Romuald Twardowski 17.06.1930 - 13.01.2024
15.01.2024
13 stycznia 2024 zmarł kompozytor i wieloletni pedagog Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie. Inicjator prestiżowego Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Cerkiewnej "Hajnówka".
Urodził się 17 czerwca 1930 roku w Wilnie. W latach 1952-57 studiował fortepian i kompozycję w klasie Juliusa Juzeliunasa w Państwowym Konserwatorium Litewskiej SRR w Wilnie. Od 1957 roku pracował jako nauczyciel fortepianu w Państwowej Szkole Muzycznej w Częstochowie. Studia kompozytorskie kontynuował w latach 1957-60 w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie u Bolesława Woytowicza. W 1963 i 1966 roku studiował chorał gregoriański i polifonię średniowiecza pod kierunkiem Nadii Boulanger w Paryżu.
Był laureatem wielu konkursów kompozytorskich. Pierwsze w karierze wyróżnienia uzyskał podczas konkursu Polskiego Związku Chórów i Orkiestr w 1959 roku, były to II nagroda za "Pieśni o wiośnie" oraz III nagroda za "Pieśń o Białym Domu". W konkursie z okazji 550-lecia bitwy pod Grunwaldem otrzymał I nagrodę za "Suitę Warmińską" (1960). W 1961 roku zdobył I nagrodę podczas konkursu Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach, Polskiego Radia i Związku Kompozytorów Polskich za "Nokturny" i "Jaworowe pieśńi". Utwór "Antifone per tre gruppi d’orchestra" (1961) zdobył w 1961 roku I nagrodę Konkursu Młodych Związku Kompozytorów Polskich, w kolejnym roku – II nagrodę w Konkursie Zrzeszenia Studentów Polskich za Bukoliki, a w 1963 roku – II miejsce na Międzynarodowej Trybunie Kompozytorów UNESCO w Paryżu. W 1966 roku kompozytor otrzymał I nagrodę na Międzynarodowym Konkursie Kompozytorskim w Pradze za "Sonetti di Petrarca" oraz II nagrodę w Konkursie im. A. Malawszkiego w Krakowie za "Tre studi secondo Giotto". W kolejnym roku jego utwór "Impressioni fiorentini" zdobył II nagrodę na Konkursie im. G. Fitelberga w Katowicach. Drugie nagrody przyznano Twardowskiemu w konkursie kompozytorskim w Skopje za "Odę do młodości" (1969), w Ogólnopolskim Konkursie Kompozytorskim w Gnieźnie za "Pieśni żartobliwe" (1972), w konkursie kompozytorskim im. K. Szymanowskiego za "Studium in a" (1974), w konkursie międzynarodowym Florilege Vocal de Tours za "Lamentationes" (1981) i "Alleluja" (1990), w konkursie kompozytorskim Festiwalu Pianistyki Polskiej w Słupsku za "Koncert fortepianowy" (1985). W 1972 roku kompozytor otrzymał Grand Prix na międzynarodowym festiwalu filmów baletowych w Sztokholmie za telewizyjną wersję baletu "Rzeźby Mistrza Piotra". Kilkakrotnie uczestniczył w Międzynarodowym Konkursie Kompozytorskim im. księcia Rainiera III w Monako: w 1965 roku otrzymał I nagrodę za balet-pantomimę "Posągi czarnoksiężnika" oraz wyróżnienie za "Cantus antiqui", w 1968 roku – nagrodę specjalną za "Małą liturgię prawosławną", w 1973 roku – I nagrodę za dramat muzyczny "Lord Jim" (1970-73). W 1990 roku uzyskał I nagrodę w Konkurskie Kompozytorskim Polskiego Związku Chórów i Orkiestr za kompozycję "Alleluja". Nagrodę AGEC – Europejskiej Unii Związków Śpiewaczych przyznano Twardowskiemu za "Mały Koncert" na chór mieszany (1994). W latach 2010-2011 za "Osanna II" i "O Tiebie radujetsia" otrzymał pierwsze nagrody III i IV konkursu "Muzyka rosyjska XXI wieku dla dzieci i młodzieży". Ponadto w 1995 roku otrzymał doroczną nagrodę Związku Kompozytorów Polskich, w 2006 – Nagrodę im. Ignacego Jana Paderewskiego w Baltimore, a w 2015 - Nagrodę im. Jerzego Kurczewskiego w Poznaniu.
Romuald Twardowski w latach 1972-2008 był profesorem Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Warszawie (obecnie Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina). Kompozytor zasiadał w jury wielu konkursów muzycznych, w tym Varsovia Cantat i Cracovia Cantans. Jest inicjatorem prestiżowego międzynarodowego Festiwalu Muzyki Cerkiewnej "Hajnówka" i stałym przewodniczącym jego jury (od 1983 roku). W 2012 roku Romuald Twardowski stał się patronem Państwowej Szkoły Muzycznej w Puławach.
Kompozytor został uhonorowany wieloma orderami i odznaczeniami, do których należą Krzyż Kawalerwski (1974) i Krzyż Oficerski (1985) Orderu Odrodzenia Polski, Nagroda Ministerstwa Handlu Zagranicznego i Gospodarki Morskiej (1980), Nagroda im. Włodzimierza Pietrzaka (1983), Nagroda im. Księcia Konstantego Ostrogskiego (1990), Order św. Marii Magdaleny I stopnia Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego (1996), Złota Odznaka z Brylantem Polskiego Związku Chórów i Orkiestr (2007), Złoty Medal "Zasłużony Kulturze Gloria Artis" (2010), Odznaka Honorowa Wojewódstwa Podlaskiego (2010), Odznaka Honorowa Ukraińskiej Narodowej Akademii Muzycznej (2015) oraz Nagroda Specjalna Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2015).