AIDS

AIDS to choroba wywoływana przez HIV – ludzki wirus upośledzenia odporności. Obecnie na świecie żyje około 36 milionów ludzi zakażonych HIV lub chorych na AIDS. Najwięcej zakażonych i chorujących znajduje się na kontynencie afrykańskim. W krajach Europy Zachodniej i w Polsce, dzięki działaniom prewencyjnym i wprowadzeniu terapii antyretrowirusowej, sytuacja jest stabilna. W Polsce główną drogą rozprzestrzeniana się zakażeń HIV na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych była droga krwionośna poprzez stosowanie dożylnych środków odurzających. Obecnie najwięcej zakażeń notuje się poprzez ryzykowne kontakty seksualne.

HIV jest bardzo wrażliwy na czynniki fizyczne i chemiczne. Źródłem zakażenia oraz rezerwuarem jest człowiek w każdym stadium choroby. Wrotami zakażenia jest uszkodzona skóra lub błony śluzowe. Wirus obecny jest we krwi, wydzielinach narządów płciowych, mleku matki oraz każdym płynie ustrojowym zawierającym zakażoną krew. Wirus powoduje ciągły spadek odporności organizmu doprowadzając do całkowitej bezbronności chorego wobec zakażeń. Upośledzeniu ulega głównie odporność typu komórkowego, czego skutkiem jest rozwój tzw. zakażeń oportunistycznych (czyli zakażeń takimi drobnoustrojami, które w normalnych warunkach są skutecznie zwalczane przez układ odpornościowy i nie wywołują choroby). Okres wylęgania choroby średnio od momentu przeniesienia HIV do rozpoznania AIDS wynosi 10 lat.

Drogi zakażenia HIV

Seksualna poprzez kontakt seksualny z osobą zakażoną. Choroby narządów płciowych torują drogę zakażeniu.
Krwionośna poprzez zakażoną krew. Wrotami zakażenia jest uszkodzona skóra lub błony śluzowe. Bardzo wysokie ryzyko występuje przy użytkowaniu wspólnego sprzętu do wstrzyknięć przez osoby stosujące środki odurzające.
Wertykalna – dziecko może zakazić się od matki podczas ciąży, porodu, karmienia piersią.

Zapobieganie

Bezpieczny seks. Rozmawiaj ze swoim partnerem na temat jego przeszłości. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości lepiej zrobić test w Punkcie Konsultacyjno-Diagnostycznym. Pamiętaj, że prezerwatywa znacznie zmniejsza ryzyko zakażenia. Pamiętaj, że częste zmiany partnerów oraz partnerzy przypadkowi zwiększają ryzyko zakażenia.
Dawcy krwi. Badania dawców krwi, narządów, nasienia oraz dawczyń mleka na obecność HIV znacznie zmniejszą ryzyko zakażenia.
Sprzęt medyczny. Sprzęt stosowany podczas zabiegów medycznych musi być sterylny.
Jeśli pomagasz osobie poszkodowanej w wypadku, staraj się zawsze robić to w rękawiczkach.
Przebadaj się. Jeżeli podejrzewasz, że zostałeś zakażony HIV, zrób test w kierunku HIV. To gwarancja, że sam nikogo nie zakazisz.
Ciąża. Aby zapobiec zakażeniom wertykalnym, obowiązkiem lekarza ginekologa jest zaproponowanie kobiecie ciężarnej wykonania testu w kierunku HIV. Testy są refundowane przez NFZ i wykonywane dwukrotnie: do 10 tygodnia ciąży i między 33 a 37 tygodniem ciąży.

Jeżeli podejrzewasz że Ty lub ktoś z twoich bliskich mógł zostać zakażony HIV, pomocy można szukać w:

Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym im. Wł. Biegańskiego w Łodzi, ul. Kniaziewicza 1/5, Poradnia Nabytych Zaburzeń Odporności
Punkcie Konsultacyjno-Diagnostycznym w Łodzi, ul. Piotrkowska 5 – 1 piętro (Spółdzielnia Pracy Lekarzy Specjalistów)

Źródła

Materiał opracował Oddział Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia WSSE w Łodzi w oparciu o:

HIV/AIDS – Podręcznik dla lekarzy i studentów pod redakcją Waldemara Haloty i Jacka Juszczyka,
Krajowy Program Zapobiegania Zakażeniom HIV i Zwalczania AIDS na lata 2017–2021 (Ministerstwo Zdrowia, Krajowe Centrum ds. AIDS).