Energia w małych
i średnich przedsiębiorstwach

W okresie od maja do lipca 2019 r. w ramach projektu przeprowadzono wśród pięciu tysięcy małych i średnich przedsiebiortsw (MŚP) z różnych sektorów działalności gospodarczej (m.in. handlowa, usługowa, produkcyjna) badanie ankietowe, które miało na celu:

• określenie zużycia energii,
• udziału kosztów energii w kosztach ogólnych przedsiębiorstwa,
• celu, na jaki wykorzystywana jest energia,
• zidentyfikowanie stosowanych technologii i urządzeń,
• zidentyfikowanie potrzeby wykonania audytu/autoaudytu.

Poniżej w sposób syntetyczny wskazano informacje uzyskane w procesie ankietyzacji :

Działania na rzecz efektywności energetycznej:

• 44% zbadanych przedsiębiorstw postrzega inwestycje w redukcję zużycia energii za opłacalne (głównie oświetlenie). Im większe przedsiębiorstwo, tym świadomość opłacalności jest większa – wśród przedsiębiorstw średnich (zatrudnienie od 50-249 pracowników) jest to 69%.
• 11% zbadanych przedsiębiorstw wskazuje, że wykonało audyt energetyczny w ciągu ostatnich 5 lat. W sektorze produkcyjnym odsetek ten jest wyższy i wynosi 15%, a dalsze 5% przedsiębiorstw produkcyjnych planuje przeprowadzenie audytu w najbliższym czasie. Pod względem wielkości przedsiębiorstwa, firmy średnie częściej przeprowadzały audyt energetyczny (29% średnich firm przeprowadziło audyt) niż mikro (10%) i małe przedsiębiorstwa (18%).
• 6% zbadanych przedsiębiorstw ograniczyło w ciągu ostatnich 3 lat zużycie energii dzięki zastosowaniu technologii energooszczędnych. 4% spodziewa się ograniczenia zużycia energii w ciągu najbliższych lat dzięki planowanym inwestycjom.

Zainteresowanie wsparciem działań podnoszących efektywność energetyczną:

Podczas badania zaproponowano poniższe formy wsparcia (w nawiasach podany jest % firm, które wyraziły zainteresowanie):

• ulga podatkowa (44%)
• dostęp do portalu internetowego (16%)
• darmowy uproszczony audyt (17%)
• dotacje na część kosztów audytu (14%)
• leasing urządzeń (11%)
• niskooprocentowane pożyczki (11%).

Poziom zainteresowania ww. formami wsparcia określić należy jako niski. Aż 40% badanych przedsiębiorstw wskazało brak zainteresowania wsparciem.

Ze wszystkich zaproponowanych form wsparcia to instrument fiskalny w postaci ulgi podatkowej na inwestycje w energooszczędność cieszy się największym zainteresowaniem przedsiębiorstw. Potencjalne wsparcie w formie niskooprocentowanej pożyczki czy leasingu urządzeń energooszczędnych budzi zainteresowanie zaledwie co dziesiątego badanego.

Istniejące instrumenty wspierające:

• 16% respondentów wskazuje, że słyszało o programach wspierających efektywność energetyczną w przedsiębiorstwach (największa świadomość wśród firm średnich – 31%). Co trzeci badany z tej grupy nie potrafi jednak wskazać, jakie to programy, ani wymienić instytucji je realizujących.
• Większość badanych (60%) twierdzi, że nie wie gdzie szukać informacji na temat środków poprawy efektywności energetycznej. Ta liczba spada wraz ze wzrostem wielkości przedsiębiorstw do poziomu 46% wśród średnich firm.
• 1% przedsiębiorstw skorzystało dotychczas z jakichkolwiek programów wspierających inwestycje w poprawę zużycia energii.

Wnioski:

Wśród przedsiębiorstw co prawda istnieje świadomość opłacalności działań na rzecz efektywności energetycznej, jednak niewielka ich część podejmuje takie działania. Audyt energetyczny jest bardziej popularny w sektorze produkcyjnym, gdzie można spodziewać się większych oszczędności energii, jednak wciąż liczba MŚP przeprowadzających audyt jest niewielka. Jeszcze mniejsza grupa decyduje się na zastosowanie energooszczędnych przedsięwzięć.

Małe zainteresowanie efektywnością energetyczną widoczne jest także w odpowiedziach dotyczących preferowanych form wsparcia. MŚP w małym stopniu wykazują chęć uzyskania dotacji lub przeprowadzenia darmowego audytu. Najpopularniejszą formą wsparcia jest ulga podatkowa – przyczyną tego jest prawdopodobnie dobra znajomość procedur podatkowych przedsiębiorców w przeciwieństwie do procedur pozyskania innych form wsparcia.

Niewielkie zainteresowanie działaniami na rzecz efektywności energetycznej oraz formami wsparcia powoduje, że większość MŚP nie ma wiedzy, że dostępne są finansowe i merytoryczne instrumenty wsparcia, które ułatwiają podjęcie energooszczędnych działań i podnoszą ich opłacalność.

Niewiedza na temat tego, gdzie szukać porad w sprawie podnoszenia efektywności wynika z braku informacji o ofercie instrumentów doradczych oraz o roli audytu energetycznego. Wszystkie te czynniki prowadzą do tego, że zaledwie 1% przedsiębiorstw skorzystał z dostępnego wsparcia.

W przypadku chęci poznania szczegółowszych informacji związanych przeprowadzonym badaniem dotyczącym zuzcyia energii oraz poziomem świadomości na temat działań energooszczędnych wśród 5000 firm MŚP zachęcamy do zapoznania się z prezentacją zamieszczoną w sekcji materiały.

Disclimer:

Wyłączną odpowiedzialność za treść niniejszego opracowania ponoszą jego autorzy. Treść ta odzwierciedla jedynie opinię jej autorów, zatem Komisja Europejska nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek wykorzystanie zawartych w niej informacji.