Oświadczenie o odrzuceniu lub przyjęciu spadku
Gdzie załatwisz sprawę?
Oświadczenie o odrzuceniu spadku, o przyjęciu spadku wprost lub o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza możesz złożyć we właściwym terytorialnie urzędzie konsularnym RP.
Konsul potwierdzi własnoręczność podpisu spadkobiercy pod oświadczeniem o odrzuceniu lub o przyjęciu spadku. Aby oświadczenie było skuteczne, musisz je jeszcze przedłożyć w sądzie spadku – czyli sądzie ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy – w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedziałeś się, że możesz przyjąć lub odrzucić spadek.
Czy musisz składać dokumenty osobiście?
Tak, dokumenty musisz złożyć osobiście.
Jak umówisz się na spotkanie?
Na wizytę umów się za pomocą systemu e-konsulat (sprawy prawne)
Jakie dokumenty musisz złożyć?
- ważny paszport lub dowód osobisty,
- oświadczenie o odrzuceniu lub przyjęciu spadku – pamiętaj, że podpis musisz złożyć w obecności konsula.
Pamiętaj, że do złożenia oświadczenia w imieniu dziecka konieczne może być dodatkowo uzyskanie zezwolenia sądu opiekuńczego. Wniosek o udzielenie zezwolenia rodzic składa do właściwego dla miejsca zamieszkania dziecka sądu opiekuńczego.
Uwaga: 15 listopada 2023 r. weszła w życie nowelizacja ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy, zgodnie z którą rodzic, który odrzucił przysługujący mu spadek, może złożyć oświadczenie o odrzuceniu spadku w imieniu małoletniego dziecka bez konieczności uzyskania zezwolenia sądu. Według nowego przepisu art. 101 § 4 k.r.o., jeżeli dziecko jest powołane do dziedziczenia wskutek uprzedniego odrzucenia spadku przez rodzica, to czynność polegająca na odrzuceniu spadku w imieniu dziecka przez rodzica, któremu w tym zakresie przysługuje władza rodzicielska, gdy jest dokonywana za zgodą drugiego z rodziców, któremu również w tym zakresie przysługuje władza rodzicielska, albo gdy jest dokonywana wspólnie, nie wymaga zezwolenia sądu.
Zgoda sądu nadal będzie wymagana w niektórych przypadkach, w szczególności, gdy:
- rodzice nie porozumieli się co do odrzucenia spadku w imieniu dziecka;
- spadku nie odrzucają inni zstępni rodziców tego dziecka (np. pełnoletnie rodzeństwo dziecka).
Przykładowe wzory oświadczeń znajdziesz do pobrania na dole tej strony:
1/ przykładowe oświadczenie dla osoby dorosłej;
2/ przykładowe oświadczenie w imieniu małoletniego - za zgodą sądu;
3/ przykładowe oświadczenie w imieniu małoletniego - bez zgody sądu - dla jednego rodzica;
4/ przykładowe oświadczenie w imieniu małoletniego - bez zgody sądu - dla obojga rodziców.
W razie wątpliwości skonsultuj sprawę ze swoim prawnikiem.
Ile zapłacisz?
Opłata wynosi 30 EUR
Jaki jest termin realizacji?
7 dni.
Jak odbierzesz dokumenty?
Osobiście. Możesz też zawnioskować o doręczenie dokumentów pocztą, jeżeli pokryjesz koszt przesyłki.
Jak możesz się odwołać?
W przypadku odmowy wykonania czynności, konsul wyda postanowienie, na które możesz wnieść w terminie 7 dni zażalenie do Ministra Spraw Zagranicznych. Zażalenie wnosi się za pośrednictwem konsula, który wydał postanowienie.
Najczęściej zadawane pytania
Co oznacza złożenie poszczególnych oświadczeń?
Złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku skutkuje brakiem odpowiedzialności za długi spadkowe oraz pozbawieniem roszczeń do wszelkich aktywów pozostawionych przez spadkodawcę. Spadkobierca, który spadek odrzucił, zostaje wyłączony od dziedziczenia, tak jakby nie dożył otwarcia spadku, a w jego miejsce wstępują jego spadkobiercy.
Złożenie oświadczenia o przyjęciu spadku wprost skutkuje pełną odpowiedzialnością za długi spadkowe, jak również możliwością zgłoszenia roszczenia do aktywów, w zakresie przysługującego spadkobiercy udziału.
Złożenie oświadczenia o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza oznacza, że spadkobierca odpowiada za długi spadkowe do wysokości aktywów.
Co się stanie, jeśli nie złożę żadnego oświadczenia spadkowego?
Zgodnie ze znowelizowanymi przepisami Kodeksu cywilnego, jeżeli spadkobierca nie złoży w ustawowym terminie żadnego oświadczenia spadkowego, oznaczać to będzie przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza – tzn. z ograniczeniem odpowiedzialności za długi do wysokości aktywów spadkowych.
Złożyłem oświadczenie o odrzuceniu spadku po mojej mamie. Teraz spadek przeszedł na moje dzieci. Jaki mam czas na złożenie oświadczenia na odrzucenie spadku w ich imieniu? Dowiedziałem się, że dodatkowo w naszym przypadku wymagana jest zgoda sądu opiekuńczego.
Termin wynosi 6 miesięcy od złożenia przez Ciebie oświadczenia o odrzuceniu spadku. Niemniej zgodnie z orzecznictwem polskiego Sądu Najwyższego (postanowienia z 28 maja i 24 września 2015 roku, wydane w sprawach III CSK 352/14 oraz V CSK 686/14) samo złożenie do polskiego sądu opiekuńczego (w terminie wspomnianych 6 miesięcy) wniosku o wyrażenie zgody na odrzucenie spadku w imieniu małoletniego powoduje, że bieg tego terminu zostaje przerwany. Następnie termin ten biegnie od nowa po uprawomocnieniu się orzeczenia sądu opiekuńczego o wyrażeniu zgody na odrzucenie spadku w imieniu małoletniego.
Złożyłem oświadczenie o odrzuceniu spadku po moim ojcu. Spadek przeszedł na moje małoletnie dziecko. Wiem, że coś muszę złożyć w jego imieniu w Polsce. Czy jeśli wyślę oświadczenie o odrzuceniu spadku w jego imieniu do sądu rejonowego, to będzie "po sprawie"?
Nie. Sąd spadku (czyli sąd ostatniego miejsca zwykłego pobytu spadkodawcy) to sąd, w którym musisz złożyć swoje własne oświadczenie o odrzuceniu spadku. Żeby złożyć oświadczenie w imieniu dziecka, może być wymagana zgoda sądu opiekuńczego (informacje pod nagłówkiem "Jakie dokumenty musisz złożyć"). To są dwie różne kategorie spraw. Pierwsze sprawy prowadzą zazwyczaj wydziały cywilne w sądach rejonowych. Te drugie – wydziały rodzinne i nieletnich.
Mam dwójkę dzieci i dwójkę rodzeństwa. Mój brat mieszka w Polsce. Czy, żeby było prościej i szybciej, nie mogę po prostu odrzucić spadku na rzecz brata? On załatwi formalności w kraju.
Nie ma możliwości odrzucenia spadku na rzecz konkretnej osoby (z pominięciem przepisów o zasadach dziedziczenia). Konsul odmawia wykonania czynności, która byłaby sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego.
Materiały
Przykładowe oświadczenie dla osoby dorosłejOdrzucenie_spadku_WZOR_dorosly.docx 0.01MB Przykładowe oświadczenie małoletni za zgodą sądu
Odrzucenie_spadku_WZOR_maloteni_zgoda_sadu.docx 0.01MB Przykłądowe oświadczenie małoletni bez zgody sądu jeden rodzic
Odrzucenie_spadku_WZOR_maloletni_bez_sadu_jeden_rodzic.docx 0.02MB Przykładowe oświadczenie małoletni bez zgody sądu oboje rodzice
Odrzucenie_spadku_WZOR_maloletni_bez_sadu_oboje_rodzice.docx 0.02MB
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny (Dz.U. z 2019 r. poz. 1145)
Ustawa z dnia 17 listopada 1964 roku Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. z 2019 r. poz. 1460, z późn. zm.)
Ustawy z dnia 25 lutego 1964 roku Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. z 2017 r. poz. 682, z późn. zm.)
Ustawa z dnia 25 czerwca 2015 roku Prawo konsularne (Dz.U. z 2018 r. poz. 2141, z późn. zm.)