Urząd do Spraw Cudzoziemców

Sytuacja wewnętrzna na Białorusi, ewakuacja afgańskich współpracowników polskiego wojska i dyplomacji oraz migracje obywateli Iraku przez Białoruś miały znaczący wpływ na wzrost liczby wniosków o udzielenie ochrony międzynarodowej. W ubiegłym roku złożyło je w Polsce 7,7 tys. cudzoziemców.

W 2021 roku najwięcej wniosków o udzielenie ochrony międzynarodowej złożyli obywatele Białorusi – prawie 2,3 tys. osób. W dalszej kolejności pod względem liczebności byli obywatele: Afganistanu – 1,8 tys. osób, Iraku – 1,4 tys. osób, Rosji – 1 tys. osób oraz Ukrainy – 260 osób.

Nieco ponad 50% obcokrajowców, którzy ubiegali się o przyznanie statusu uchodźcy to osoby w przedziale wiekowym 18 – 40 lat. Dzieci i młodzież poniżej 18. roku życia stanowiły ok. 32% osób. Nieznacznie przeważali mężczyźni, których dotyczyło 60% spraw.

Cudzoziemcowi udziela się ochrony międzynarodowej - w formie statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej, jeśli w jego kraju pochodzenia grozi mu prześladowanie lub rzeczywiste ryzyko utraty życia czy zdrowia. Wobec danej osoby nie mogą przy tym występować okoliczności wskazujące, że może np. stanowić zagrożenie dla bezpieczeństwa. Termin rozpatrzenia wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej wynosi co do zasady 6 miesięcy.

W ubiegłym roku Urząd do Spraw Cudzoziemców wydał decyzje wobec 4,7 tys. osób. Warunki przyznania ochrony międzynarodowej spełniało 2155 cudzoziemców. Byli to przede wszystkim obywatele: Białorusi – 1150 osób, Afganistanu – 750 osób (głównie ewakuowani w sierpniu współpracownicy polskiego wojska i dyplomacji) oraz Rosji - 90 osób.

Decyzje negatywne otrzymało 1460 osób – w większości obywatele Rosji (645 osób) oraz Iraku (270 osób). Prawie 1,1 tys. postępowań zakończyło się natomiast umorzeniem. Dotyczyło to przede wszystkim obywateli Afganistanu (540 osób) i Rosji (215 osób). Sprawy są umarzane najczęściej w sytuacji gdy cudzoziemiec opuścił Polskę przed wydaniem decyzji.

Główne kraje pochodzenia cudzoziemców ubiegających się o udzielenie ochrony międzynarodowej – charakterystyka:

• Białoruś

Sytuacja wewnętrzna w kraju po wyborach prezydenckich z 2020 r. spowodowała wzrost liczby wniosków o przyznanie ochronę międzynarodową w Polsce składanych przez Białorusinów. Trend ten utrzymał się także w ubiegłym roku.

Prawie 100% obywateli Białorusi kwalifikowało się do otrzymania ochrony międzynarodowej.

Wydano decyzje dot. 1,2 tys. osób: pozytywne – 95,3%, negatywne – 0,2%, umorzenia – 4,5%.

• Afganistan

Nieco ponad połowę obywateli Afganistanu, którzy złożyli wnioski o udzielenie ochrony międzynarodowej stanowili ewakuowani do Polski w sierpniu 2021 r. współpracownicy polskiego wojska i dyplomacji. Oprócz tej grupy, wnioski składało średnio od kilkunastu do kilkudziesięciu osób miesięcznie.

Wszyscy ewakuowani Afgańczycy, którzy pozostali w kraju do zakończenia procedur otrzymali statusy uchodźców. W pozostałych przypadkach sprawy były najczęściej umarzane.

Wydano decyzje dot. 1,3 tys. osób: pozytywne - 58%, negatywne – 0,5%, umorzenia – 41,5%.

• Irak

W okresie wrzesień – grudzień 2021 r. zauważalny był wyraźny wzrost liczby składanych wniosków o udzielenie ochrony międzynarodowej przez obywateli Iraku. Było to od 260 (grudzień) do 440 (wrzesień) osób miesięcznie.

Z rozpatrzonych w ubiegłym roku spraw, zdecydowana większość osób nie spełniała warunków przyznania ochrony międzynarodowej.

Wydano decyzje dot. 0,3 tys. osób: pozytywne – 0,6%, negatywne - 86%, umorzenia – 13,4%.

• Rosja

Liczba obywateli Rosji ubiegających się o udzielenie ochrony międzynarodowej w Polsce w ostatnich latach maleje. Ponadto, większość stanowią wnioski kolejne – w ubiegłym roku było to 67% spraw. Nieco ponad 80% stanowiły osoby deklarujące narodowość czeczeńską.

Większość obywateli Rosji nie spełniała warunków przyznania ochrony międzynarodowej.

Wydano decyzje dot. 0,9 tys. osób: pozytywne – 8,6%, negatywne – 68,6%, umorzenia – 22,8%.