Premier Mateusz Morawiecki uczestniczył, w formule zdalnej, w konferencji dotyczącej zachęt dla gmin w programie “Czyste Powietrze”. Podczas wydarzenia podpisano porozumienie z gminą Świętochłowice, która dołączyła do programu jako 1000 gmina w Polsce.

Lepszy stan powietrza w Polsce

Na przestrzeni lat stan powietrza powoli się poprawia. Jest to najbardziej zauważalne, kiedy porównuje się wyniki ostatniej oceny jakości powietrza za 2019 r. do wyników oceny dokonanej w 2018 r. Wynika z niej, że liczba z przekroczeniami szkodliwych pyłów zmniejszyła się:

• dla pyłu PM 10 z 39 do 22;
• dla pyłu PM2,5 z 14 do 8;
• dla benzo(a)pirenu z 44 do 36.

Jest to rezultat nie tylko występujących korzystnych warunków meteorologicznych, ale przede wszystkim podjętych działań rządu i samorządu.

Czyste powietrze to nasza wspólna sprawa. Od współpracy państwa z samorządami zależeć będzie skuteczność realizowania działań zmierzających do tego celu. Wszyscy oddychamy jednym powietrzem i musimy o nie dbać

– podkreślił premier Mateusz Morawiecki.

Realne wsparcie dla gmin i mieszkańców

Gminy na podstawie zawartych porozumień wspomagają swoich mieszkańców w procesie składania wniosków o dofinansowanie, mogą również przyjmować wnioski o dofinansowanie i dokonywać ich wstępnej weryfikacji. Ułatwia to mieszkańcom tych gmin dostęp do programu oraz usprawnia proces jego wdrażania na ich terenie.

Złożono już ponad 200 tys. wniosków, co przełoży się już na realną pomoc dla 200 tys. gospodarstw domowych, czyli dla ponad pół miliona osób.

Chcę zachęcić wszystkich, żeby to zainteresowanie było jeszcze większe. Zależy nam, żeby do 2029 roku zaangażować w program 100 mld zł

– zaapelował szef polskiego rządu.

Szereg usprawnień programu „Czyste Powietrze”

Rząd, po szeregu wielostronnych konsultacji i analiz, przebudował program. Wprowadził szereg ułatwień korzystania z niego. Wśród licznych usprawnień, najważniejsze z nich to:

1. uproszczenie zasad przyznawania dotacji oraz wniosku o dotację,
2. skrócenie czasu rozpatrywania wniosków z 90 dni roboczych do 30 dni kalendarzowych,
3. wydłużenie realizacji przedsięwzięcia o dodatkowe pół roku,
4. możliwość składania wniosku on-line, bez wychodzenia z domu,
5. powiązanie poziomu dotacji z efektem ekologicznym (bonus za niskoemisyjność i odnawialność),
6. integracja z programem Mój Prąd,
7. wprowadzenie dotacji dla tych, którzy wymienili już źródło ciepła,
8. możliwość finansowania przedsięwzięć rozpoczętych, a nawet zakończonych,
9. włączenie JST w program.

 

Zmiany w programie są wynikiem wielu konsultacji publicznych prowadzonych przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej z udziałem m.in. przedstawicieli Komisji Europejskiej, Banku Światowego, Ministerstwa Klimatu i Środowiska, Wojewódzkiego Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Instytutu Ochrony Środowiska, sektora bankowego w Polsce, jednostek samorządu terytorialnego i organizacji pozarządowych. Program jest wzorcowym przykładem działania ponad podziałami politycznymi w trosce o dobro społeczne.

Obecny stan zaawansowania i efekty programu „Czyste Powietrze” (porównanie stanu z grudnia 2019 i grudnia 2020 r.):

• Liczba wniosków obejmujących budynki wymagające wymiany źródła ciepła lub termomodernizacji zwiększyła się o 143%.
• Liczba wniosków o dofinansowanie obejmujących budynki istniejące złożonych w grudniu 2019 wynosiła 3744, natomiast w grudniu 2020 r. wzrosła do 9080 sztuk.
• W październiku 2020 r. ruszyła II część Programu, która przeznaczona jest dla Polaków o niższych dochodach. Dotacje na wymianę pieca są wyższe – sięgają nawet do 37 tys. zł.
• Od dnia uruchomienia naboru w ramach podwyższonego poziomu dofinansowania, tj. od 21 października 2020 r. do 15 stycznia 2021 r. wpłynęło 7 789 wniosków o podwyższone dofinansowanie.
• W 2020 r. do polskich rodzin w ramach ulgi termomodernizacyjnej trafiło 3 mld zł. Ulga polega na odliczeniu od podstawy obliczenia podatku, wydatków poniesionych na termomodernizacje w budynku mieszkalnym jednorodzinnym.

Plany na 2021 roku

Program Stop Smog (nabór już w lutym 2021 r.)

Program wspiera wymianę bądź likwidację źródeł ciepła i termomodernizację w budynkach mieszkalnych jednorodzinnych osób ubogich energetycznie. Jest on realizowany przez gminy, jednak stroną porozumienia w imieniu gmin może być także powiat, związek międzygminny lub związek metropolitalny w województwie śląskim.

Wysokość dofinansowania:

• dla gmin do 100 tys. mieszkańców do 70% współfinansowania,
• dla gmin powyżej 100 tys. mieszkańców poniżej 70 % współfinansowania,
• średni koszt realizacji przedsięwzięcia niskoemisyjnego w jednym budynku, a w przypadku budynku o dwóch lokalach – w jednym lokalu, nie może przekroczyć 53 000 zł.

Uruchomienie i prowadzenie punktu informacyjno-konsultacyjnego nt. programu „Czyste Powietrze” dla gmin przez rok

Każda gmina, która zawarła bądź zawrze do końca maja 2021 r. porozumienie o współpracy przy programie „Czyste Powietrze” z WFOŚiGW, otrzyma grant w wysokości 30 000 zł na uruchomienie punktu do obsługi mieszkańców na potrzeby programu „Czyste Powietrze”. Warunek jest jedynie pisemne zgłoszenie gminy do WFOŚiGW do końca lutego tego roku.

Konkurs dla najbardziej aktywnych gmin oraz bonusy za złożone wnioski

Kolejną zachętą do wzięcia udziału w programie jest konkurs dla najbardziej aktywnych gmin. Łącznie 16 000 000 zł rocznie dla gmin, które złożą najwięcej wniosków w danym roku. Nagroda będzie przyznawana centralnie przez NFOŚiGW. W konkursie mogą wziąć udział gminy, które zawarły porozumienie z WFOŚiGW.

Gminy mogą także otrzymać bonusy. Przy złożeniu 20 000 wszystkich wniosków miesięcznie, kwota za złożony wniosek zostanie zwiększona o 50 zł (czyli do 150 zł) na podwyższony poziom dofinansowania.

Świętochłowice jako 1000 gmina podpisująca porozumienie z WFOŚiGW w programie „Czyste Powietrze”

Świętochłowice uzyskały w ostatnim czasie 60 mln zł ze strony NFOŚiGW oraz WFOŚiGW na remediacje stawu Kalina. Problem przez wiele lat był zaniedbywany przez poprzednie władze.

W 2018 roku Program Czyste Powietrze wydawał się abstrakcją. Dziś Świętochłowice przystępują do programu jako tysięczna gmina. Śląsk jest perłą w koronie polskiego przemysłu, ale on musi być coraz bardziej przyjazny dla środowiska

– zauważył podczas konferencji premier Mateusz Morawiecki.

Gmina Świętochłowice podjęła działania zmierzające do usunięcia historycznego zanieczyszczenia powierzchni ziemi na terenie pozostałym po działalności Zakładów Chemicznych „Hajduki” S.A.

W sąsiedztwie stawu zlokalizowana jest hałda odpadów poprodukcyjnych, zawierających aktywne substancje toksyczne, które obecnie przedostają się do wód zbiornika, powodując jego skażenie.

Hałda i staw zlokalizowane są w bezpośrednim sąsiedztwie domów mieszkalnych jedno i wielorodzinnych, negatywnie oddziaływując na środowisko. Jest to jedno z priorytetowych zadań związanych z rekultywacją terenu, realizowanych obecnie na terenie województwa śląskiego.

Więcej informacji na temat Programu „Czyste Powietrze” znajdziesz na stronie internetowej www.czystepowietrze.gov.pl.