Stany Zjednoczone

Stosunki dyplomatyczne między Polską a Stanami Zjednoczonymi Ameryki zostały nawiązane 2 maja 1919 r.

Współpraca polityczna

Rys historyczny

W 2019 roku obchodzimy rocznicę 100-lecia nawiązania relacji dyplomatycznych między Polską i Stanami Zjednoczonymi. USA odegrały ważną rolę w procesie odzyskania przez Polskę niepodległości po I wojnie światowej, a w 1919 były pierwszym supermocarstwem, które uznało odrodzone państwo polskie.

Korzystny układ sił w Europie po I wojnie światowej umożliwił powrót Polski na mapę Europy po ponad wieku zaborów. Podczas wojny, znane polskie osobistości takie jak Ignacy Jan Paderewski czy Henryk Sienkiewicz podróżowali do Stanów Zjednoczonych aby promować ideę niepodległej Polski. Wielu Amerykanów polskiego pochodzenia przyjechało do Europy, aby walczyć o suwerenną Polskę, czego najbardziej znanym przykładem jest Błękitna Armia Hallera. Utworzona pod dowództwem Generała Józefa Hallera zrzeszała ponad 20.000 Amerykanów polskiego pochodzenia.

W dużej mierze zainspirowany przez Paderewskiego, Prezydent USA Woodrow Wilson był wielkim zwolennikiem odrodzenia wolnej Polski. W swoim słynnym przemówieniu do Kongresu 22 stycznia 1917 roku prezydent Wilson przedstawił niepodległość Polski jako uzasadniony cel wojenny. 8 stycznia 1918 roku prezydent Wilson ogłosił słynne „Czternaście Punktów”. Punkt 13 brzmiał:

„Należy stworzyć niezawisłe państwo polskie, które winno obejmować terytoria zamieszkane przez ludność niezaprzeczalnie polską, któremu należy zapewnić swobodny i bezpieczny dostęp do morza i którego niezawisłość polityczną i gospodarczą oraz integralność terytorialną należy zagwarantować paktem międzynarodowym.”

Polskie państwo zostało uznane przez Stany Zjednoczone de jure 22 stycznia 1919. W maju tego roku Polska i Stany Zjednoczone otworzyły swoje misje dyplomatyczne w Waszyngtonie i Warszawie. Datę złożenia listów uwierzytelniających przez pierwszego przedstawiciela USA w Warszawie, Hugh Gibsona (2 maja 1919 r.) uznaje się za formalną datę nawiązania relacji dyplomatycznych pomiędzy Polską i Stanami Zjednoczonymi.

Bliskie relacje dyplomatyczne pomiędzy Polska i Stanami Zjednoczonymi były kontynuowane w kolejnych latach. W 1919 jedenastu amerykańskich lotników - Elliot Chess, Carl Clark, Merian Cooper, Edward Corsi, George Crawford, Cedric Fauntleroy, Edmund Graves, Arthur Kelly, Edwin Noble, Harmon Rorison and Kenneth Shrewsbury – stworzyło “Eskadrę Kościuszkowską”, która wzięła udział w obronie Polski przed najeżdżającymi bolszewikami. Amerykanie walczyli ramię w ramię z polską armią, w tym również podczas decydującej Bitwy Warszawskiej.

Dyrektor Amerykańskiej Administracji Pomocy Herbert Hoover organizował pomoc humanitarną dla Polski podczas okresu głodu. Przyszły prezydent USA odegrał kluczową rolę jeśłi chodzi o zapewnienie żywności, odzieży oraz leków dla setek tysięcy ludzi w potrzebie. W 1922 roku polski Sejm nadał Herbertowi Hooverowi honorowe obywatelstwo Polski.

W 1926 roku, z okazji 150. rocznicy uzyskania niepodległości przez USA, Polacy przygotowali „Polską Deklarację o Podziwie i Przyjaźni dla Stanów Zjednoczonych”. Kolekcja 111 tomów podpisów, życzeń, ilustracji i zdjęć została podpisana przez Prezydenta RP oraz 5,5 miliona obywateli ówczesnej Polski. Deklaracja została przekazana prezydentowi Calvinowi Coolidge’owi 14 października 1926 roku w Białym Domu.

Duch przyjaźni polsko-amerykańskiej z tamtych lat jest obecny również dzisiaj. Od współpracy w ramach NATO, poprzez relacje ekonomiczne i polityczne, Polska i USA są kluczowymi partnerami i sojusznikami.

Współpraca polityczna w okresie III RP

Po przemianach demokratycznych w Polsce zainicjowanych w 1989 r. Polskę i Stany Zjednoczone połączyły bliskie, przyjazne relacje. Dwustronna współpraca polityczna realizowana jest w dopełniających się wzajemnie sferach: dialogu politycznego, bezpieczeństwa i obrony oraz inicjatyw wspierających demokratyczne przemiany na świecie. Stany Zjednoczone zdecydowanie poparły przystąpienie Polski do Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego (NATO) w 1999 r., a Polska wniosła następnie znaczący wkład w prowadzone przez USA i NATO operacje wojskowe w Iraku i Afganistanie. Głównymi czynnikami wpływającymi na dynamikę współpracy polsko-amerykańskiej w ostatnich latach są, z jednej strony, przewartościowania w ramach polityki zagranicznej, bezpieczeństwa i obrony USA, a z drugiej – zmiany sytuacji w zakresie bezpieczeństwa w Europie Środkowej i Wschodniej oraz wzrost pozycji Polski w Unii Europejskiej. Istotnym czynnikiem sprzyjającym rozwojowi wzajemnych relacji i współpracy jest również amerykańska Polonia, której liczebność ocenia się na 9,6 mln. Stosunki Polski ze Stanami Zjednoczonymi – będącymi dla naszego kraju kluczowym sojusznikiem w NATO – mają charakter strategicznego partnerstwa. Z powodzeniem rozwija się dialog polityczny na wysokim szczeblu, czego ilustracją były m.in.: wizyta prezydenta USA Donalda Trumpa w Warszawie w lipcu 2017 r., wizyty prezydenta RP Andrzeja Dudy w Waszyngtonie we wrześniu 2018 r. i czerwcu 2019 r. oraz szereg innych spotkań, w tym wizyta wiceprezydenta Michaela Pence’a oraz sekretarza stanu Michaela Pompeo w Polsce w lutym 2019 r. Perspektywy rozwoju współpracy dwustronnej nakreśliła deklaracja „Obrona wolności i budowanie dobrobytu poprzez polsko-amerykańskie partnerstwo strategiczne” przyjęta we wrześniu 2018 r. przez prezydentów RP i USA. Rozszerzyła ona możliwości wsparcia administracji USA dla realizacji polskich priorytetów w dziedzinie bezpieczeństwa, w tym wzmocnienia amerykańskiej obecności wojskowej w Polsce, współpracy w sektorze energetycznym oraz pogłębienia wymiany handlowej i wzajemnych inwestycji. Najważniejszym elementem dialogu politycznego w ostatnim okresie była wizyta Prezydenta RP w Waszyngtonie w czerwcu 2019 r. W jej trakcie podpisano „Wspólną deklarację o współpracy obronnej w zakresie obecności sił zbrojnych Stanów Zjednoczonych Ameryki na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej”, międzyrządową umowę o wzmocnieniu współpracy w dziedzinie zapobiegania i zwalczania poważnej przestępczości, międzyrządowe porozumienie dotyczące strategicznej współpracy w zakresie energii jądrowej wykorzystywanej do celów cywilnych, a także kontrakt w sprawie dostaw LNG pomiędzy firmami PGNiG i Venture Global LNG. Strategiczne partnerstwo Polski ze Stanami Zjednoczonymi stanowi znaczący składnik wspólnoty transatlantyckiej. Jesteśmy przekonani, że utrzymanie silnych więzi transatlantyckich leży w interesie wszystkich, po obu stronach Atlantyku. Polska jest zdecydowanym orędownikiem dialogu w sytuacji zróżnicowanych stanowisk wśród partnerów wspólnoty transatlantyckiej, wynikających z odmiennych uwarunkowań, ocen czy doświadczeń. Współpraca w dziedzinie bezpieczeństwa i obrony Współpraca w obszarze bezpieczeństwa i obrony stanowi fundament relacji polsko-amerykańskich. Polskie priorytety obejmują: rozszerzenie obecności sił amerykańskich w naszym kraju w ramach wzmacniania wschodniej flanki NATO, wspólne projekty w sferze bezpieczeństwa i obronności, takie jak instalacja amerykańskiego systemu obrony przeciwrakietowej w Redzikowie, i współpraca sił lotniczych obu państw. We „Wspólnej deklaracji o współpracy obronnej w zakresie obecności sił zbrojnych Stanów Zjednoczonych Ameryki na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej” podpisanej przez prezydentów obu krajów w czerwcu 2019 r. w Waszyngtonie potwierdzono zobowiązania sojusznicze wynikające z art. 3 i 5 Traktatu Północnoatlantyckiego. Zapowiedziano także zwiększenie amerykańskiej trwałej (enduring) obecności wojskowej o około 1000 dodatkowych żołnierzy. Obecnie w Polsce przebywa ok. 4500 rotujących się członków amerykańskiego personelu wojskowego. Zgodnie z podpisaną deklaracją w Polsce utworzone zostaną: 1) Wysunięte Dowództwo Dywizyjne USA, 2) Centrum Szkolenia Bojowego (CSB) w Drawsku Pomorskim oraz docelowo w kilku innych lokalizacjach w Polsce, 3) eskadra bezzałogowych statków powietrznych MQ-9 Sił Powietrznych USA, 4) baza lotnicza załadunkowo-rozładunkowa w celu wspierania przemieszczenia się wojsk dla przeprowadzenia ćwiczeń lub na wypadek kryzysu, 5) grupa wsparcia zabezpieczająca obecne i przyszłe działania sił zbrojnych USA w Polsce, 6) zdolności sił specjalnych USA w zakresie wsparcia operacji powietrznych, lądowych i morskich, 7) infrastruktura wspierająca obecność w Polsce pancernej brygadowej grupy bojowej, lotniczej brygady bojowej oraz batalionu wsparcia logistycznego. Współpraca w zakresie promocji demokracji Zainicjowana w 2000 r. Wspólnota Demokracji (WD) uzyskała pozycję ważnego forum współpracy polsko-amerykańskiej, szczególnie w kontekście procesów demokratyzacyjnych na obszarze wschodniego sąsiedztwa Polski. W ramach inicjatywy WD Democracy Partnership Challenge Polska wraz z USA podjęła się współprzewodniczenia Grupie Zadaniowej ds. Mołdawii (Moldova Task Force), wspierającej przemiany demokratyczne w tym państwie. Wydarzenia „Arabskiej Wiosny” były inspiracją do podjęcia wspólnych wysiłków w celu wsparcia zmian systemowych również w państwach Afryki Północnej (m.in. Tunisia Mentorship Initiative - przygotowanie listy ekspertów i organizacji oraz stworzenie internetowej platformy wymiany wiedzy, służącej przekazywaniu doświadczeń transformacyjnych). Inne obszary współpracy Ważnym tematem w relacjach dwustronnym jest kwestia zniesienia obowiązku wizowego dla obywateli polskich podróżujących do Stanów Zjednoczonych. Główną przeszkodą formalną na drodze do członkostwa Polski w programie ruchu bezwizowego Visa Waiver Program (VWP) jest procent odmów wizowych (próg 3 proc.), który w ostatnich latach wynosił: 2014 – 6,4%, 2015 – 6,37 %, 2016 – 5,3%, 2017 – 5,92% i 2018 – 3,99%. Procedura przyjęcia Polski do programu bezwizowego będzie mogła się rozpocząć, kiedy odsetek odmów spadnie poniżej 3 proc. Staraniom o uzyskanie przez Polskę członkostwa w VWP towarzyszą również działania służące intensyfikacji współpracy polsko-amerykańskiej jeśli chodzi i zwalczanie zagrożeń terrorystycznych i działalności kryminalnej. W dn. 12 czerwca 2019 r. przedstawiciele MSWiA oraz Departamentu Bezpieczeństwa Wewnętrznego (DHS) podpisali Umowę o zapobieganiu i zwalczaniu poważnych przestępstw (Agreement on Preventing and Combating Serious Crime, PCSC).

Współpraca ekonomiczna

Polskę i Stany Zjednoczone łączą rozbudowane relacje gospodarcze. Polskie i amerykańskie dane statystyczne istotnie różnią się od siebie, ale w obu przypadkach widoczny jest dynamiczny wzrost współpracy handlowej w ostatnich latach. Według danych GUS w 2018 r. dwustronna wymiana towarowa osiągnęła wartość 14,9 mld USD, co oznacza, że w ciągu ostatnich dwóch lat obroty towarowe między Polską i USA zwiększyły się o prawie 43%. Polski eksport do USA wyniósł blisko 7,3 mld USD, a import z USA – ponad 7,6 mld USD. Według danych amerykańskich obroty towarowe z Polską osiągnęły w 2018 r. poziom prawie 13,5 mld USD, oznaczający wzrost w stosunku do roku 2016 o 40%. Amerykański eksport do Polski wyniósł 5,4 mld USD, a import z Polski ponad 8 mld USD. Zarówno w eksporcie, jak i imporcie z USA dominują wysoko przetworzone towary przemysłowe, głównie maszyny i urządzenia oraz pojazdy. Towary rolno-spożywcze stanowią 8,5% polskiego eksportu do USA oraz 5,6% importu z tego kraju. Stany Zjednoczone zajmują 9 miejsce wśród partnerów handlowych Polski i 3 (po Chinach i Rosji), wśród państw nie będących członkami UE. Wśród partnerów handlowych USA Polska zajmuje 40 miejsce pod względem wartości obrotów towarowych. Istotne znaczenie we współpracy dwustronnej mają wzajemne inwestycje. Według danych NBP za rok 2017 skumulowana wartość inwestycji amerykańskich w Polsce osiągnęła wartość 5,7 mln USD, w efekcie czego USA były najważniejszym kierunkiem napływu inwestycji zagranicznych do Polski spoza Unii Europejskiej. Inwestorzy amerykańscy obecni są praktycznie we wszystkich ważniejszych sektorach polskiej gospodarki. Dane Amerykańskiej Izby Handlowej w Polsce wskazują na znacznie większe zaangażowanie kapitału amerykańskiego w naszym kraju, przekraczające kwotę 30 mld USD. Wynika to m.in. z faktu, że część amerykańskich koncernów inwestuje poprzez swoje oddziały w innych krajach europejskich. Polskie inwestycje w USA dynamicznie rosną i w 2017 r. osiągnęły wartość ponad 800 mln USD. Duże znaczenie ma także współpraca w dziedzinie energetyki. Stany Zjednoczone wspierają Polskę w jej wysiłkach na rzecz dywersyfikacji źródeł dostaw surowców energetycznych, głównie gazu. W ostatnich latach Polska zawarła kilka znaczących kontraktów na zakup amerykańskiego LNG, którego dostawy wzrosną po 2022 r. Planowana jest także pogłębiona współpraca w dziedzinie energetyki jądrowej.

Linki:
Bureau of Economic Analysis
Bureau of Labor Statistics
U.S. Census Bureau
United States Department of Commerce
United States Department of Energy

Współpraca kulturalna

Stany Zjednoczone to tygiel kultur, języków i tradycji krajów, z których pochodzą ich obywatele, a polska kultura jest trwałym elementem Ameryki. Misją Ambasady RP w Waszyngtonie jest - obok rozwijania współpracy politycznej czy gospodarczej - poszerzanie wiedzy społeczeństwa amerykańskiego o współczesnej Polsce i o polskim dorobku kulturalnym, którego bogactwo może inspirować i ciekawić Amerykanów oraz służyć lepszemu zrozumieniu polskich dążeń i ambicji. Naszym celem jest przybliżanie Amerykanom najnowszych trendów w polskiej literaturze, muzyce, sztukach wizualnych, sztuce filmowej czy teatrze. Prezentujemy również wyjątkowy dorobek polskich twórców takich jak Fryderyk Chopin, Tadeusz Kantor, Andrzej Wajda czy Magdalena Abakanowicz i ich wpływ na kształtowania amerykańskiego i światowego dorobku kulturalnego. Przybliżamy także wiedzę o polskiej historii i jej znaczeniu dla kształtowania losów innych społeczeństw, w tym Stanów Zjednoczonych. Krzewimy pamięć o Polakach, którzy tworzyli Amerykę, takich jak Tadeusz Kościuszko i Kazimierz Pułaski, jak i o tych, którzy mieli istotne znaczenie w historii dwudziestowiecznych stosunków transatlantyckich - o Janie Ignacym Paderewskim, Janie Karskim, Janie Pawle II, generale Edwardzie Rownym czy Zbigniewie Brzezińskim. Ambasada współdziała z czołowymi instytucjami kulturalnymi okręgu waszyngtońskiego takimi jak John F. Kennedy Center for the Performing Arts czy National Philharmonic at Strathmore w promowaniu polskiej muzyki. Od 2016 roku prowadzimy we współpracy z najstarszym kinem w Waszyngtonie Avalon Theatre serię filmową CinePOLSKA, gdzie prezentujemy najnowsze dzieła polskiej kinematografii, jak również klasyki polskiego kina. Pracujemy razem z innymi przedstawicielstwami państw Unii Europejskiej nad wspólnymi projektami, przygotowując corocznie ambitny program w ramach słynnego już waszyngtońskiego wydarzenia EU Open House w maju oraz zachęcamy młodych Amerykanów do poznawania najnowszych polskich osiągnieć w różnych dziedzinach w czasie jesiennego Kids Euro Festival. Osoby zainteresowane wydarzeniami realizowanymi lub promowanymi przez Ambasadę serdecznie zapraszamy do subskrypcji naszego newslettera, w których informujemy o planowanych imprezach dostępnych dla szerokiej publiczności, jak i prezentujemy relacje z tych wydarzeń.

Linki:
Instytut Kultury Polskiej w Nowym Jorku
Culture.pl
Instytut Adama Mickiewicza

Współpraca naukowa

Obok krajów Unii Europejskiej, Stany Zjednoczone Ameryki są dla polskiego świata nauki najważniejszym, strategicznym partnerem. Ramy współpracy naukowej wyznacza polsko-amerykańska umowa o współpracy naukowo-technicznej, podpisana 23 kwietnia 2018 roku w Waszyngtonie przez wicepremiera i ministra nauki i szkolnictwa wyższego Jarosława Gowina oraz zastępcę sekretarza stanu USA Toma Shannona. Umowa o współpracy naukowo-technicznej stanowi podstawę dla wszelkich projektów i wspólnych przedsięwzięć realizowanych przez naukowców z Polski i USA. Do istotnych korzyści wynikających z uregulowania współpracy w formie umowy międzynarodowej należy m.in. możliwość rozwijania kontaktów między naukowcami na różnych etapach ich karier. Bezpośrednie kontakty, udział w konferencjach i spotkaniach eksperckich, czy też wspólne prowadzenie badań naukowych mają kluczowe znaczenie dla budowania szerokiego partnerstwa między Polską i USA. Umowa umożliwia nawiązanie bliższej współpracy między polskimi i amerykańskimi agencjami rządowymi dystrybuującymi fundusze na badania naukowe, a przede wszystkim na wypracowanie mechanizmów współfinansowania polsko-amerykańskich projektów badawczych. Platformą takich działań będą regularne posiedzenia komisji wspólnej (tzw. Joint Committee Meetings). Przyjęta umowa będzie obowiązywać przez kolejne 10 lat. 13 lipca 2018 roku w Waszyngtonie podpisano list intencyjny (Memorandum of Understanding) pomiędzy Ministerstwem Zdrowia i Ministerstwem Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Departamentem Zdrowia i Opieki Społecznej USA o współpracy w zakresie zdrowia i nauk medycznych. Porozumienie, zawarte na okres pięciu lat, określa ramy polsko-amerykańskiej współpracy w zakresie nauk biomedycznych i zdrowia oraz jest dopełnieniem polsko-amerykańskiej umowy rządowej o współpracy w zakresie nauki i technologii, podpisanej w kwietniu 2018 r. podczas wizyty wicepremiera Jarosława Gowina w USA. Polsko-Amerykańska Nagroda Naukowa Od 2013 roku przyznawana jest polsko-amerykańska nagroda naukowa, której celem jest wzmocnienie i podkreślenie współpracy pomiędzy naukowcami z Polski i USA. Nagroda jest przyznawana wspólnie przez Fundację na rzecz Nauki Polskiej i Amerykańskie Stowarzyszenie na rzecz Postępu Nauk AAAS i wyróżnia badaczy z USA i Polski za wybitne osiągnięcia będące rezultatem polsko-amerykańskiej współpracy naukowej. Nagradzane są pary naukowców, przy czym jeden z nich prowadzi działalność naukową w Polsce, a drugi w Stanach Zjednoczonych. Nagrody przyznano w trzech edycjach, w latach 2014, 2016 i 2018. Podstawowe obszary aktywności Ambasady RP w Waszyngtonie w zakresie współpracy naukowej: Dostarczanie i wymiana informacji oraz ułatwianie współpracy między instytucjami rządowymi Polski i USA w zakresie polityki naukowej, edukacji i transferu technologii. Inicjowanie i ułatwianie współpracy między polskimi i amerykańskimi partnerami w zakresie badań naukowych oraz rozwoju i transferu technologii. Sprzyjanie wzrostowi obecności polskiej nauki, edukacji i technologii w USA i amerykańskiej w Polsce, poprzez inicjowanie i ułatwianie wymiany osobowej. Promocja polskich placówek badawczych jako atrakcyjnego miejsca rozwoju karier naukowych. Promocja podejmowania studiów na polskich uczelnia wyższych wśród Amerykanów.

Uznawalność kształcenia

Uznawaniem w Polsce zagranicznych dokumentów potwierdzających uzyskanie wykształcenia wyższego, jak również zadaniami związanymi z uwierzytelnianiem dokumentów wydawanych przez polskie uczelnie przed uzyskaniem legalizacji Ministerstwa Spraw Zagranicznych zajmuje sie Narodowa Agencja Wymiany Akademickiej(NAWA). NAWA zajmuje się również wydawaniem klauzuli apostille na polskich dyplomach ukończenia studiów (także podyplomowych), zaświadczeniach o ukończeniu studiów oraz dyplomach o nadaniu stopni naukowych i stopni w zakresie sztuki.

Stopień naukowy przyznany przez uprawnioną instytucję działającą w systemie szkolnictwa wyższego USA (oraz szerzej, jednego z krajów członkowskich OECD) jest uznawany za równoważny z odpowiednim polskim stopniem naukowym.

GO! Poland to wielojęzyczny portal który został przygotowany z myślą o badaczach i studentach z zagranicy, zainteresowanych studiowaniem w Polsce. Portal stanowi element rządowej kampanii „Ready, Study, Go! Poland”.

W gestii Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego (MNiSW) leży kształtowanie polityki naukowej państwa, utrzymanie instytucji badawczych, części państwowych szkół wyższych oraz nadzór merytoryczny nad uczelniami prywatnymi. Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego dysponuje państwowymi środkami budżetowymi przeznaczonymi na badania naukowe.

Ministerstwo Zdrowia wykonuje zadania w zakresie nadzoru nad Narodowym Funduszem Zdrowia; refundacji leków, wyrobów medycznych i środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego, nadzoru nad wykonywaniem zawodów medycznych, opracowywania i koordynowania realizacji programów zdrowotnych, organizacji i nadzoru nad systemem Państwowe Ratownictwo Medyczne, realizacji zadań związanych z lecznictwem uzdrowiskowym.

Agencją wykonawczą, która rozdziela fundusze badawcze w obszarze nauk podstawowych jest Narodowe Centrum Nauki (NCN). Rozdział funduszy na badania o charakterze aplikacyjnym jest zadaniem spoczywającym na utworzonym w 2007 r. Narodowym Centrum Badań i Rozwoju (NCBiR). Do podstawowych zadań Centrum należy administrowanie i finansowanie strategicznymi programami badań naukowych o charakterze aplikacyjnym oraz inicjowanie działalności wdrożeniowej.

Wspieraniem wymiany akademickiej i międzynarodowej współpracy naukowej zajmuje się powołana w 2017 r. Narodowa Agencja Wymiany Akademickiej (NAWA). Agencja realizuje programy na rzecz zwiększenia mobilności polskiej społeczności akademickiej oraz projakościowego umiędzynarodowienia oferty polskich uczelni.

Polska Akademia Nauk (PAN) działa poprzez wyłonioną w drodze wyborów korporację uczonych oraz instytuty naukowe. Najważniejszymi celami działalności PAN jest prowadzenie badań naukowych i prac rozwojowych, przyczynianie się do rozwoju nauki, jej promocji oraz rozwoju edukacji i wzbogacania kultury narodowej.

Fundacja na Rzecz Nauki Polskiej (FNP) jest największą pozarządową organizacją zajmującą się finansowaniem badań naukowych, wymiany osobowej z zagranicą oraz działaniami na rzecz transferu technologii do praktyki gospodarczej. W szczególności działalność FNP obejmuje przyznawanie indywidualnych nagród i stypendiów, przyznawanie subwencji na modernizację warsztatów naukowych oraz finansowe wspieranie wdrożeń.

Konferencja Rektorów Akademickich Szkół Polskich jest dobrowolnym zrzeszeniem rektorów polskich szkół wyższych. Celem KRASP jest inspirowanie i koordynowanie współdziałania uczelni członkowskich, a także reprezentowanie wspólnych interesów uczelni akademickich.

5. Instytucje polskie działające na terenie Stanów Zjednoczonych