Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Krakowie

Kontrakt 5.7.2: Program działań retencyjnych stanowiący element zarządzania ryzykiem powodziowym
w regionie Górnej Zachodniej Wisły i Górnej Wschodniej Wisły między Krakowem a Zawichostem

 

Po dynamicznym hydrologicznie początku roku sytuacja na rzekach się stabilizuje. Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie stale monitoruje sytuację hydro-meteo m.in. w szczególnie nas interesującym obszarze Wisły Sandomierskiej, objętej programem „Bezpieczna Wisła- Ekologicznie w przyszłość”.

Według danych IMGW tegoroczny luty był zdecydowanie najcieplejszym oraz najbardziej wilgotnym od 1951 roku! Średnia miesięczna suma opadów wyniosła ponad 65 mm, podczas gdy przeciętnie wynosiła w tym miesiącu (w latach 1991-2020) zaledwie ok. 32 mm. Każdy z nas spodziewałby się w lutym mroźnej aury, tegoroczny przyniósł jednak zupełnie inną.

– Obfite opady i wody roztopowe na terenie zlewni tzw. Wisły Sandomierskiej wymagały i wciąż wymagają od nas monitoringu oraz gotowości do natychmiastowych działań. To teren podatny na podtopienia i powodzie. Stąd konieczne są systemowe rozwiązania, nad którymi pracujemy z gronem ekspertów w programie „Bezpieczna Wisła- Ekologicznie w przyszłość”. Prowadzone są analizy różnych wariantów, jak również rewizje propozycji i wyników badań, które uzyskano we wcześniejszych projektach realizowanych w obrębie gospodarki wodnej w Polsce – mówi Wojciech Kozak, Dyrektor PGW WP RZGW Kraków. Co zatem działo się w lutym na terenach objętych projektem? 

 

„Chrzest” bramy przeciwpowodziowej w Sandomierzu

W lutym utrzymywał się wysoki stan wód w całym obszarze z tendencją spadkową dopiero w ostatnim tygodniu miesiąca. Przez Wisłę przeszła fala wezbraniowa na poziomie 505 cm (85 cm powyżej stanu ostrzegawczego). Spowodowało to konieczność zamknięcia bramy przeciwpowodziowej w Sandomierzu Dla tego urządzenia był to chrzest bojowy w warunkach wezbraniowych – poinformował Zarząd Zlewni w Sandomierzu. Brama została oddana do użytku w 2023 r. w ramach projektu „Ochrona przeciwpowodziowa Sandomierza”. Jej głównym zadaniem jest zabezpieczenie przed zalaniem terenów prawostronnej części Sandomierza, a w szczególności huty szkła Pilkington i przyległych osiedli mieszkaniowych.

Fot.
  

 

Interwencje na obszarze Nadzoru Wodnego Dąbrowa Tarnowska

Poza Wisłą, wysokie stany odnotowano na wielu innych rzekach regionu. Na terenie Nadzoru Wodnego w Dąbrowie Tarnowskiej stany wysokie wystąpiły w tym roku już dwukrotnie, w styczniu i właśnie opisywanym lutym. W szczególności dotyczyło to rzek Breń i Żabnica. Znaczący napływ wody obserwowano m.in. na funkcjonujących tam pompowniach. Pompowanie wody odbywało się przy wydajności obiektów na poziomie 1/3.

Wały przeciwpowodziowe wraz z przepustami wałowymi były i są stale nadzorowane. Interwencje podjęto m.in. na rzece Breń w rejonie cmentarza w miejscowości Zabrnie, a także w Radwanie i Brzezówce. NW Dąbrowa Tarnowska poinformował, że po spływie wód opadowo-roztopowych i po obniżonym poziomie wody w korycie, pracownicy Wód Polskich z Zespołu Wsparcia Technicznego Szczucin przeprowadzili w lutym przegląd nieuregulowanej rzeki Breń na odcinku 3,5 km w miejscowościach Dąbrowa Tarnowska, Żelazówka, Brnik – koryto rzeki jest drożne, a woda ma swobodny przepływ. Ponadto nasze służby terenowe monitorują wały  pod kątem szkodliwej działalności zwierzyny i na bieżąco zasypują nory oraz rozrzucają kretowiska.

Fot.
 

 

Plan działań „Bezpiecznej Wisły” odpowiedzią na zmiany klimatu

Anomalie, jakie zaobserwowaliśmy w lutym br. to zdecydowanie przejaw efektów zmian klimatu. Po wielu latach suchych, potrzebne są okresy mokre, aby podnieść poziom wód podziemnych. Ważne jest jednak, aby kontrolować przebieg takich zdarzeń i czerpać odpowiednie korzyści, np. podnieść zdolność retencyjną zlewni. Aby zminimalizować skutki zdarzeń ekstremalnych (powódź, susza), i zwiększyć stopień retencji, w rejonie tzw. Wisły Sandomierskiej trwają prace nad planem działań występującego pod pełną nazwą „Kontrakt 5.7.2 Program działań retencyjnych stanowiący element zarządzania ryzykiem powodziowym w regionie wodnym Górnej Zachodniej Wisły i Górnej Wschodniej Wisły między Krakowem a Zawichostem”. W skrócie znany jest on pod nazwą „Bezpieczna Wisła – ekologicznie w przyszłość”. Zespoły ekspertów kontynuują prace nad opracowanymi wariantami, szczegółowymi parametrami proponowanych rozwiązań i analizują pod kątem skuteczności ekonomicznej, społecznej i środowiskowej. W ramach prac analitycznych wykorzystano także wyniki ankietyzacji i spostrzeżenia przedstawicieli JST zebrane w trakcie dotychczasowych spotkań. Szczegółowe ustalenia zostaną przedstawione na drugiej eksperckiej konferencji z udziałem przedstawicieli jednostek samorządu terytorialnego (JST), organizacji ekologicznych i wszystkich zainteresowanych z terenów objętych projektem.