COVID-19 w Szwajcarii.
Trybunał stwierdził, że wprowadzane ograniczenia wymagają uzasadnienia i kontroli
sądowej, natomiast w omawianej sprawie zabrakło tejże kontroli. W związku z tym nie został
spełniony test proporcjonalności. Ograniczenie zgromadzeń zostało wprowadzone na
podstawie ustawy i każdorazowo wydawanego rozporządzenia Rządu zawierającego konkretne
ograniczenia. Ponadto Trybunał uznał, że Rząd nie wyjaśnił dlaczego zakazał zgromadzeń
publicznych, podczas gdy w omawianym okresie świadczenie pracy w dużych zakładach pracy
(liczących kilkaset osób) było dozwolone, z zastrzeżeniem przestrzegania zasad higieny.
Co więcej, Trybunał stwierdził, że wprowadzona kara pozbawienia wolności oraz kara
pieniężna za nieprzestrzeganie zakazu zgromadzeń była nadmierna.
Z uwagi na powyższe, Trybunał uznał, że doszło do naruszenia artykułu 11 Konwencji
i nakazał wypłacenie kwoty 3000 euro tytułem zwrotu kosztów i wydatków. Wyrok jest
dostępny w języku francuskim w bazie orzeczniczej Trybunału (https://hudoc.echr.coe.int).
Stanie się on ostateczny zgodnie z warunkami określonymi w art. 44 ust. 2 Konwencji.