W celu świadczenia usług na najwyższym poziomie stosujemy pliki cookies. Korzystanie z naszej witryny oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu. W każdym momencie można dokonać zmiany ustawień Państwa przeglądarki. Zobacz politykę cookies.
Powrót

#PowiedzSprawdzam i nie daj się dezinformacji! Międzynarodowy Dzień Fact-Checkingu

02.04.2021

Praktycznie każdy z nas kojarzy datę 1 kwietnia z intencjonalnym wprowadzaniem w obieg nieprawdziwych informacji. Jest to tradycja która w XXI wieku nabrała zupełnie nowego znaczenia. W dobie mediów społecznościowych można odnieść wrażenie, że funkcjonujemy jak bohater filmu „Dzień świstaka”. Jednak naszą rzeczywistością jest skondensowany napływ półprawd i fake newsów. W celu zachowania egzystencjalnej symetrii, 2 kwietnia obchodzimy Międzynarodowy Dzień Fact-Checkingu.

Kolaż grafik przedstawiający wycinki: maszt, drzewo, martwy ptak, czołg oraz napisy: #fakenews i #Fact checking

Fact-checker – bohater naszych czasów

W wolnym tłumaczeniu fact-checking oznacza weryfikację informacji pojawiających się w przestrzeni publicznej. Nie będzie to chyba nadużyciem jeżeli fact-checkera nazwiemy weryfikatorem. Według najnowszych badań około 3,80 miliarda mieszkańców naszej planety aktywnie korzysta z mediów społecznościowych. Jest to 49% populacji. Większość z nas na platformach społecznościowych poszukuje również informacji. Informacji zaczynających się od lokalizacji najlepszej knajpy w okolicy po newsy związane z umieszczaniem chipów w szczepionkach na COVID19. Kiepskiej jakości kebab prawdopodobnie nie sprowadzi na nas bezpośredniego zagrożenia dla życia i zdrowia, to fałszywe informacje dotyczące znakowania genetycznego ludzi pod pretekstem podania ratującej życie szczepionki może być co najmniej problematyczne. W tym momencie do akcji wkraczają weryfikatorzy. Ludzie, którzy każdego dnia zanurzają się w alternatywnej rzeczywistości zbudowanej przez pseudodziennikarzy i „ekspertów”.

Bądź mądry przed szkodą

W idealnym świecie każdy dzień powinien być dniem weryfikacji informacji jakimi bombardowani jesteśmy z ekranów naszych smartfonów, laptopów czy telewizorów. Niestety wielu z nas bezkrytycznie przyswaja i powiela dezinformację. Jest to zjawisko bardzo niebezpieczne. Społeczeństwo funkcjonujące w bańce kłamstwa i niepewności jest narażone na powszechną paranoję. Rzeczy oczywiste stają się nieprawdopodobne, internetowe legendy stają się faktem. W tym momencie do akcji wkraczają fact-checkerzy. Ludzie którzy z perspektywy wojennego okopu prowadzą permanentną walkę z dezinformacją. Wojna o prawdę może toczyć się jedynie w oparciu o fakty. Na szczęści te są po stronie organizacji zajmujących się weryfikacją informacji. Dlatego zanim postanowimy bezkrytycznie przyjąć jakąś internetową ciekawostkę sprawdźmy jej wiarygodność. Kilka minut internetowego researchu może uchronić nas przed niebezpiecznymi konsekwencjami działania dezinformatorów.

Zostań swoim własnym fact-checkerem

  • jeśli trafiłeś na sensacyjne badanie sprawdź, czy zostało ono potwierdzone przez inne, niezależne zespoły badawcze. Tak weryfikuje się wszystkie badania naukowe,
  • powinieneś sprawdzić, czy informacja pochodzi z zaufanego źródła. Jeśli trafiłeś na stronę, której nigdy wcześniej nie widziałeś – sprawdź kto jest wydawcą, autorem tekstu, czy da się ustalić nazwę redakcji,
  • poszukaj czy inne, wiarygodne źródła także podają tę informację❓ Nie ufaj treściom, które brzmią sensacyjnie i "ujawniają prawdę". Jeśli inne redakcje jej nie przekazują, prawdopodobnie nie da się jej potwierdzić,
  • sprawdź czy w tekście wypowiada się ekspert w danej dziedzinie❓ Pamiętaj, że wiarygodne źródła zwracają się z prośbą o komentarz do specjalistów z kierunkowym wykształceniem,
  • warto sprawdzić też daty publikacji. Może artykuł odnosi się do nieaktualnego stanu faktycznego lub prawnego. Ważne, by zdanie wyrabiać sobie na podstawie aktualnych badań i przepisów.

W walce z #fakenews pomaga wiele portali, których działalność warto śledzić w mediach społecznościowych. Są to m.in. Stowarzyszenie Demagog (Demagog), Konkret24 (Konkret24), #FakeHunter (FakeHunter), GovTech Polska (GovTech Polska), PAP (Polska Agencja Prasowa), Na fali nauki (Na fali nauki) oraz Fakenews.pl (@fakenews.polska).

 


O projekcie

Projekt „Sprawna telekomunikacja mobilna jako klucz do rozwoju i bezpieczeństwa" realizowany przez KPRM we współpracy z Instytutem Łączności - Państwowym Instytutem Badawczym w ramach Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa Działanie 3.4. Kampania ma na celu zwiększenie świadomości Polaków w zakresie działania, wykorzystania, bezpieczeństwa i znaczenia mobilnych sieci telekomunikacyjnych, a tym samym usług (w tym publicznych) opartych o te sieci. W ramach projektu zrealizowane zostaną działania w następujących obszarach: walka z dezinformacją, edukacja, podstawy prawne procesu inwestycyjnego, bezpieczeństwo i jakość życia.

Materiały

Wszyscy bądźmy fact-checkerami! Jak samemu rozpoznać dezinformację w sieci?
About International Fact-Checking Day
Nasze artykuły factcheckerskie znajdziesz na stronie PEM.itl.waw.pl

Wideo

{"register":{"columns":[]}}