5G: sieci telekomunikacyjne nowej generacji

Tytuł artykułu wskazuje na całkowite zaskoczenie mieszkańców wybudowaniem „ogromnego masztu”. Co prawda nie sposób komukolwiek odbierać prawa do bycia zaskoczonym, ale... No właśnie, ale czy faktycznie mieszkańcy zostali odcięci od informacji odnośnie budowy pylonu reklamowego?

Jak się okazuje, co łatwo zweryfikować, informacje o wniosku o wydanie pozwolenia budowlanego zostały, zgodnie z prawem, przekazane do wiadomości publicznej. Były i są nadal dostępne publicznie w Rejestrze Wniosków, Decyzji i Zgłoszeń w sprawach budowlanych poprzez internetową wyszukiwarkę publiczną RWDZ. Jakie informacje wynikają z tej wyszukiwarki? Otóż sprawdziliśmy i bez trudu poznaliśmy mnóstwo szczegółowych informacji:

• dotyczących działki budowlanej (nr działki, obręb, jednostka ew.),
• dotyczących zamierzenia budowlanego: budowa pylonu reklamowego wraz z kablową linią zasilającą,
• dotyczących inwestora oraz projektanta (z numerem uprawnień budowlanych włącznie),
• nazwa organu administracji architektoniczno-budowlanej: Prezydent Miasta Katowice, ul. Młyńska 4, 40-098 Katowice,
• data wpływu (16.09.2020 r.) i rejestracji (18.09.2020 r.) wniosku w urzędzie,
• data wydania (10.02.2021 r.) decyzji przez Prezydenta Miasta Katowice oraz jej numer ewidencyjny (RBDEC-0182/2021),
• rodzaj decyzji: pozytywna.

Z dostępnych informacji wynika, że dane o postępowaniu w sprawie wydania decyzji o pozwoleniu na budowę dostępne były publicznie niemalże przez 6 miesięcy

Dalej w artykule pojawia się przypuszczenie, że wydane pozwolenie budowlane zostało przeniesione na inny podmiot (nowy inwestor), tj. na operatora sieci komórkowej w celu budowy stacji bazowej systemu 5G. Należy zauważyć, że przeniesienie decyzji o pozwoleniu na budowę na inny podmiot jest zgodne z prawem i następuje w drodze decyzji zgodnie z obowiązującymi przepisami ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane, art. 40, ust. 1, przy zachowaniu warunków zawartych w decyzji o pozwoleniu na budowę. Wobec tego informację o przeniesieniu pozwolenia budowlanego również można uzyskać od organu wydającego decyzje o pozwoleniu na budowę, w tym przypadku Prezydenta Miasta Katowice.

I tutaj wkraczamy na nowy grunt. Realizacja przedsięwzięcia polegającego na instalacji i eksploatacji stacji bazowej telefonii komórkowej jest oddzielnym zagadnieniem. Jest zagadnieniem regulowanym przepisami ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Wymaga spełnienia przez inwestora szeregu warunków, w tym wymagań określonych przez Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 września 2019 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, przy zachowaniu przepisów z zakresu prawa budowlanego.

Po pierwsze wymagana jest kwalifikacja przedsięwzięcia, której celem jest stwierdzenie czy projektowana stacja bazowa będzie spełniać kryteria zgodności z przepisami ochrony środowiska w zakresie pól elektromagnetycznych określone w ww. Rozporządzeniu Rady Ministrów. Kwalifikacji tej dokonuje na zlecenie inwestora podmiot posiadający odpowiednią wiedzę w tym zakresie, poprzez analizę parametrów projektowanej stacji bazowej, jej lokalizacji i otoczenia ze szczególnym uwzględnieniem miejsc dostępnych dla ludności. W tym miejscu należy podkreślić, że kryteria tej kwalifikacji nie uległy istotnym modyfikacjom, pomimo zmiany dopuszczalnych poziomów pola elektromagnetycznego, określonych w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 17 grudnia 2019 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku. Jeżeli w wyniku przeprowadzonej kwalifikacji zostanie stwierdzone, że instalacja stacji bazowej zalicza się do przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, to wówczas inwestor może realizować przedsięwzięcie bez konieczności uzyskania decyzji o uwarunkowaniach środowiskowych (nie dotyczy terenów chronionych np. Natura 2000).

Po drugie, potwierdzenie wyników kwalifikacji środowiskowej przedsięwzięcia oraz sprawdzenie czy w miejscach dostępnych dla ludności nie występują przekroczenia wartości dopuszczalnych pola elektromagnetycznego następuje poprzez przeprowadzenie pomiarów pól elektromagnetycznych przez laboratorium akredytowane przez Polskie Centrum Akredytacji (PCA).

Pomiary prowadzone są zgodnie z obowiązującą metodyką opisaną w Rozporządzeniu Ministra Klimatu z dnia 17 lutego 2020 r. w sprawie sposobów sprawdzania dotrzymania dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku. Pomiarami zajmują się kompetentne zespoły pomiarowe korzystające ze wzorcowanej aparatury. Wyniki pomiarów przedstawiane są w formie sprawozdania, które stanowi załącznik do zgłoszenia instalacji wytwarzającej pole elektromagnetyczne. Obowiązek zgłoszenia instalacji wytwarzającej pole elektromagnetyczne przed rozpoczęciem jej eksploatacji (niezależnie od przepisów prawa budowlanego), nakłada Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 2 lipca 2010 r. w sprawie rodzajów instalacji, których eksploatacja wymaga zgłoszenia (Obwieszczenie Ministra Środowiska z dnia 22 lipca 2019 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia).

Dokumenty zgłoszeń wraz ze sprawozdaniami z pomiarów publikowane są w terminie 3 dni od daty ich dostarczenia w Biuletynie Informacji Publicznej odpowiednio starostwa lub urzędu miasta na prawach powiatu – tak, Katowice również. Są także udostępniane w Systemie Informacyjnym o Instalacjach wytwarzających Promieniowanie Elektromagnetyczne (SI2PEM) – terminie 3 dni od dnia dokonania zgłoszenia lub ponownego zgłoszenia.

Należy podkreślić, że o ile parametry pracy instalacji muszą być zgodne z warunkami określonymi w przepisach prawnych, to weryfikacją czy warunki te są spełnione są dopiero pomiary pól elektromagnetycznych w otoczeniu tych instalacji w miejscach dostępnych dla ludności. Rozpoczęcie eksploatacji stacji bazowej może nastąpić po upływie 30 dni od daty zgłoszenia, jeśli nie zostanie zgłoszony sprzeciw ze strony urzędu starostwa lub miasta, lub ewentualnie wcześniej, jeśli urząd wyda zaświadczenie o braku podstaw do wniesienia sprzeciwu.

Sugerowane w artykule przeprowadzanie pomiarów pól elektromagnetycznych jeszcze przed wykonaniem instalacji jest skrajnie niewłaściwym podejściem, gdyż sens mają pomiary wykonywane dopiero po wybudowaniu instalacji. W przeciwnym razie, gdy instalacja nie istnieje, pomiary nie odzwierciedlają realnej – docelowej – sytuacji w środowisku, w którym mają dopiero powstać nowe źródła pól elektromagnetycznych. Pamiętajmy, że obowiązujące wartości dopuszczalne pól elektromagnetycznych w środowisku, nie mogą być przekraczane. Obowiązek ich dotrzymania spoczywa na prowadzącym instalację.

Po trzecie, dodatkowym źródłem informacji o możliwości instalacji stacji bazowej są rejestry prowadzone i udostępniane na stronach BIP Urzędu Komunikacji Elektronicznej (UKE).

Sprawdziliśmy i to ogólnodostępne źródło: na dzień 18 października 2021 r. brak jest informacji, aby jakikolwiek operator sieci komórkowej posiadał pozwolenie radiowe lub zgłosił do rejestru urządzeń stację bazową w lokalizacji Katowice przy ul. Kijowskiej.

Wszystkie niezbędne informacje jak widać są dostępne, praktycznie na wyciągniecie ręki (dosłownie trzymanej na myszce komputerowej). Wystarczy tylko po nie sięgnąć…

O projekcie

Projekt „Sprawna telekomunikacja mobilna jako klucz do rozwoju i bezpieczeństwa" realizowany przez KPRM we współpracy z Instytutem Łączności - Państwowym Instytutem Badawczym w ramach Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa Działanie 3.4. Kampania ma na celu zwiększenie świadomości Polaków w zakresie działania, wykorzystania, bezpieczeństwa i znaczenia mobilnych sieci telekomunikacyjnych, a tym samym usług (w tym publicznych) opartych o te sieci. W ramach projektu zrealizowane zostaną działania w następujących obszarach: walka z dezinformacją, edukacja, podstawy prawne procesu inwestycyjnego, bezpieczeństwo i jakość życia.