Wojewódzka Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Białymstoku

Państwowa Inspekcja Sanitarna (PIS) jest powołana m.in. do sprawowania nadzoru nad warunkami higieny procesów nauczania i wychowania.

Jednym z elementów higieny procesów nauczania i wychowania jest właściwy dobór mebli edukacyjnych do wymogów ergonomii. W ramach obowiązującej procedury pracownicy Państwowej Inspekcji Sanitarnej dokonują w placówkach oświatowych oceny dostosowania mebli edukacyjnych do zasad ergonomii poprzez przeprowadzenie pomiarów wysokości ciała uczniów i oceniają zestawienie mebli (właściwy rozmiar krzesła i stołu) oraz oceniają dostosowanie ich do wysokości ciała uczniów i wychowanków.

Ocenie podlega:

• sposób dostosowywania mebli edukacyjnych do wysokości ciała uczniów (posiadanie przez szkoły / placówki procedur, instrukcji lub regulaminów wewnętrznych określających zasady dostosowywania mebli edukacyjnych -krzeseł i stołów -do wysokości ciała wychowanków / uczniów),
•  sposób dokumentowania w szkole/przedszkolu doboru mebli edukacyjnych,
• właściwe zestawienie i dobranie mebli dla uczniów.

Aby uczeń miał zapewnione właściwe stanowisko pracy muszą być wykonane i udokumentowane następujące czynności:

1. każdy uczeń w szkole powinien mieć 2 x w roku zmierzoną wysokość podkolanową (odległość od podłogi do zgięcia podkolanowego wykonane w pozycji siedzącej) – miara ta powinna być równa wysokości siedziska, z którego korzysta mierzone dziecko.
2. wartość ta podana w centymetrach powinna być umieszczona w dzienniku klasowym lub innym dokumencie dostępnym dla nauczycieli prowadzących zajęcia, przy nazwisku oraz wpis w jakim rozmiarze mebla uczeń powinien siedzieć zgodnie z zasadami zawartymi w PN.
3. wszystkie meble powinny być oznakowane w sposób widoczny i trwały oraz prawidłowo zestawione. Numer mebla może być zastąpiony kolorem określonym w PN
4. każdy uczeń w klasie powinien znać rozmiar mebli, który jest dla niego wskazany.

Meble i sprzęt zakupione po 1997 powinny posiadać atesty i certyfikaty zgodności z Polską Normą: PN-EN 1729-1:2016 - Meble -- Krzesła i stoły dla instytucji edukacyjnych -- Część 1: Wymiary funkcjonalne.

Choroby narządu ruchu są uznane za narastający problem zdrowia publicznego. W dobie pandemii przejście na naukę zdalną spowodowało u dzieci i młodzieży brak ruchu. Długotrwała postawa siedząca i długotrwałe wpatrywanie się w ekran może spowodować nadwagę lub otyłość. Postrzega się je w aspekcie ograniczenia sprawności lub całkowitej niepełnosprawności ludzi dorosłych. Jednak początek dysfunkcji narządu ruchu – to okres szkolny, gdzie młodzi ludzie, w wieku, gdy posiadają najsilniej rozwiniętą potrzebę ruchu spędzają w przymusowej siedzącej pozycji kilka, a nawet w starszych klasach kilkanaście godzin dziennie (praca w szkole i w domu). Obok schorzeń w obrębie lędźwiowego odcinka kręgosłupa, pojawiają się coraz częściej nowe, atakujące odcinek szyjny i nadgarstek. Zwiększa się także liczba dzieci z wadami wzroku.

Aby uczeń miał zapewnione właściwe stanowisko pracy zaleca się:

• stosować zasadę ustawiania różnych wielkości mebli, w ilościach dobranych do grup wzrostowych uczniów/przedszkolaków,
• wyposażyć każdą salę lekcyjną w zestawy mebli, co najmniej w trzech rozmiarach,
• przynajmniej raz w roku w szkole/przedszkolu dokonywać przeglądów mebli pod kątem faktycznych potrzeb wynikających z pomiaru wzrostu uczniów/przedszkolaków,
• w każdym roku szkolnym przeprowadzić szkolenie uczniów poszczególnych klas w zakresie higieny i zasad ergonomii pod kątem właściwego doboru mebli oraz prawidłowej postawy ciała w trakcie ich użytkowania, umieścić w każdej sali lekcyjnej przymiar do pomiaru wzrostu uczniów ułatwiający mierzenie dzieci i ich samokontrolę, jeżeli w klasach będą umieszczane specjalne przymiary, uczniowie będą mieli możliwość kontrolowania wzrostu, a także wysokości stolika i krzesła.
• Dziecko powinno również wiedzieć, jak należy korzystać z przymiaru, a w szczególności: stanąć -opierając się plecami -blisko przymiaru, złączyć stopy, wyprostować się.

Ważna jest konsekwencja i dbałość o szczegóły. Numeracja i kolor stolika musi odpowiadać numeracji i kolorowi krzesła.

Nie może być tak, że uczeń siedzi przy wysokim stole na zbyt niskim krześle. Dla oddziałów przedszkolnych i zerówek zazwyczaj rekomenduje się zakup stolików i krzeseł w rozmiarze 1-3. W klasach I-III najbardziej odpowiednie będą rozmiary 2-4, dla uczniów klas IV-V meble w rozmiarze 4-5, a klas VI i wyżej w rozmiarze 5-6. Jeszcze starsi i najbardziej wyrośnięci uczniowie powinni używać stolików i krzeseł w rozmiarze 6 oraz 7.

Kolorowe krzesła szkolne, podobnie jak ławki, powinny być oznaczone w odpowiednim miejscu, aby każdy uczeń wiedział, jaki mebel jest dostosowany do jego potrzeb. Ważne też, aby młodzi ludzie zdawali sobie sprawę, że przestrzeganie zasad wpływa na ich zdrowie. Muszą być świadomi zagrożeń wynikających z nieprzestrzegania obowiązujących norm. Dobrze więc, gdy tabela wzrostu dzieci znajduje się w każdej sali dydaktycznej.

Obwieszczenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 4 września 2020 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach zobowiązuje  dyrektorów  placówek  zapewnia bezpiecznych i higienicznych warunków pobytu w szkole lub placówce, a także bezpieczne i higieniczne warunki uczestnictwa w zajęciach organizowanych przez szkołę lub placówkę poza obiektami należącymi do tych jednostek.

Sprzęty, z których korzystają osoby pozostające pod opieką szkoły lub placówki, dostosowuje się do wymagań ergonomii. Szkoły i placówki nabywają wyposażenie posiadające odpowiednie atesty lub certyfikaty.