Podkarpacki Urząd
Wojewódzki w Rzeszowie

W konkursie Samorząd PRO FAMILIA 2021 doceniono prorodzinne działania prowadzone przez władze lokalne. Do udziału zgłosiło się 236 gmin, które zaprezentowały swoje osiągnięcia, a także podzieliły się planami na przyszłość. Poprzez konkurs resort rodziny chce inspirować samorządowców do podejmowania inicjatyw na rzecz wszystkich rodzin.

Miejsca w Polsce, gdzie rodzinom żyje się najlepiej

W konkursie Samorząd PRO FAMILIA 2021 zwyciężyło 5 gmin. Dodatkowo zostały przyznane 3 wyróżnienia minister rodziny i polityki społecznej oraz 2 wyróżnienia specjalne kapituły.

GMINA WIEJSKA:

Miejsce Piastowe (woj. podkarpackie) – to zwycięzca w kategorii gmin wiejskich. Rodziny wielodzietne korzystają tu z Miejskiej Karty Dużej Rodziny 3+. Na nowych mieszkańców gminy czekają natomiast pakiety powitalne. Ważnym elementem polityki prorodzinnej jest budowa mieszkań dla młodych małżeństw, w ramach programu Mieszkanie+, a także prowadzenie 3 gminnych żłobków. Gmina rozwija obszary rekreacji rodzinnej, budując nowoczesne place zabaw, plac kamperowy, ścieżki turystyczne i rowerowe. Miejska Kluboteka proponuje natomiast wiele różnorodnych i wielopokoleniowych zajęć dla całych rodzin.

GMINA WIEJSKO-MIEJSKA:

Pleszew (woj. wielkopolskie) – na tle innych, miasto wyróżnia się sposobem myślenia i działania w realizacji  polityki mieszkaniowej. Wprowadzono możliwość wynajmu mieszkań z opcją wykupu. Dzięki zastosowanemu mechanizmowi finansowania, z oferty mogą skorzystać także rodziny nieposiadające zdolności kredytowej. W gminie działa również program „Mieszkanie za remont”, umożliwiający odliczenie z czynszu kosztów remontu mieszkania, znajdującego się w zasobach mieszkaniowych miasta. W szczególnych sytuacjach rodziny otrzymują mieszkanie komunalne na preferencyjnych warunkach. Lokalna Karta Dużej Rodziny przysługuje natomiast także wielodzietnym rodzicom dzieci usamodzielnionych. Dzięki niej, rodziny mogą korzystać np. z bezpłatnych miejsc parkingowych.

GMINA MIEJSKA do 20 tys. mieszkańców:

Boguszów-Gorce (woj. dolnośląskie) – działania prorodzinne gminy koncentrują się na dostępności usług opiekuńczych: zwiększeniu liczby miejsc w żłobkach, a także darmowych przedszkolach. Gmina oferuje dzieciom szereg bezpłatnych zajęć, w tym artystycznych, kulturalnych i sportowych. Kwestie prorodzinne uwzględniono w strategii rozwoju miasta, zapisując w części dotyczącej priorytetów: „Wyznacznikiem atrakcyjności zamieszkania, zwłaszcza dla ludzi młodych jest także rozwój budownictwa mieszkaniowego, co może stymulować poprawę wskaźników demograficznych i potencjalnie chęć założenia rodziny.”

GMINA MIEJSKA od 20 do 100tys. mieszkańców:

Otwock (woj. mazowieckie) – W tej podwarszawskiej gminie w ostatnich latach przychodzi na świat więcej dzieci, niż w sąsiednich gminach. W swej polityce prorodzinnej uwzględnia ona wszystkie rodziny, nie tylko wielodzietne czy wymagające wsparcia. Oprócz zniżek w instytucjach samorządowych i komercyjnych, Otwocka Karta Dużej Rodziny oferuje zniżki w opłacie za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Gmina Otwock wspiera także aktywne spędzanie wolnego czasu przez całe rodziny, np. w wypożyczalni oprócz rowerów dla dorosłych, są także dziecięce oraz typu cargo – pozwalające podróżować nawet z czwórką dzieci.  Rodzinny charakter ma również plaża miejska.

GMINA MIEJSKA powyżej 100tys. mieszkańców:

Katowice (woj. śląskie) – to zwycięzca wśród największych gmin. Stolica Górnego Śląska bardzo mocno wspiera powstawanie nowych żłobków, przedszkoli i sieci basenów. W mieście funkcjonuje Katowicka Karta Mieszkańca, pozwalająca na korzystanie za zniżek u lokalnych przedsiębiorców. W 2021 roku planowanych jest szereg imprez, wydarzeń i wycieczek integrujących rodziny. To m.in. Lokalna Strefa Rodzica i Smyka, wycieczki edukacyjne, pikniki, cykl zajęć ruchowych dla mam z dziećmi od 6 tygodnia do 1,5 roku, czy comiesięczne zajęcia integracyjne dla dzieci w wieku przedszkolnym. Katowice oferują nie tylko atrakcje dla całych rodzin, ale także zajęcia przeznaczone specjalnie dla rodziców. Rodzice mają swój Klub Społecznościowy. Z kolei Klub Opiekuna prowadzi spotkania na temat zdrowego odżywiania, a w Klubie Aktywne Kobiety można rozwijać umiejętności szycia czy rękodzielnictwa.

WYRÓŻNIENIA MINISTER RODZINY I POLITYKI SPOŁECZNEJ:

Sędziszów Małopolski (woj. podkarpackie) – z powodzeniem realizuje politykę dobrego klimatu dla rodzin, jednocześnie pamiętając o możliwie skutecznej polityce włączającej dla tych rodzin, którym należy podać pomocną dłoń. I tak, z inicjatywy gminy, powstał projekt „Sa-Mo-War Sędziszowski Model Wsparcia Rodziny”, którego priorytetem jest integracja społeczna. W jego ramach dla dzieci z rodzin objętych programem, opracowano indywidualną ścieżkę rozwoju. Sędziszów posiada również lokalną Kartę Dużej Rodziny.

Grodzisk Mazowiecki (woj. mazowieckie) – to miasto, które jako jedne z pierwszych, bo już w 2009 roku, wprowadziło lokalną Kartę Dużej Rodziny. Od początku oferowało realne wsparcie rodzinom z trójką lub większą liczbą dzieci, przez różnego rodzaju zniżki w instytucjach samorządowych oraz prywatnych firmach. Zaangażowanie gminy na rzecz rodzin potwierdzają międzynarodowe organizacje: tytuł „Samorząd przyjazny rodzinie” został przyznany przez ELFAC – Europejskie Stowarzyszenie Dużych Rodzin. Grodzisk brał także udział w programie „Miasto Przyjazne Dzieciom”, organizowanym przez UNICEF. Gmina Grodzisk Mazowiecki ma od wielu lat wyższy niż sąsiednie gminy wskaźnik urodzeń, a w ostatnich latach również korzystniejszy niż gminy z tego samego powiatu wskaźnik migracji wewnętrznych.

Gdynia (woj. pomorskie) – nowatorskie działania prorodzinne prowadzi tu, utworzony w 2019 r., Wydział Polityki Rodzinnej. Jego specjaliści, rozpoznają bieżące potrzeby rodziców oraz dzieci i starają się je zaspakajać. Robią to skutecznie. W tym mieście realizowane są projekty „Gdynia Rodzinna” i „Gdynia Rodzinna Plus (3+)”. Rodziny mające więcej niż dwoje dzieci mogą bezpłatnie korzystać z komunikacji miejskiej. W Gdyni funkcjonuje także sieć klubów rodzica, a organizacje pożytku publicznego mogą uzyskać granty na projekty rodzinne dotyczące sportu, kultury i rekreacji.

WYRÓŻNIENIA SPECJALNE KAPITUŁY:

Kępice (woj. pomorskie) – gmina wprowadziła Kartę „Rodzinne Kępice”, uprawniającą rodziny z trójką lub większą liczbą dziećmi, do lokalnych zniżek. Powodzeniem cieszą się aktywności integrujące pokolenia, które organizuje biblioteka. W mieście prężnie działa Centrum Inicjatyw Rodzinnych, a także Lokalny Ośrodek Wiedzy i Edukacji. Burmistrz wita każdego mieszkańca listem i niemowlęcym ubrankiem z logo miasta. W „Parku Pokoleń” natomiast, z okazji narodzin dziecka, kolejni rodzice sadzą drzewka. Gmina z uwagą podchodzi do problemów osób z niepełnosprawnościami – powołała do tych zadań pełnomocnika.

Nysa (woj. opolskie) – jest prekursorem świadczeń pieniężnych dla rodziców z dziećmi. Zaczęła wypłacać takie świadczenie w 2016 roku – przed uruchomieniem ogólnopolskiego programu rządowego. Rodziny z dziećmi do lat trzech, otrzymują świadczenie pod warunkiem, że jedno z rodziców pracuje. W przypadku rodzin z dziećmi między 4 a 6 rokiem życia, warunkiem jest praca obojga rodziców.

Zasady konkursu

Konkurs został przeprowadzony w trzech etapach. W pierwszym Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej, na podstawie wypełnionych zgłoszeń, stworzyło w każdej kategorii klasyfikację 10 samorządów z najwyższą liczbą punktów. W ankiecie gminy udzielały odpowiedzi na pytania dotyczące m.in. nakładów budżetowych na politykę rodzinną, korzystania z rządowych programów skierowanych do rodzin, czy przyznawanych we własnym zakresie uprawnień i stypendiów. W drugiej fazie konkursu specjalnie powołana kapituła zweryfikowała ankiety, które zdobyły najwyższą liczbę punktów, przeanalizowała opisy długofalowych strategii działań na rzecz rodzin  i wytypowała po trzech finalistów konkursu w każdej kategorii. Zwycięzców wybrali minister rodziny i polityki społecznej Marlena Maląg w porozumieniu z pełnomocnikiem rządu do spraw polityki demograficznej Barbarą Sochą. Zgodnie z regulaminem minister rodziny przyznała 3 wyróżnienia i zatwierdziła wniosek kapituły o nadanie 2 wyróżnień specjalnych.

W dzisiejszej konferencji – w formie online – uczestniczyła wicewojewoda podkarpacki Jolanta Sawicka.

Źródło: MRiPS.