Transgraniczne postępowania spadkowe dla spadków otwartych przed 17 sierpnia 2015 roku
W przypadku spadków otwartych przed 17 sierpnia 2015 roku włącznie (decyduje data śmierci spadkodawcy) do transgranicznych postępowań spadkowych stosuje się postanowienia polskiego prawa tj. Kodeks postępowania cywilnego oraz Ustawę z dnia 4 lutego 2011 roku Prawo prywatne międzynarodowe.
Podobnie jak w przypadku postępowań prowadzonych dla spadków otwartych od dnia 17 sierpnia 2015 roku należy ustalić trzy elementy:
- jakie sądy będą właściwe do rozpoznania danej sprawy;
- prawo jakiego państwa powinny zastosować sądy rozpoznające sprawę;
- w którym państwie zapadłe orzeczenie będzie podlegało wykonaniu.
Różnica będzie polegała na tym, że powyższe ustalenia będą dokonywane na podstawie przepisów polskiego prawa, a nie na podstawie rozporządzenia unijnego nr 650/2012.
W przypadku spadków otwartych przed 17 sierpnia 2015 roku sądem właściwym do rozpoznania sprawy spadkowej będzie sąd polski po warunkiem, że spadkodawca w chwili śmierci był obywatelem polskim lub miał w Polsce miejsce zamieszkania lub stałego pobytu. Ponadto nawet jeżeli nie był obywatelem polskim, ani nie mieszkał w Polsce, to w sytuacji gdy majątek spadkowy lub znaczna jego część (np. wchodzące w skład spadku nieruchomości) znajdują się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, to również sądy polskie będą posiadały kompetencję do przeprowadzenia postępowania spadkowego.
Dla spadków otwartych przed 17 sierpnia 2015 roku prawem właściwym jest prawo ojczyste spadkodawcy z chwili jego śmierci. Niemniej spadkodawca mógł przed śmiercią złożyć oświadczenie (np. w testamencie), że poddaje sprawę prawu miejsca swojego zwykłego pobytu z chwili składania takiego oświadczenia lub z chwili śmierci. W takim wypadku postępowanie spadkowe będzie się toczyć według tego właśnie prawa.
Wykonalność orzeczenia zapadłego w sprawie spadku otwartego przed 17 sierpnia 2015 roku należy każdorazowo weryfikować w kraju, w którym takie orzeczenie ma zostać przedstawione do realizacji.
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 17 listopada 1964 roku Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. z 2016 r. poz. 1822, z późn. zm.);
Ustawa z dnia 4 lutego 2011 roku Prawo prywatne międzynarodowe (Dz.U. z 2015 r. poz. 1792, z poźn. zm.).