VR – technologia wspierająca rehabilitację
17.03.2025
Wirtualna rzeczywistość (VR – Virtual Reality) umożliwia użytkownikowi interakcję z cyfrowym środowiskiem w sposób immersyjny. Ideą jest by użytkownik całkowicie zanurzył się w świecie wirtualnym – poczuł, że znajduje się w innym miejscu niż jest faktycznie. Korzystanie z VR kojarzymy zwykle z rozrywką, jest ono jednak także wsparciem dla osób z niepełnosprawnościami i nie tylko.
VR pozwala „przenieść się” w inne miejsce. Świat rzeczywisty staje się dla użytkownika mniej zauważalny lub wręcz niewidoczny. Takie zanurzenie w wirtualności wpływa na realizm i autentyczność przeżywanego doświadczenia. Dzieje się tak dzięki wykorzystaniu narzędzi i rozwiązań, które umożliwiają użytkownikom przebywanie w wirtualnych światach. Najbardziej widoczny z nich jest sprzęt – gogle, czujniki i sensory. Dalej mamy oczywiście oprogramowanie, tworzące miejsca, w których „znajduje się” użytkownik czy scenariusze zadań do wykonania. Do tego oczywiście telekomunikacja, dzięki której możliwe jest przesyłanie danych w czasie rzeczywistym.
VR w rehabilitacji
Rozwój technologii telekomunikacyjnych niewątpliwie wpływa pozytywnie na jakość życia osób z niepełnosprawnościami. W połączeniu z wirtualną rzeczywistością otwierają się nowe możliwości w rehabilitacji. Dzięki szybkim połączeniom i minimalnym opóźnieniom VR staje się skutecznym narzędziem wspierającym osoby z ograniczeniami ruchowymi, sensorycznymi i poznawczymi. Tradycyjna rehabilitacja często wymaga wizyt w specjalistycznych placówkach, co bywa uciążliwe i kosztowne. Wykorzystując stabilne sieci telekomunikacyjne pacjenci mogą wykonywać ćwiczenia w domu, jednocześnie pozostając pod zdalnym nadzorem lekarzy i terapeutów, którzy zdalnie nadzorują cały proces. Dzięki możliwości przesyłania danych w czasie rzeczywistym terapeuta jest w stanie na bieżąco reagować i modyfikować program ćwiczeń. Z udziałem specjalistów od rehabilitacji tworzone są gry i programy, których celem jest wspomaganie tradycyjnych form terapeutycznych lub nawet ich częściowe zastąpienie.
Dzięki wirtualnej rzeczywistości codzienna, żmudna rehabilitacja może zyskać atrakcyjną i angażującą formę. VR może być używany do pomocy osobom po udarze mózgu w odzyskaniu ruchomości czy kontrolowania ruchu kończyn lub do pomocy osobom z upośledzeniem funkcji poznawczych, takim jak autyzm, w poprawie umiejętności społecznych. Choć wydaje się to nieprawdopodobne, wirtualna rzeczywistość umożliwia wsparcie w terapii osób niedowidzących. VR pozwala pokazać otaczający je świat w kontraście, który pozwoli rozpoznać kształty. Jest to ogromna różnica ułatwiająca poruszanie się. Dostępne są także różnego rodzaju ćwiczenia rehabilitacyjne. Istotnym aspektem jest możliwość redukcji odczuwanie bólu poprzez odwrócenie uwagi pacjenta od dyskomfortu podczas wykonywania zadań. Dzięki precyzyjności i zaawansowanym funkcjom monitorowania, pacjenci osiągają postępy szybciej niż przy tradycyjnych metodach rehabilitacji. Dodatkowo zwracają oni uwagę, że taka forma terapii jest atrakcyjna i motywująca do wykonywania kolejnych ćwiczeń.
Technologia dająca nowe doświadczenia
VR w połączeniu z telekomunikacją nie tylko wspiera i uatrakcyjnia rehabilitację, ale także pomaga w codziennym funkcjonowaniu osób z niepełnosprawnościami, zwiększając ich niezależność i jakość życia. Wirtualna rzeczywistość może zapewnić ucieczkę od ograniczeń fizycznych i umożliwić im doświadczenie rzeczy, które w innym przypadku mogłyby być niemożliwe, np. osoba na wózku inwalidzkim ma możliwość doświadczyć wędrówki po górach czy jazdy na rowerze. Kolejną zaletą tej technologii jest możliwość dopasowania dostępności oferowanej treści do użytkownika – osoby z problemami słuchu mogą używać programów oferujących napisy w czasie rzeczywistym.
Jednym z wyzwań dla osób niepełnosprawnych chcących korzystać z VR wciąż jest to, że wiele dostępnych programów wymusza korzystanie z kontrolera ręcznego do nawigacji i interakcji ze środowiskiem wirtualnym. Jest to problem dla użytkowników z upośledzeniem ruchowym, takich jak osoby z porażeniem mózgowym lub stwardnieniem rozsianym, które mogą mieć trudności z używaniem rąk. Trwają jednak ciągłe prace by móc sterować systemami VR przy pomocy oczu, głosu lub myśli.
O projekcie:
Materiał powstał w ramach projektu „Wsparcie rozwoju komunikacji elektronicznej 2024-2029 w MC DT” realizowanego przez Ministerstwo Cyfryzacji w ramach Funduszy Europejskich na Rozwój Cyfrowy (FERC). Celem projektu jest upowszechnienie wiedzy w zakresie dostępu do szerokopasmowego dostępu do internetu, możliwości zastosowania w Polsce satelitarnych systemów telekomunikacyjnych oraz promowania rozbudowy sieci telekomunikacyjnych. Zauważając nieustanny postęp technologiczny, chcemy informować o produktach i działaniach, które wykorzystując mobilne sieci telekomunikacyjne, wpływają na poprawę jakości życia, przede wszystkim osób niepełnosprawnych.
Publikacje będą ukazywały się cyklicznie. Jeśli Twoim zdaniem powinniśmy poruszyć jakiś temat związany z technologią wpływającą na zwiększenie komfortu życia osób z niepełnosprawnościami napisz do nas na adres sekretariat.dt@cyfra.gov.pl.