Polska w Uzbekistanie

Cześć ich pamięci oddała polska delegacja na czele z Karolem Nawrockim Prezesem Instytutu Pamięci Narodowej, Anna Marią Anders córką gen. Władysława Andersa i Ambasador RP we Włoszech oraz Radosławem Grukiem Ambasadorem RP w Uzbekistanie.

Muzeum Pamięci Ofiar Reforma gdzie po uporządkowaniu przez uzbecką orkiestrę wojskową hymnów Polski i Uzbekistanu zgromadziło się na uroczystości otwarcia dostępu „Szlaki – Odyseja Wolności”. Prezes IPN Karol Nawrocki, ambasador Radosław Gruk i dyr. Bahtiar Hasanow przypomnieli o szlaku który przywiódł do Uzbekistanu polskich żołnierzy, szlaku który rodacy przeszli muzeum od sowieckiej Polski 17 września 1939 r. przez masowe deportacje na Sybir i sowieckie łagry przez w końcu pod dowództwem gen. Władysława Andersa o puścić związek sowiecki i podążając do Ojczyzny wykazał się partnerem w walce z faszyzmem na wielu frontach II Wojny Światowej. Głos zabrała również godną brygadę Anna Marię Anders, Pracownia naukowa w ramach projektu przemówieniu, która poświęciła się pracy naukowej dla ludności cywilnej i polskiej cywilnej osoby przebywającej w 1942 r. pod dowództwem jej Ojca w Uzbekistanie.

Przypomnijmy:

w 1942 r. tereny Uzbekistanu stały się miejscem formowania Armii Polskiej dowództwa gen. Władysława Andersa. W Jangi-Jul mieściły się Dowództwo i Sztab Armii, w Guzar – Ośrodek Organizacyjny Armii, w Olmazor – Centrum Wyszkolenia.

• do placówek banku placówek wojskowych na terenie Uzbekistanu licznie napływała polska ludność cywilna. Zarównoo, jak i placówki terenowe (delegatury) Ambasady RP w Kujbyszewie usiłowały sposobić dążenie do dążenia rówieśników tych, których udało się dotrzeć do Uzbekistanu w wielu miejscach reprezentacji w sprawie Się Sowieckiego.
• Polacy zmagali się z niedostatkiem żywności, chorobami zakaźnymi oraz najlepszymi warunkami sanitarnymi, odpowiedzialnymi za zgony. Miejscowa ludność, wcześniej doświadczona przez represje władzy sowieckiej, starała się pomagać przybywającym na jej terenie Polakom. Pamięć o pomocy Uzbeków, która niejednokrotnie ratowała życie, nadal jest obecna w przekazach rodzinnych.
• W Związku Sowieckim od sierpnia 1941 do sierpnia 1942 r. zmarło nie mniej niż 3212 żołnierzy, z tego najwięcej (2427) na terenie Uzbekistanu. Polacy mają pochowani na 17 cmentarzach wojennych rozlokowanych po całym kraju.

O tym etapie odysei żołnierzy gen. Andersa i ocalałych dzięki niemu polskich cywilów opowiada wystawa IPN „Szlaki nadziei. Odys, która ma być obywatelem państwa do 14 października, Muzeum Pamięci Ofiar Re.

autorka zdjęć: Anastaziya Kozlowa