Polska w Czarnogórze

Czarnogóra jest położona na Półwyspie Bałkańskim i sąsiaduje z Chorwacją, BiH, Serbią, Kosowem i Albanią. Zajmuje powierzchnię prawie 14 tys. km2, a zamieszkuje ją ok. 620 tys. osób. Stolicą jest Podgorica. Język urzędowy to czarnogórski.

W centralnej części Czarnogóry panuje klimat podzwrotnikowy kontynentalny, a na wybrzeżu środziemnomorski.

​Główne bogactwa naturalne to rudy cynku, ołowiu i boksytów.

Walutą obowiązującą jest euro.

Dominuje prawosławie (72%). Wyznawcy islamu stanowią ok. 19%.

Świętami państwowymi i religijnymi (a jednocześnie dniami wolnymi od pracy) są: 1 i 2 stycznia (Nowy Rok), 6 i 7 stycznia (Prawosławne Boże Narodzenie), Prawosławny Wielki Piątek oraz Wielkanoc, 1 i 2 maja (Święto Pracy), 21 i 22 maja (Święto Niepodległości) oraz 13 i 14 lipca (Święto Państwowości).

W Czarnogórze znajdują się dwa lotniska krajowe (Podgorica i Tivat) oraz jedna międzynarodowa linia kolejowa (Bar-Belgrad). Brak autostrad. Komunikacja publiczna jest słabo rozwinięta.

Obywatele RP nie potrzebują wiz do Czarnogóry jeśli ich pobyt nie przekroczy 90 dni (mogą wjeżdżać na dowodach osobistych w przypadku pobytów do 30 dni lub paszportach do 90 dni). Dłuższy pobyt wymaga wizy, po którą należy się zgłosić do Ambasady Czarnogóry w Warszawie.

Czarnogóra jest republiką parlamentarną.

Władzę ustawodawczą sprawuje jednoizbowy parlament, wykonawczą - rząd, a sądowniczą - sądy. Prezydent pełni funkcję reprezentacyjną.

Na czele struktury administracji gospodarczej w Czarnogórze stoi wicepremier ds. polityki gospodarczej i systemu finansowego. Szczebel niżej znajduje się ministerstwo finansów, wobec którego podległe są wszystkie agencje, urzędy i instytucje gospodarcze w kraju.

Sąd gospodarczy wraz z sądami powszechnymi, administracyjnymi itd. tworzy trzon wymiaru sprawiedliwości w Czarnogórze. Jego siedziba znajduje się w Podgoricy.

Ogólna charakterystyka sytuacji gospodarczej - gospodarka Czarnogóry oparta jest przede wszystkim na usługach (po referendum w sprawie niepodległości w 2006 r. gospodarkę zaczęto przekształcać w gospodarkę bardziej opartą właśnie na usługach niż rolnictwie) i znajduje się w fazie transformacji do gospodarki rynkowej. 

Główne sektory gospodarki - ok. 1/4 PKB Czarnogóry stanowi turystyka. Od kilku lat kraj przyciąga każdego roku około trzy razy więcej turystów niż wynosi całkowita liczba jego mieszkańców, co pozwala prognozować dalszy wzrost znaczenia sektora turystyki w gospodarce Czarnogóry. W kraju rozwija się także przemysł wydobywczy (węgiel brunatny, boksyty, rudy żelaza, cynku i ołowiu, sól z salin morskich) oraz drzewno-papierniczy i elektromaszynowy. Grunty orne zajmują tylko 5% powierzchni kraju, zaś łąki i pastwiska ok. 35%. Hoduje się zwierzęta, takie jak np.: owce, bydło, kozy czy drób. Do najpopularniejszych zbóż uprawianych w Czarnogórze zalicza się pszenicę oraz kukurydzę, popularne są również warzywa i rośliny śródziemnomorskie (oliwki, figi, cytrusy).

Tabela najważniejszych wskaźników makroekonomicznych:

Handel zagraniczny - w ostatnich latach Czarnogóra eksportuje głównie: aluminium, samochody oraz pakowane leki, zaś importuje przede wszystkim: ropę naftową, transformatory elektryczne i elektroniczne, sprzęt nadawczy. Główni partnerzy handlowi Czarnogóry to Serbia, Chiny, Bośnia i Hercegowina, Węgry oraz Niemcy

Inwestycje zagraniczne - dotyczą głównie sektora turystyki, a inwestorzy lokują kapitał w nieruchomościach w najatrakcyjniejszych turystycznie częściach kraju.

Uczestnictwo w wielostronnych organizacjach i porozumieniach o charakterze gospodarczym - dzięki uzyskaniu niepodległości w 2006 r. Czarnogóra samodzielnzie współpracuje z międzynarodowymi instytucjami finansowymi (Bank Światowy, EBOR) oraz jest członkiem WTO.

Stosunki gospodarcze z Unią Europejską - Czarnogóra wciąż negocjuje członkostwo w UE i ten status determinuje jej relacje gospodarcze z UE. Mimo aspiracji do akcesji, UE nie jest najważniejszym inwestorem w Czarnogórze, a w relacjach handlowych również nie zajmuje czołowego miejsca. Co więcej, UE krytycznie podchodzi do bliskich stosunków gospodarczych Czarnogóry z Chinami. 

Dwustronna współpraca gospodarcza rozwija się dobrze, ale przestrzeń do jej dalszego rozwoju jest bardzo szeroka. Według danych Banku Centralnego Czarnogóry eksport z Polski do Czarnogóry w 2021 roku ponad 43 mln euro a import ponad 15 mln euro.

Z Czarnogóry do Polski importujemy: stal i żelazo, urządzenia mechaniczne oraz ich części, papier
i tekturę oraz wyroby z tych materiałów, a także produkty spożywcze. Z Polski do Czarnogóry eksportujemy: meble, papier i tekturę oraz wyroby z tych materiałów, urządzenia mechaniczne i ich części, urządzenia elektryczne, pojazdy, paliwa mineralne, wyroby kosmetyczne, produkty spożywcze, produkty drewniane itd.

Polacy nie tylko wypoczywają, ale także inwestują w Czarnogórze. Czołowa polska inwestycja to kopalnia rud cynku i ołowiu w Pljevlji. Sukcesywnie wzrasta także zakup nieruchomości.

Informacje oraz przepisy prawne dot. pracy i pobytu w Czarnogórze zostały szczegółowo opisane w Ustawie o cudzoziemcach [Zakon o strancima („Sl. list CG”, br. 12/2018 i 3/2019)]. Pełna treść ustawy w języku czarnogórskim znajduje się tutaj. Pełna treść ustawy w języku angielskim znajduje się tutaj. Informacje o pracy i pobycie w Czarnogórze, a także o procesie składania wniosku i opłatach administracyjnych można znaleźć także na stronie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych Czarnogóry (MUP), która znajduje się tutaj. Strona jest w języku czarnogórskim.

Polacy i Czarnogórcy to Słowianie, stąd znaczących różnic kulturowych brak. Niemniej, mieszkańcy Czarnogóry są narodem południowym, stąd cechuje ich większa akceptacja niepunktualności, nierzadkie niedotrzymywanie umów ustnych, dopuszczanie nepotyzmu. Ponadto należy mieć na uwadze, że Czarnogóra to mały kraj z niewielką liczbą ludności, gdzie w kontakty biznesowe zaangażowane są rodziny, znajomi, a biznes często miesza się z polityką.

• Izba Gospodarcza: https://www.privrednakomora.me/en/sadrzaj/contact
• Jak zarejestrować firmę: https://www.privrednakomora.me/en/how-register-company
• Klimat inwestycyjny: https://www.privrednakomora.me/en/investing-montenegro
• Bieżące wskaźniki gospodarcze: https://www.privrednakomora.me/en/economic-indicators
• Newsy inwestycyjne: https://investitor.me/
• Główny Urząd Statystyczny: https://www.monstat.org/eng/index.php
• Państwowa Agencja Nieruchomości: http://www.nekretnine.co.me/
• Urząd Skarbowy: http://www.poreskauprava.gov.me/uprava