Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Gdańsku

Główny Inspektorat Ochrony Środowiska Departament Gospodarowania Odpadami, zlecił w 2019 roku w całym kraju, kontrole planowe wobec podmiotów, które wykonują prace remontowe związane z wymianą drewnianych podkładów kolejowych. Kontrole dotyczyły oceny postępowania z odpadami w postaci drewnianych podkładów kolejowych.

W 2019 r. Inspektorzy Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Gdańsku przeprowadzili kontrolę kilkunastu podmiotów prowadzących działalność w powyższym zakresie, współpracujących z PKP PLK S.A. Kontrole rozszerzono na podwykonawców.

Występujące nieprawidłowości polegały na nierzetelnym prowadzeniu ewidencji odpadów lub jej nieprowadzeniu. Wobec podmiotów, u których ujawniono naruszenia, zostały zastosowane odpowiednie sankcje.

W wyniku jednej z kontroli ustalono, że odpady drewnianych podkładów kolejowych zostały niewłaściwie zaklasyfikowane, jako odpad inny niż niebezpieczny i pod niewłaściwym kodem przekazane do kolejnego posiadacza. W innym natomiast były przekazywane osobom fizycznym do zagospodarowania, bez zmiany statusu odpadu z niebezpiecznego na inny niż niebezpieczny, co jest niezgodne z obowiązującymi przepisami.

Odpady drewnianych podkładów kolejowych powinny być zagospodarowane jako odpady z grupy 17 – odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej w podgrupie 17 02 – odpady drewna szkła i tworzyw sztucznych, o kodzie 17 02 04* - odpady drewna, szkła i tworzyw sztucznych zawierające lub zanieczyszczone substancjami niebezpiecznymi (np. drewniane podkłady kolejowe).

Podkłady kolejowe mogą być nasączone olejem kreozotowym uznanym za substancję niebezpieczną. W trakcie użytkowania stężenie substancji niebezpiecznych maleje. Aby uznać, że zastosowanie tych odpadów jest dopuszczalne, należy zbadać, czy nie są przekroczone wartości stężeń zawartych w nich substancji niebezpiecznych.

Zgodnie z art. 7 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 701 z późn. zm.) można dokonać zmiany klasyfikacji odpadów niebezpiecznych na odpady inne niż niebezpieczne, jeżeli posiadacz wykaże, że nie posiadają one właściwości powodujących, że odpady są odpadami niebezpiecznymi, określonych w rozporządzeniu (UE) nr 1357/2014 i w rozporządzeniu (UE) 2017/997. W tym celu należy wykonać badania laboratoryjne, a następnie zgłosić ten fakt, z zachowaniem odpowiedniej procedury, do Marszałka Województwa właściwego, zgodnie z miejscem wytworzenia odpadów. Jedynie po zmianie statusu odpadów z niebezpiecznych na inne niż niebezpieczne, można zagospodarować odpady drewnianych podkładów kolejowych jako odpad o kodzie 17 02 01 – drewno i przekazać zgodnie z rozporządzeniem określającym listę rodzajów odpadów, które osoby fizyczne lub jednostki organizacyjne, niebędące przedsiębiorcami, mogą poddawać odzyskowi na potrzeby własne, oraz dopuszczalne metody ich odzysku, warunki magazynowania niektórych odpadów przeznaczonych do wykorzystania i dopuszczalne ilości, które te podmioty mogą przyjąć i magazynować w ciągu roku lub sposób określenia tych ilości dla niektórych rodzajów odpadów dla osób fizycznych.

Przy czym należy zaznaczyć, że po zmianie statusu odpadu na 17 02 01 drewno, przekazane odpady tego rodzaju mogą być wykorzystane w odpowiednio wskazanym procesie odzysku R1 lub R11. Proces R1, czyli przeznaczenie odpadów w postaci drewna do wykorzystania jako paliwo, w tym wypadku jest możliwe tylko wówczas, gdy nie jest zanieczyszczone impregnatami i powłokami ochronnymi. Natomiast w pozostałych przypadkach, można je zastosować jedynie do wykonywania drobnych napraw i konserwacji lub do wykorzystania jako materiał budowlany.