Polska w Azerbejdżanie

Fundacja ADRA Polska wraz z partnerem ADRA Azerbejdżan uruchomiły w Azerbejdżanie projekt “We are here to help” („Jesteśmy tu, by pomóc”), mający wesprzeć ludność cywilną oraz osoby dotknięte skutkami działań wojennych. Projekt objął między innymi rehabilitację, psychoterapię, szkolenia dla personelu, sięgnął nawet po niecodzienną atmosferę srebrnego ekranu – wszystko po to, by pomóc beneficjentom pożegnać wojenną traumę. Druga odsłona projektu, realizowanego przy wsparciu Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w ramach programu polskiej współpracy rozwojowej Polska Pomoc, jeszcze trwa. 

– Wojna to jedna z największych tragedii, które spotkać mogą zbiorowość ludzką. Wojenna trauma i dramatyczne wydarzenia na długo zapadają w pamięci osób dotkniętych traumą wojenną, cywilów, ale także osób zaangażowanych w pomoc poszkodowanym. To właśnie do nich skierowany jest program „We are here to help” – wyjaśnia Piotr Nowacki, prezes Fundacji ADRA Polska. 

Destrukcyjne skutki konfliktu

Z badań wynika, że sytuacje konfliktowe powodują większą śmiertelność i niepełnosprawność niż jakakolwiek poważna choroba. Wojna niszczy społeczności i rodziny, a często zaburza rozwój społeczny i ekonomiczny narodów. Skutki wojny obejmują długotrwałe fizyczne i psychiczne szkody wyrządzone dzieciom i dorosłym, a także zmniejszenie kapitału materialnego i ludzkiego.   Jednym z najczęściej spotykanych zaburzeń, które dotyka osoby biorące udział w konfliktach zbrojnych jest zespół stresu pourazowego (w skrócie PTSD – z ang. posttraumatic stress disorder). PTSD jest zaburzeniem, którego symptomy pojawiają się w następstwie doświadczenia przez jednostkę traumatycznego wydarzenia, zdarzenia związanego z zagrożeniem życia, poważnym uszkodzeniem ciała lub zagrożeniem fizycznej integralności swojej lub innych, czemu towarzyszy intensywny lęk, poczucie bezradności lub zgroza. Warto wspomnieć, że zespół stresu pourazowego dotyczy także rodziny i bliskich osób dotkniętych skutkami działań wojennych. 

Polsko-Azerbejdżańska współpraca dla dobra ludności

Pierwszy moduł projektu został zrealizowany w 2021 roku. Do tej pory uczestnicy projektu, czyli 250 osób, otrzymało usługi rehabilitacyjne, które obejmowały takie aktywności jak: fizjoterapia, terapia zajęciowa, patologia mowy i języka, terapia behawioralna i terapia poznawcza.

Uczestnicy spędzili miesiąc w wybranym ośrodku rehabilitacyjnym, w którym ADRA Polska i ADRA Azerbejdżan zapewniły im indywidualnie dobrany zestaw terapii i potrzebne wsparcie. Projekt objął też w sumie 12 szkoleń: szkolenia z dziedziny pracy z osobami dotkniętymi skutkami działań wojennych dla 25 członków personelu ośrodka rehabilitacyjnego oraz szkolenia dla 50 osób dotkniętych skutkami działań wojennych z zakresu radzenia sobie z urazami fizycznymi i traumą.

Na zakończenie projektu zorganizowany został 3-dniowy obóz w Masalli. 103 osoby dotknięte skutkami działań wojennych mogło na łonie natury, realizując specjalnie zaprojektowany program zajęć, edukować się w zakresie zdrowego stylu życia i pracować nad powrotem do psychicznej równowagi.

Opowiedz swoją historię 

Obecnie trwa druga odsłona projektu ADRA Polska i ADRA Azerbejdżan.  Osoby poszkodowane przez wojnę odbyły już szkolenia w kierunku poprawy zdrowia psychicznego i samopoczucia. Konsultacje przeprowadzone zostały ze specjalistami w dziedzinach psychologii klinicznej, rodzinnej i dziecięcej.

Jedną z zastosowanych metod terapeutycznych był „storytelling”. Dzielenie się praktykami i osobistymi historiami miało na celu uwolnienie się od traumy, zrozumienie tożsamości osobistych i zbiorowych oraz ich roli oraz wymianę pomysłów i praktyk, które uczestnicy będą mogli wdrażać w swoich społecznościach.

Kolejnym działaniem jest opieka terapeutyczna, którą zostało objętych 50 rodzin, które straciły swoich bliskich (żona, dzieci, matka lub ojciec, brat, siostra) i których członkowie mieli trudność z zaakceptowaniem straty, przejściem żałoby i powrotem do normalnego życia.  Specjalista projektu ADRA Polska i ADRA Azerbejdżan od początku roku do końca października regularnie spotyka się z tymi osobami, tak, aby objęte programem rodziny zyskały szansę na powrót do spełnionego życia. Spotkania odbywają się w Baku. 

Srebrny ekran też leczy wojenną traumę

Twórcy projektu z ADRA w działania pomagające cierpiącym przeżyć wojenną traumę zaangażowali też dziesiątą muzę – niecodzienną atmosferę srebrnego ekranu. Najbliższe miesiące upłyną pod znakiem spotkań filmowych (filmoterapii) oraz gier edukacyjnych o tematyce budowania pokoju. Pokazy filmowe i gry odbywać się będą w klubie filmowym w Baku, kinie plenerowym Abgora w Shamakhi oraz parkach narodowych. Uczestnicy obejrzą filmy i wezmą udział w grach symulacyjnych, w których otrzymają rolę decydenta. Celem specjalnie dobranych gier jest poszerzenie punktu widzenia uczestników, rozwinięcie empatii i umiejętności komunikacyjnych oraz zdobycie doświadczenia w rozwiązywaniu konfliktów.

Od czerwca specjaliści odwiedzają rejony poszkodowane w wyniku wojny, aby udzielić wsparcia na miejscu osobom, które straciły swoich bliskich. Po kolei specjaliści ADRA odwiedzają w tym celu okolice Aghdam, Fizuli, Yevlax, Aghjabadi oraz miasto Ganja. 

Projekt jest współfinansowany w ramach polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP - Polska Pomoc. 

Filmy dokumentujące projekt na playliście kanału YouTube Ambasady RP w Baku.