Wojewódzka Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Katowicach

jest ostrą chorobą wirusową. Źródłem zakażenia jest człowiek w okresie zaraźliwości, czyli 1-3 dni przed wystąpieniem pierwszych objawów takich jak gorączka i kaszel oraz 5 dni przed pojawieniem się wysypki. Zakaźność odry kończy się 5 dni po wystąpieniu wysypki u człowieka. Dlatego też ciężko jest zapobiegać tej chorobie tylko i wyłącznie poprzez izolację osób zakażonych. Wirus rozprzestrzenia się drogą kropelkową lub powietrzno-kropelkową, rzadziej przez skażone przedmioty. Okres wylęgania odry trwa 7-18 dni i może być dłuższy u osób dorosłych.

zapalenie spojówek, łzawienie oczu, światłowstręt, nieżyt błony śluzowej nosa i suchy kaszel. Na błonach śluzowych jamy ustnej na wysokości zębów trzonowych pojawiają się charakterystyczne białe plamki na czerwonym tle tzw. plamki Fiłatowa-Koplika. Pojawia się gorączka, która może osiągać wartości nawet do 40 stopni Celsjusza. Następnie w późniejszym okresie wysypka plamisto-grudkowa, która rozpoczyna się za uszami, na twarzy, przesuwa się na tułów i kończyny. Odra jest szczególnie niebezpieczna dla osób z osłabionym układem odpornościowym. Możliwymi powikłaniami są m. in. ostra biegunka, zapalenie ucha środkowego, zapalenie krtani i tchawicy, zapalenie oskrzeli, zapalenie płuc, ostre zapalenie mózgu, podostre stwardniające zapalenie mózgu.

W Polsce, zgodnie z Komunikatem Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 31 października 2024 roku w sprawie Programu Szczepień Ochronnych na 2025 rok (Dz. Urz. Min. Zdr. 2024.93) obowiązkowymi szczepieniami przeciwko odrze objęte są dzieci i młodzież. Szczepienia realizowane są preparatem skojarzonym przeciwko odrze, śwince i różyczce. Pierwszą dawkę szczepienia podstawowego podaje się dzieciom w wieku od 13 do 15 miesiąca życia, a następnie drugą dawkę szczepienia przypominającego w 6 roku życia (po 5 urodzinach dziecka). Szczepienia ochronne przeciwko odrze zgodnie z programem są prowadzone od 1975 roku. Szczepienia są zalecane osobom nieuodpornionym, nieszczepionym wcześniej, które nie chorowały.  Za nieuodpornione uznaje się wszystkie osoby, które nie chorowały na odrę oraz wszystkie osoby, które nie otrzymały dwóch dawek szczepionki w odstępie 4 tygodni. Jeśli dorosły szczepiony był wcześniej preparatem monowalentnym przeciwko odrze to szczepienie przeciwko odrze śwince i różyczce należy traktować jako przypominające. Posiadanie odporności przeciwko odrze można ocenić z 96% pewnością na podstawie badania serologicznego przeciwciał w klasie IgG. Należy podkreślić, że zaszczepienie powyżej 95% populacji zapewnia odporność środowiskową, co pozwala na ochronę dzieci i dorosłych, którzy nie mogą zostać zaszczepieni.
 

W województwie śląskim od 2020 roku zachorowania na odrę utrzymują się na stabilnym, niskim poziomie.