Dialog Społeczny

Zazwyczaj w dialogu społecznym biorą udział trzy strony:

• związkowa, reprezentująca interesy pracowników, zrzeszonych w organizacjach działających na wszystkich poziomach dialogu społecznego;
• pracodawcza, reprezentująca interesy pracodawców, zrzeszonych w organizacjach działających na wszystkich poziomach dialogu społecznego;
• rządowa, reprezentująca interesy państwa, składająca się z przedstawicieli władzy wykonawczej.

Strona związkowa i pracodawcza występujące razem określane są jako strona społeczna, a zatem związki zawodowe i organizacje pracodawców nazywane są  partnerami społecznymi.

Niezależność i równowaga stron dialogu - organizacje pracowników i pracodawców uczestniczące w dialogu powinny być w pełni niezależne. Relacje między partnerami powinna charakteryzować względna równowaga - nie może dochodzić do sytuacji, kiedy jedna ze stron dominuje nad drugą. Dlatego też uczestnicy dialogu powinni być równi wobec prawa.

Zaufanie i kompromis - strony powinny kierować się zasadami wzajemnego zaufania, poszanowania oraz prowadzenia dialogu w dobrej wierze. Powinny być także nastawione na zawarcie kompromisu - przy dużej rozbieżności stanowisk - przynajmniej w kwestiach podstawowych. Wreszcie, muszą być gotowe do przestrzegania zawartych porozumień.

Działanie zgodnie z prawem - dialog powinien dotyczyć spraw otwartych do dyskusji – poruszane zagadnienia nie mogą być uregulowane jednostronnie przez państwo. Zasady, według których jest prowadzony, powinny być jasno określone i zaakceptowane przez strony. Nie mogą stać w sprzeczności z obowiązującymi przepisami. Istotne jest także zbudowanie odpowiednich struktur, instytucji dialogu oraz zapewnienie na odpowiednim poziomie jego obsługi merytorycznej i logistycznej.

Dialog społeczny może przybierać następujące formy:
 

• Negocjacje - uczestniczą w nich zazwyczaj partnerzy społeczni, ale na szczeblu krajowym bierze w nich udział również trzecia – rządowa – strona. Celem negocjacji jest zwykle osiągnięcie kompromisu, który będzie gwarancją pokoju społecznego. Rokowania mogą także dotyczyć spraw merytorycznych i wzajemnych relacji między stronami. Ich wynikiem powinna być umowa wiążąca wszystkie strony negocjacji.
• Konsultacje - angażują tych samych uczestników, co negocjacje, ale nie muszą prowadzić do zawarcia porozumienia, chociaż strony zazwyczaj honorują ich wynik.
• Opiniowanie - przedstawiciele administracji państwowej występują z inicjatywą, aby poznać opinie związków zawodowych i organizacji pracodawców o polityce rządu. Stanowiska partnerów społecznych nie są bezwzględnie wiążące dla rządu. Zasady opiniowania są jednak najczęściej uregulowane przepisami prawa, które również określają, w jakich sprawach rząd jest zobowiązany do zasięgnięcia opinii.
• Informowanie - przedstawiciele administracji państwowej przekazują partnerom społecznym informacje, z własnej inicjatywy lub na wniosek zainteresowanych stron. Przedstawienie informacji nie wiąże się z obowiązkiem wysłuchania stanowiska strony, ale często stosowaną praktyką jest możliwość zadawania dodatkowych pytań oraz przeprowadzenie krótkiej dyskusji. Na poziomie zakładowym prawo do informowania posiadają działające u pracodawców związki zawodowe, rady pracowników oraz inne przedstawicielstwa pracownicze.

Dowiedz się więcej

Dowiedz się więcej

Dowiedz się więcej

Dowiedz się więcej

Konflikt to proces społeczny zachodzący między jednostkami, grupami, klasami, narodami czy organizacjami, wynikający ze sprzeczności ich interesów, celów, intencji, poglądów, motywów lub obowiązków powodujących powstanie wrogości między nimi. Konflikt można dopiero wtedy nazywać społecznym, kiedy wywodzi się z określonej struktury społecznej, a więc gdy ma on charakter ponadindywidualny oraz gdy uczestniczą w nim różnego rodzaju grupy interesu. Następstwem konfliktu jest współzawodnictwo i walka lub rozwiązanie kompromisowe. We współczesnych wysokorozwiniętych krajach najbardziej istotne są konflikty, jakie występują w przemysłowych zakładach pracy, ze względu na doniosłą rolę przemysłu w życiu społeczno-gospodarczym tych społeczeństw. Konflikty w miejscu pracy przejawiają się nie tylko w drastycznych i widocznych postaciach jak np. strajki i bunty, lecz mogą występować także w licznych ukrytych formach i zachowaniach, jak np. w biernym oporze, który znajduje wyraz w m.in. lekceważeniu lub cichym bojkocie zarządzeń kierownictwa, w opieszałości i niedbalstwie przy wykonywaniu poleceń służbowych. Postawy te i zachowania w konsekwencji są nie mniej ważne dla prawidłowego funkcjonowania zakładu pracy. Obiektywne uwarunkowania sprzeczności konfliktotwórczych są określane przez: miejsce i charakter pracy, właściwości społeczno – demograficzne załogi, organizację pracy, wyposażenie techniczne zakładu i konkretnych stanowisk pracy, system wynagrodzenia oraz inne bodźce ekonomiczne jak i pozaekonomiczne.

Dowiedz się więcej

Dowiedz się więcej

Dowiedz się więcej

Dowiedz się więcej

Dowiedz się więcej

Dowiedz się więcej

Dowiedz się więcej

Dowiedz się więcej

Najważniejsza instytucja krajowego dialogu społecznego w Polsce. Zgodnie z ustawą o Radzie Dialogu Społecznego stanowi forum dialogu trójstronnego w Polsce i współpracy strony pracowników, strony pracodawców oraz strony rządowej, funkcjonujące na poziomie centralnym. 

więcej

Instytucje dialogu społecznego, w których odbywa się dialog branżowy. Obecnie istnieje czternaście TZB. W skład TZB wchodzą trzy strony: partnerzy społeczni reprezentujący daną branżę/sektor oraz przedstawiciele administracji państwowej odpowiedzialni za problemy z obszaru danej branży/sektora. Trójstronne zespoły branżowe działają poza Radą Dialogu Społecznego i zajmują się problemami branż w związku z restrukturyzacją, postępującą prywatyzacją i reorganizacją wybranych sektorów.

więcej

WRDS są regionalnymi instytucjami dialogu społecznego w Polsce. Na mocy Ustawy z dnia 24 lipca 2015 r. o Radzie Dialogu Społecznego i innych instytucjach dialogu społecznego (Dz. U. z 2015 r., poz. 1240),zastąpią one działające dotychczas Wojewódzkie Komisje Dialogu Społecznego (WRDS). Tworzenie oraz zapewnienie funkcjonowania WRDS jest zadaniem z zakresu administracji rządowej, zleconym marszałkowi województwa. Tak więc o utworzeniu WRDS postanawia Marszałek Województwa na wniosek co najmniej jednej z organizacji pracodawców, oraz co najmniej jednej organizacji pracowników.

więcej

Zbiorowe prawo pracy jest to prawo dotyczące zbiorowych praw i interesów pracowników. Obejmuje m.in.: zagadnienia związane z tworzeniem i funkcjonowaniem związków zawodowych, organizacji pracodawców oraz innych przedstawicielstw pracowniczych, zawieraniem układów zbiorowych pracy, porozumień zbiorowych i prowadzeniem sporów zbiorowych, dotyczy także instytucji dialogu społecznego.