Wojewódzka Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Gorzowie Wielkopolskim

Zwykle nie czuć ukąszenia przez kleszcza, gdyż posiadają one w swojej ślinie specjalne substancje znieczulające, dlatego też:

• po wizycie w lesie lub innym miejscu bytowania kleszczy należy dokładne obejrzeć całe ciało,
• wstępne oględziny należy zrobić jeszcze przed wejściem do domu, ponieważ kleszcze przyniesione w ubraniu do domu potrafią przeżyć w pomieszczeniach wiele miesięcy,
• następnie należy obejrzeć dokładnie również zakryte części ciała, w tym również przejrzeć włosy u dzieci, po zauważeniu kleszcza, należy jak najszybciej go usunąć.

 

Dodatkowym zabezpieczeniem są środki odstraszające kleszcze. Obecnie na rynku dostępnych jest wiele produktów przeznaczonych do odstraszania komarów, kleszczy i innych owadów. Większość z nich ma postać olejków, emulsji, aerozoli i płynów, jednak coraz częściej można spotkać repelenty w postaci plastrów lub bransoletek zwierających olejki eteryczne. Warto pamiętać, że repelenty nieposiadające pozwolenia niezależnie od ich postaci mogą nie wykazywać sugerowanego działania odstraszającego owady, a nawet jeśli ich działanie jest skuteczne, to ich stosowanie może stwarzać zagrożenie dla życia i zdrowia. Szczególną uwagę należy zwrócić na produkty nabywane w sklepach internetowych i platformach e-commerce, a także w nieoficjalnych kanałach dystrybucji i od podmiotów nieprowadzących oficjalnej działalności gospodarczej.

Na terytorium Polski mogą być sprzedawane tylko produkty biobójcze, które maja odpowiednie pozwolenie. Produkty te podlegają wpisowi do Wykazu Produktów Biobójczych, który jest dostępny na stronie Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych. Nr pozwolenia musi być umieszczony na opakowaniu produktu.

Kleszcze mogą przenosić groźne dla naszego zdrowia wirusy, bakterie i pierwotniaki. Do zachorowań najczęściej rozpoznawanych w Polsce należą borelioza oraz kleszczowe zapalenie mózgu.

Zakażenie boreliozą w pierwszej fazie przebiega bezobjawowo. W przebiegu zakażenia wyróżnia się dwa stadia. W pierwszym stadium charakterystycznym objawem jest rumień wędrujący, który powstaje na skórze w miejscu ukłucia przez kleszcza. Po 7-10 dniach od kontaktu z kleszczem pojawia się w tym miejscu zmiana skórna, która w ciągu następnych dni i tygodni powiększa się tworząc czerwona lub sinoczerwoną plamę. Objawy te są niebolesne, zmieniające się wraz z upływem czasu aż do całkowitego zniknięcia. Zakażeniu towarzyszyć mogą również objawy grypopodobne oraz senność czy zaburzenia równowagi. Każde podejrzenie zakażenia należy skonsultować z lekarzem. Boreliozę leczy się terapią antybiotykową wyłącznie pod kontrolą specjalisty. Jeżeli u chorego nie występuje typowy rumień wędrujący rozpoznanie boreliozy wykonuje się poprzez badanie krwi.

Kleszczowe zapalenie mózgu może przebiegać bezobjawowo, łagodnie lub ciężko prowadząc do kalectwa, a nawet śmierci. Okres inkubacji choroby wynosi od 7 do 14 dni. W pierwszej fazie, zakażenie przebiega bezobjawowo lub wywołuje objawy podobne do grypy. U części osób zakażonych, po 7-14 dniach dochodzi do zajęcia ośrodkowego układu nerwowego. Może dojść do zapalenia rdzenia kręgowego, zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych lub zapalenie mózgu i opon mózgowo-rdzeniowych.  Zabezpieczeniem przed kleszczowym zapaleniem mózgu jest szczepienie, które uodparnia nasz organizm na tę chorobę. Warto je wykonać zimą lub wczesną wiosną, przed pierwszym wzrostem aktywności kleszczy.