5G: sieci telekomunikacyjne nowej generacji

Dotychczas obowiązujące wytyczne zostały opublikowane w 1998 roku i częściowo zrewidowane w 2010 roku.  Zakres najnowszych prac Międzynarodowej Komisji ds. Ochrony Przed Promieniowaniem Niejonizującym (ICNIRP)  nad aktualizacją wytycznych, w znacznej części obejmował częstotliwości powyżej 6 GHz, które coraz powszechniej będą wykorzystywane wraz z rozwojem sieci mobilnej 5G.

Nowe wytyczne ICNIRP zostały opublikowane 11 marca 2020 roku. Odnoszą się one do dopuszczalnych poziomów ekspozycji człowieka na pola elektromagnetyczne o częstotliwości radiowej, uwzględniając takie technologie jak: AM/FM/DAB, DVBT, WiFi, czy Bluetooth oraz aktualnie wykorzystywane sieci 2G/3G/4G a także, co bardzo ważne, powstające sieci 5G. Prace nad nowymi wytycznymi trwały 7 lat, a do ich opracowania wykorzystano literaturę przedmiotu, organizowano warsztaty naukowe oraz szerokie konsultacje publiczne. Wytyczne gwarantują ochronę człowieka przed PEM dla wszystkich wykorzystywanych częstotliwości z zakresu  100 kHz –  300 GHz.

Potwierdzono, że nie ma dowodów naukowych wskazujących na związek pola elektromagnetycznego ze schorzeniami takimi jak rak i bezpłodność, czy innymi skutkami, niepożądanymi dla zdrowia człowieka.

Na przestrzeni lat powstały liczne prace naukowe, które potwierdzają, że dotychczasowe wytyczne ICNIRP zapewniają odpowiednią ochronę organizmu człowieka przed potencjalnie szkodliwymi skutkami nadmiernej ekspozycji na pole elektromagnetyczne. Niemniej jednak, biorąc pod uwagę rozwój i postęp zachodzący na przestrzeni lat, w celu właściwego uwzględnienia nowych osiągnieć technologicznych, wprowadzono zmiany w stosunku do wytycznych z 1998 roku. Dotychczasowa metodyka określania dopuszczalnych poziomów ekspozycji PEM na organizm człowieka w zakresie częstotliwości 100 kHz – 300 GHz została zaktualizowana i rozszerzona, aby jeszcze skuteczniej uwzględniać zachodzące zjawiska biofizyczne. W związku z tym Komisja uwzględniła:

• Dopuszczalne poziomy ekspozycji dla całego ciała;

• Dopuszczalne poziomy ekspozycji w czasie do 30 minut dla niewielkich części ciała, w pełnym zakresie częstotliwości (w poprzednich wytycznych ustalono czas 6 minut w zakresie częstotliwości 10 kHz – 10 GHz);

• Obniżenie maksymalnej dozy PEM dla niewielkiej części ciała;

• Zwiększenie transparentności w celu lepszego przedstawienia opinii publicznej/stronie społecznej naukowego uzasadnienia dla nowych wytycznych;

• Możliwość stosowania nowych środków adekwatnych do oceny zgodności projektów z wytycznymi;

• Możliwość stosowania nowych środków adekwatnych do oceny skomplikowanych scenariuszy ekspozycji na PEM w miejscach dostępnych dla ludności;

• Możliwość zniesienia ograniczeń ekspozycji na PEM w przypadkach, w których ograniczenia te uznano za niepotrzebne.

A to oznacza, że nowe wytyczne Międzynarodowej Komisji ds. Ochrony Przed Promieniowaniem Niejonizującym (ICNIRP) niezmiennie dotyczą dopuszczalnych poziomów ekspozycji na PEM o częstotliwości radiowej, które nabierają już cech wręcz uniwersalnych i są stosowane w konkretnym celu: ochrony zdrowia człowieka. Przedstawione scenariusze ekspozycji (m.in. ekspozycji w miejscach dostępnych dla ludności) również nie uległy istotnej zmianie. W celu zwiększenia precyzji uprzednio regulowanych zakresów, wprowadzono nieznaczne zmiany. Jednak w opinii Komisji nie będą one miały odzwierciedlenia w poprawie lub pogorszeniu bezpieczeństwa. Dodatkowe regulacje zostały wprowadzone przede wszystkich dla zakresów wykorzystywanych przez nowe technologie, które po prostu nie istniały podczas poprzedniej publikacji wytycznych.

Warto zwrócić uwagę na dwie nowe regulacje, które zostały wprowadzone stricte w celu ochrony człowieka przed nadmierną ekspozycją na PEM o częstotliwości radiowej. Pierwsza regulacja odnosi się do wartości dopuszczalnej określonej dla częstotliwości powyżej 6 GHz (co jest istotne w przypadku sieci 5G), a druga dotyczy krótkiego czasu ekspozycji na PEM o częstotliwości powyżej 6 GHz  (poniżej 6 minut dla całego ciała). Tym samym w sposób skuteczny nie dopuszcza się do ewentualnych zmian termicznych lub innych odziaływań nietermicznych na powierzchni organizmu. Autorzy podkreślają, że nie mają wiarygodnych doniesień by ekspozycja całego ciała przez czas dłuższy niż 6 minut wywoływała skutki biologiczne, jednak wprowadzone ograniczenia w sposób skuteczny będą dotyczyły również przyszłych, jeszcze nieistniejących technologii.

Międzynarodowa Komisja ds. Ochrony Przed Promieniowaniem Niejonizującym (International Commission on Non-Ionizing Radiation Protection – ICNIRP) przygotowała nowe wytyczne w zakresie ograniczenia oddziaływania pola elektromagnetycznego na zdrowie człowieka. Celem wprowadzania aktualnych wytycznych jest ochrona ludności przed PEM w zakresie częstotliwości  od 100 kHz do 300 GHz.

Nadrzędnym zadaniem ICNIRP jest:

• Identyfikacja i weryfikacja badań naukowych dotyczących efektów ekspozycji na PEM;
• Ustalenie skutków oddziaływania, które mogłyby wskazywać na niepożądane oddziaływanie PEM na człowieka, w oparciu o dowody naukowe;
• Ustalenie minimalnych poziomów pola elektromagnetycznego, które mogą wywoływać skutki niepożądane dla człowieka; 
• Wskazywanie na możliwość stosowania określonych środków zaradczych (bardziej w kontekście populacji ogólnej, czyli społeczeństwa, niż pracowników związanych z daną branżą).

Ostatecznym rezultatem  wszystkich podejmowanych działań jest określenie dopuszczalnych poziomów pola elektromagnetycznego dla częstotliwości radiowych, z – co niezmiernie ważne –poszanowaniem zasady prewencji.

ICNIRP skupia się na badaniu i ustaleniu dopuszczalnych poziomów pola elektromagnetycznego występującego w środowisku funkcjonowania człowieka. Podstawę dla działań ICNIRP stanowią badania i publikacje naukowe. Wynika z nich spójne podejście, z którego wynika, że jedynymi negatywnymi skutkami dla zdrowia człowieka mogą być stymulacja nerwowa (dominująca w zakresie częstotliwości do ok. 10 MHz, wytyczne z 2010 roku) oraz wzrost temperatury ciała (w zakresie częstotliwości od ok. 100 kHz, wraz ze wzrostem częstotliwości dominuje efekt termiczny).

Nowe wytyczne bazują na określeniu dopuszczalnego wzrostu temperatury ciała dla różnych częstotliwości, z zachowaniem rozróżnienia na normy dla pracowników mających bezpośredni kontakt z polem elektromagnetycznym i pozostałych obywateli (tzw. populacji ogólnej).

Uaktualnione wytyczne, dzięki oparciu na nowym materiale naukowym (m.in. bardziej precyzyjne pomiary dozometryczne) stały się bardziej złożone i szczegółowe, a co za tym idzie – dokładniejsze.