Wystąpienie Wiceministra Dariusza Mazura na sesji plenarnej Komisji Weneckiej
06.12.2024
Wiceminister Dariusz Mazur swoje wystąpienie na 141. sesji plenarnej Komisji Weneckiej poświęcił roli przywrócenia prawidłowego funkcjonowania Trybunału Konstytucyjnego w procesie odbudowy praworządności w Polsce.
– Obecne kierownictwo Ministerstwa Sprawiedliwości docenia zaangażowanie Komisji Weneckiej w przywracanie praworządności w Polsce. Realizując międzynarodowe zobowiązania, resort sprawiedliwości współpracuje i będzie współpracował z Komisją Wenecką, by tworzone w Polsce akty prawne spełniały standardy międzynarodowe – powiedział wiceminister Dariusz Mazur na dzisiejszej (6 grudnia br.) 141. sesji plenarnej Komisji Weneckiej.
Zmiany statusu prawnego Trybunału Konstytucyjnego, rozpoczęte pod koniec 2015 r., przyczyniły się do utraty przez Trybunał zdolności do realizacji funkcji strażnika Konstytucji.
– W obecnym składzie Trybunału Konstytucyjnego zasiadają osoby nieuprawnione do orzekania, ponieważ wybrano ich do Trybunału z naruszeniem postanowień Konstytucji – podkreślił Dariusz Mazur. Wskazał, że jego twierdzenie znajduje oparcie w wyrokach Trybunału Konstytucyjnego, jak również w wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka r. w sprawie Xero Flor. Mówi on, że obecność w składzie Trybunału osób nieuprawnionych do orzekania narusza art. 6 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka.
Z uwagi na jednoznacznie polityczne zaangażowanie większości sędziów wybranych do Trybunału po wyborach parlamentarnych z 2015 r., Trybunał Konstytucyjny w obecnym składzie personalnym stał się instytucją polityczną. Pod pozorem kontroli konstytucyjności prawa legalizuje akty prawne niezgodne z podstawowymi wartościami wyrażonymi w Konstytucji.
Kryzys systemu kontroli konstytucyjności prawa i praworządności zakończy nowa ustawa o Trybunale Konstytucyjnym. – Celem opracowania i uchwalenia aktu prawnego jest stworzenie trwałych podstaw prawnych pozwalających na odbudowę autorytetu Trybunału Konstytucyjnego oraz przywrócenie efektywnej, rzetelnej i niezależnej kontroli konstytucyjności prawa w Polsce – podkreślił wiceminister Dariusz Mazur.
Projekt ustawy jest efektem kilkuletniej pracy specjalistów z prawa konstytucyjnego, teorii i filozofii prawa, prawa międzynarodowego, prawa cywilnego czy praw człowieka oraz organizacji i stowarzyszeń prawniczych, zaangażowanych w obronę praworządności. Jej przygotowanie poprzedziły długie i rozległe konsultacje. Rozwiązania proponowane przez projekt ustawy były także przedmiotem konferencji naukowych oraz cyklu debat organizowanych przez środowisko konstytucjonalistów pod auspicjami Uniwersytetu Jagiellońskiego. Liczne uwagi zgłoszone podczas konsultacji publicznych wpłynęły na ostateczny kształt projektu.
– Polska doktryna prawa konstytucyjnego wskazuje, że nieprawidłowość wyboru przynajmniej części członków powoduje bezprawność całości działania Trybunału – podkreślił wiceminister Dariusz Mazur podczas swojego wystąpienia. Odniósł się do stanowiska Komisji Weneckiej, która proponuje, by na mocy nowej ustawy o TK nie odnawiać całego składu członków Trybunału, ale usunąć trzech sędziów, którzy zostali niesłusznie wybrani na wcześniej zajmowane miejsca.
Przy okazji wizyty w Wenecji wiceminister Dariusz Mazur spotkał się z Prokuratorem Generalnym Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej Richardem Simonem Hermerem. Tematem rozmowy były krajowe i wielostronne działania na rzecz wzmacniania praworządności.