Wojewódzka Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Łodzi

1. Nie pal. Palenie to jeden z głównych czynników ryzyka rozwoju wielu rodzajów raka, w tym raka płuc, jamy ustnej czy krtani. Rzucenie palenia to jedna z najważniejszych decyzji, jakie można podjąć w kontekście profilaktyki nowotworowej.
2. Stwórz środowisko wolne od dymu tytoniowego. Ogranicz bierne palenie, czyli wdychanie dymu tytoniowego z otoczenia – z papierosa palonego przez inną osobę i wydychanego przez nią dymu. Może to być również dym z tlącego się papierosa.
3. Utrzymuj prawidłową wagę ciała. Otyłość to drugi po paleniu tytoniu najważniejszy czynnik zwiększający ryzyko wystąpienia chorób nowotworowych. 
4. Pamiętaj o aktywności fizycznej. Regularna aktywność fizyczna, np. codzienne spacery czy ćwiczenia, zmniejsza ryzyko zachorowania na raka, w tym raka jelita grubego i piersi. Ćwiczenia wspierają także odporność organizmu.
5. Przestrzegaj zasad zdrowego odżywiania. Spożywanie dużych ilości owoców, warzyw, błonnika oraz unikanie nadmiernego spożycia tłuszczów nasyconych i czerwonego mięsa pomaga w utrzymaniu zdrowia i obniżeniu ryzyka wystąpienia niektórych nowotworów.
6. Ogranicz spożycie alkoholu. Alkohol jest czynnikiem ryzyka wielu rodzajów nowotworów, m.in. raka wątroby, przełyku czy piersi. Ograniczenie konsumpcji alkoholu może znacząco obniżyć ryzyko zachorowania.
7. Unikaj nadmiernej ekspozycji na promienie słoneczne. Nadmierna ekspozycja na promieniowanie UV zwiększa ryzyko raka skóry. Stosowanie filtrów przeciwsłonecznych oraz unikanie nadmiernego opalania to kluczowe elementy ochrony przed tym zagrożeniem.
8. Chroń się przed działaniem substancji rakotwórczych w pracy. Choroba nowotworowa może rozwinąć się w okresie od kilku do nawet kilkudziesięciu lat od momentu pierwszego kontaktu z czynnikiem rakotwórczym. Przestrzegaj przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
9. Chroń się przed promieniowaniem radonowym w domu. Radon to gaz szlachetny, bez zapachu i bez koloru, który ma działanie rakotwórcze na płuca. Dowiedz się, czy jesteś narażony na naturalne promieniowanie spowodowane jego działaniem. Podejmij działania zmniejszające jego poziom.
10. Dotyczy kobiet: jeśli możesz – karm piersią i ogranicz stosowanie hormonalnej terapii zastępczej (HTZ). Karmienie piersią obniża ryzyko zachorowania kobiet m.in. na raka piersi i raka jajnika. Z kolei przedłużone stosowanie hormonalnej terapii zastępczej (HTZ), która łagodzi objawy menopauzy, może zwiększać ryzyko zachorowania na raka piersi.
11. Zaszczep dzieci przeciwko HBV i HPV. Wirusowe lub bakteryjne czynniki infekcyjne są odpowiedzialne za 15–20% nowotworów złośliwych. Aby uniknąć zachorowania na raka wątroby i raka szyjki macicy, zaszczep swoje dzieci przeciwko wirusowi zapalenia wątroby typu B (HBV) oraz przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego (HPV).
12. Korzystaj z badań przesiewowych. Wczesne wykrywanie nowotworów daje większe szanse na skuteczne leczenie. Regularne badania, takie jak mammografia, kolonoskopia czy cytologia, pomagają w wykryciu zmian w organizmie na wczesnym etapie.

Kodeks walki z rakiem to nie tylko zbiór działań prewencyjnych, ale także przypomnienie o konieczności dbałości o zdrowie na co dzień. Poprzez zdrowy styl życia, regularne badania oraz świadomość zagrożeń, każdy może włączyć się w walkę z rakiem i minimalizować ryzyko tej groźnej choroby.