Podkarpacki Urząd
Wojewódzki w Rzeszowie

Wojewoda przypomniała przebieg zdarzeń z końca minionego tygodnia. 4 lipca (w czwartek) Wojewódzkie Centrum Zarządzania Kryzysowego otrzymało informację od Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska, że w Zbiorniku Wodnym „Stary Lubliniec” w gminie Cieszanów pojawiły się śnięte ryby.

– Podjęliśmy natychmiastowe działania. Jeszcze tego samego dnia na miejsce pojechali przedstawiciele WIOŚ i Nadzoru Wodnego w Biłgoraju (PGW Wody Polskie). Wykonane zostały badania, które potwierdziły bardzo niski poziom tlenu w wodzie – 2,1 i 1,8 mg tlenu na litr przy normie ok. 6-7. To wskazywało na wystąpienie przyduchy.  Na moje polecenie na miejsce – jeszcze tego samego dnia – wysłano pompy, aby rozpoczęły natlenianie wody oraz łódź płaskodenną do wybierania śniętych ryb.

Łącznie z wojewódzkiego magazynu przeciwpowodziowego na potrzeby Urzędu Miasta i Gminy Cieszanów wydano i dostarczono: 3 łodzie ratunkowe płaskodenne z silnikami i wyposażeniem, 3 pompy spalinowe i 12 kamizelek ratunkowych.

W piątek (5 lipca) burmistrz miasta i gminy Cieszanów poinformował wojewodę, że nie jest w stanie samodzielnie opanować zaistniałego zagrożenia.

– Dlatego natychmiast wystąpiłam do ministra obrony narodowej i błyskawicznie zapadła decyzja o zadysponowaniu na miejsce 15 żołnierzy WOT, łodzi i pojazdów – wojewoda przedstawiała sytuację.

W sobotę i niedzielę wszystkie służby były na miejscu.

– W poniedziałek otrzymałam komunikat o zakończeniu działań. Wydobytych i zutylizowanych zostało ok. 1300 kg śniętych ryb. We wtorek akcja została wznowiona ze względu na to, że parametry natlenienia znów drastycznie spadły. 

9 lipca w PUW odbyło się posiedzenie Wojewódzkiego Zespołu Zarządzania Kryzysowego. Zakończyło się szeregiem rekomendacji wydanych przez wojewodę.

– Moja generalna zasada jest taka, żeby zapobiegać, a jeżeli już wystąpi negatywne zdarzenie to wówczas błyskawicznie reagować – podkreślała.  

Zaleciła gminnym i powiatowym centrom zarządzania kryzysowego analizę zasobów pomp, którymi dysponują, a także z uwagi na obecny letni czas i upały stałe monitorowanie sytuacji na wszystkich zbiornikach i rzekach w regionie.

– Biorąc pod uwagę powierzchnię zbiorników wodnych na obszarze miasta i gminy Cieszanów rozważam przekazanie jednej łodzi, która znajduje się w zasobach WCZK. Ale pod warunkiem, że pan burmistrz zadba o to, by ktoś z pracowników lub strażaków ochotników miał uprawnienia sternika.

Dodała, że jeśli chodzi o „Stary Lubliniec” nie ma zagrożenia epidemiologicznego. 

Rekomendacje wojewody podkarpackiego:

1. Dokonać analizy zagrożeń możliwości wystąpienia analogicznych zdarzeń na innych zbiorniach wodnych oraz opracować procedury postępowania, które muszę bezwzględnie znaleźć się w planach zarządzania kryzysowego szczebla gminnego i powiatowego. W procedurach należy określić również możliwości utylizacji śniętych ryb.

2. Zapewnić udział w posiedzeniach gminnych i powiatowych zespołów zarządzania kryzysowego przedstawicieli poszczególnych zarządów zlewni oraz wojewódzkiej inspekcji ochrony środowiska. Przedstawiciele RZGW oraz WIOŚ mogą również wnioskować o zwołanie zespołów zarządzania kryzysowego szczebla gminnego lub powiatowego. Następnie informacja o ustaleniach powinna trafić do wojewódzkiego centrum zarządzania kryzysowego.

3. Zapewnić właściwy obieg informacji podczas tego typu zdarzeń wraz z informacją o podjętych działaniach oraz zaangażowanych siłach i środkach. Zadania związane z zapewnieniem bezpieczeństwa są ustawowo przyporządkowane do organów wszystkich szczebli od gminy przez powiat, aż po województwo. Reagowanie na sytuacje kryzysowe musi odbywać się z zaangażowaniem posiadanych sił i środków adekwatnie do zagrożenia. Sytuacja kryzysowa związana ze śniętymi rybami na zbiorniku wodnym w Cieszanowie była de facto zdarzeniem o charakterze lokalnym. Zadania z zakresu zapewnienia bezpieczeństwa i zarządzania kryzysowego są zadaniami własnymi gminy i powiatu.

4. Wydzielenie sił i środków Sił Zbrojnych RP na wniosek Wojewody do Ministra Obrony Narodowej odbywa się wyłącznie w przypadku wyczerpania własnych możliwości reagowania na zagrożenie. Żołnierze WOT zostali skierowani do wsparcia działań Burmistrza, który odpowiadał za przyjęcie sił i koordynację ich działań. Wojsko stanowi wyłącznie wsparcie dla administracji publicznej, nie zaś zastępstwo/alternatywę dla działań służb lokalnych.

5. Dokonana w Wydziale Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego analiza posiadanych pomp będących w dyspozycji OSP z terenu powiatu lubaczowskiego wskazuje, że tego typu asortyment był dostępny w dużych ilościach. Dostarczone na miejsce pompy z magazynu wojewódzkiego nie były wykorzystywane – brak podjęcia działań w godzinach wieczornych w dniu 4 lipca br.

6. Z uwagi na okres w którym się znajdujemy koniecznym jest monitorowanie sytuacji na zbiornikach i rzekach w zakresie potencjalnego ryzyka możliwości występowania śniętych ryb, w tym zakresie proszę o współdziałanie wszystkich podmiotów.

7. Konieczne jest właściwe utrzymanie zbiorników wodnych.

8. W przypadku pojawienia się informacji o wystąpieniu śniętych ryb na zbiornikach lub rzekach proszę o natychmiastowe poinformowanie Wojewódzkiego Centrum Zarządzania Kryzysowego oraz współdziałanie zarządców obiektów gospodarki wodnej oraz rzek, inspekcji weterynaryjnej oraz inspekcji ochrony środowiska
w zakresie określenia przyczyny zdarzenia. W przypadku przyczyny związanej ze skażeniem środowiska proszę o działania również ze strony sanepidu oraz Państwowej Straży Pożarnej.

9. W przypadku rozległych zbiorników oraz terenu o trudnym dostępie proszę o zapewnienie współdziałania pomiędzy Wodami Polskimi a Państwową Strażą Pożarną w zakresie mapowania terenu z wykorzystaniem bezzałogowych statków powietrznych. Analiza sytuacji z wykorzystaniem dronów optymalizuje zaangażowanie sił i środków na miejscu zdarzenia.