Biologia (grudzień 2020 r.)
Temat 13. Układ limfatyczny
Opiszę budowę układu limfatycznego. Omówię funkcje poszczególnych elementów budowy układu limfatycznego, a także wyjaśnię rolę limfy.
- Zapoznaj się z materiałem do lekcji z Epodręcznika „Budowa układu odpornościowego”.
Typ materiału: Lekcja z Epodręcznika
- Zapoznaj się z cyklem filmów/wybranymi filmami do lekcji nt. układu limfatycznego (1. Po co nam układ limfatyczny? 2. Jak naczynia limfatyczne transportują płyn? 3. Rola układu limfatycznego w odporności organizmu. 4. Transport lipidów i białek w układzie limfatycznym. 5. Czym tak naprawdę jest limfa? (źródło: Khan Academy; filmy z polskimi napisami).
Typ materiału: Materiał multimedialny
- Zapoznaj się z materiałem dodatkowym „Anatomia i fizjologia układu immunologicznego zwierząt gospodarczych i towarzyszących” (źródło: Kurs „Anatomia zwierząt – ćwiczenia”, Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy).
- Przeczytaj materiał dodatkowy o układzie immunologicznym. Utrwal wiadomości o jego budowie. Odpowiedz, co to jest limfa (chłonka). Wymień funkcje układu limfatycznego (źródło: Poradnik medme.pl).
- Zapoznaj się z częścią materiału „Choroby układu limfatycznego". Wymień najczęściej występujące choroby układu immunologicznego. Zastanów się, czy znasz ich przyczynę i wiesz jak można im zapobiegać? (źródło: Poradnik medme.pl).
- Przeczytaj tekst „Choroby układu naczyń limfatycznych”. Utrwal wiadomości o budowie i fizjologii układu limfatycznego. Dowiedz się więcej o objawach chorób naczyń limfatycznych, jak je leczyć, zapobiegać im. (źródło: lek. Katarzyna Kocińska)
Temat 14. Choroby układu krążenia. Profilaktyka chorób układu krążenia
Scharakteryzuję najczęstsze choroby układu krążenia wykazując, że są one w większości chorobami cywilizacyjnymi. Dokonam analizy czynników ryzyka i wykażę związek między stylem życia, a chorobami układu krążenia. Zaproponuję zasady profilaktyki chorób układu krążenia. Zrozumiem znaczenie badań diagnostycznych. Wyjaśnię pojęcia: metoda Holtera, rozrusznik serca, bypassy.
- Przeczytaj artykuł „Choroby układu krążenia – przyczyny, objawy, profilaktyka” (źródło: Poradnikzdrowie.pl; autor: Monika Majewska;). Wymień choroby układu krążenia. Omów ich przyczyny i czynniki ryzyka.
- Zapoznaj się z programem profilaktyki chorób układu krążenia – CHUK (źródło: Portalpacjent.gov.pl).
- Przeczytaj tekst dodatkowy (źródło: Dieta-Med). Zastanów się, co już wiesz o zaleceniach dietetycznych w profilaktyce chorób sercowo-naczyniowych? Poszukaj więcej informacji na ten temat w internecie. Podziel się wiedzą/podejmij dyskusję w klasie/z grupą. Zweryfikuj informacje z poznanym materiałem podręcznikowym.
- Przeczytaj artykuł dodatkowy na portalu medycznym „Kardiologia". Poznaj specjalistyczne metody leczenia najczęstszych chorób serca i układu krwionośnego (źródło: Poradnik Cardio Home.pl).
- Obejrzyj film „Czy serce zużywa się szybciej, jeśli dużo ćwiczę?” (źródło: Grupa NEUCA, dr n. med. Piotr Gryglas).
Temat 15. Odporność organizmu (VII). Budowa układu odpornościowego
Omówię istotę odporności organizmu. Dokonam analizy, na konkretnych przykładach, mechanizmów odporności nieswoistej. Opiszę budowę układu odpornościowego, uwzględniając jego rozproszony charakter.
- Zapoznaj się z lekcją z Epodręcznika „Budowa układu odpornościowego". Powtórz/poszerz wiadomości o budowie i roli układu immunologicznego człowieka.
Typ materiału: Lekcja z Epodręcznika
- Obejrzyj film „Odporność wrodzona i nabyta” (źródło: Khan Academy; film na licencji CC NC-BY-SA wykonany na zlecenie Centrum Fizyki Teoretycznej PAN).
Typ materiału: Materiał multimedialny
- Materiał dla nauczyciela do wykorzystania w pracy z uczniami: prezentacja „Układ odpornościowy"; materiał dla uczniów zainteresowanych tematem, wykracza poza poziom podstawowy podstawy programowej (autor: dr n. med. Ryszard Gołda; źródło: Instytut Biologii Eksperymentalnej UKW Bydgoszcz, Zakład Biochemii i Biologii Komórki).
Temat 16. Rodzaje odporności. Zaburzenia funkcjonowaniaukładu odpornościowego
Omówię rodzaje i sposoby nabywania odporności swoistej: czynnej i biernej oraz naturalnej i sztucznej. Definiuję pojęcia: odporność komórkowa i odporność
humoralna. Dokonam charakterystyki przebiegu reakcji odpornościowej w organizmie. Wyjaśnię, czym są przeciwciała i jak powstają. Omówię istotę szczepień ochronnych. Zrozumiem ich znaczenie. Omówię nadmierną i osłabioną odpowiedź immunologiczną jako podłoże zaburzeń funkcjonowania układu odpornościowego.
- Zapoznaj się z częścią materiału pn. „Rodzaje odporności u człowieka". Wyróżnij dwa podstawowe rodzaje odporności organizmu (autor: lek. Michał Dąbrowski; źródła: http://www.biol.uw.edu.pl; https://zdrowie.pap.pl). Na podstawie posiadanej wiedzy oraz dostępnych materiałów scharakteryzuj przebieg reakcji odpornościowej w organizmie.
- Przeczytaj artykuł „Czy szczepionki przeciążają układ immunologiczny dziecka?" opublikowany na portalu szczepienia.pzh.gov.pl. Poszukaj dodatkowych źródeł informacji i uzasadnij istotę i konieczność szczepień ochronnych.
- Poznaj 6 mitów na temat szczepionek. Zapoznaj się z materiałem Instytutu Zdrowia Publicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego, Collegium Medicum w Krakowie.
- Materiał dla nauczyciela do wykorzystania w pracy z uczniami: wykład „Immunologiczne aspekty szczepień” (źródło: Wydział Biologii UW Instytut Zoologii Zakład Immunologii, Nadzieja Drela). Prezentacja do materiału dostępna jest na https://docplayer.pl/105894881-Immunologiczne-aspekty-szczepien-nadzieja-drela-wydzial-biologii-uw-instytut-zoologii-zaklad-immunologii.html).
- Zastanów się, co wiesz/wiemy na temat badań nad szczepionką/szczepionkami na COVID-19. Poszukaj informacji, np. w internecie, na temat aktualnych badań. Zapoznaj się z przykładowym artykułem na portalu Medonet.pl (konsultacja merytoryczna: lek. Aleksandra Witkowska) Czy powstaje polska szczepionka na Covid-19? Podaj 1-3 najbardziej zaawansowanych projektów badawczych. Podejmij merytoryczną dyskusję na temat znaczenia badań nad szczepionkami na forum klasy/grupy.
- Zapoznaj się z materiałem „Nasz układ odpornościowy nie zawsze jest naszym sprzymierzeńcem” (źródło: ALAB Laboratoria, Karolina Miętkiewicz).