Dialog Społeczny

Obrady poświęcone były informacji Ministerstwa Finansów na temat projektu ustawy budżetowej na rok 2025 oraz projektu ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących  realizacji ustawy budżetowej na rok 2025. Ponadto omówiono sytuację w Spółce PKP Cargo. W posiedzeniu stronę rządową reprezentowali: Agnieszka Lenartowicz-Łysik - przedstawicielka Prezydenta RP; Andrzej Domański - Minister Finansów; Marzena Okła-Drewnowicz - Ministra ds. Polityki Senioralnej; Katarzyna Kotula - Ministra ds. Równości; Hanna Majszczyk - Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów; Piotr Malepszak - Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury; Jerzy Szafranowicz - Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia; Jacek Bartmiński - Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Aktywów Państwowych; Ignacy Niemczycki – Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rozwoju i Technologii, Konrad Wojnarowski - Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej; Grażyna Wereszczyńska - Zastępca Dyrektora Biura Dialogu, Samorządu i Rozwoju w Kancelarii Prezydenta RP oraz Marcin Stanecki - Główny Inspektor Pracy.

Minister A. Domański przedstawił projekt ustawy budżetowej na rok 2025 przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 28 sierpnia 2024 r. Poinformował, że w projekcie dokonano kluczowej zmiany w podejściu do konstrukcji budżetu jako planu finansowego państwa, który prezentuje w wydatkach budżetu państwa transakcje takie jak m.in. środki na wykup zapadających obligacji Funduszu przeciwdziałania COVID-19 oraz środków na sfinansowanie zobowiązań wobec Polskiego Funduszu Rozwoju przypadających w roku 2025. Działania te mają na celu poprawę przejrzystości finansów publicznych. Zgodnie ze scenariuszem makroekonomicznym uzasadnienia projektu ustawy budżetowej, przewiduje się, że w 2024 r. realne PKB w Polsce wzrośnie o 3,1%. W 2025 r. nastąpi dalsze ożywienie – wzrost realnego PKB przyspieszy do 3,9%. Wpływ na to będą miały m.in. zwiększony napływ środków w ramach Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO) oraz wyraźne zwiększenie inwestycji militarnych. W 2025 r. nastąpi wyraźny wzrost dynamiki inwestycji ogółem (prywatnych i publicznych) o 6,4%. Przechodząc do procesów cenowych Minister poinformował, że inflacja po silnym wzroście w latach 2022 -2023 znajduje się obecnie na wyraźnie niższym poziomie – w I połowie br. wyniosła 2,7%. Prezentowany scenariusz zakłada, że średnioroczna dynamika cen towarów i usług konsumpcyjnych w tym roku wyniesie 3,7%. W przyszłym roku inflacja konsumencka wyniesie średnio 5,0% natomiast w roku 2026 wyniesie 3,1%. Wzrost przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w bieżącym roku wyniesie 13,2%. W ujęciu realnym przeciętne wynagrodzenia wzrosną o 9,1%, co jest najwyższym realnym wzrostem wynagrodzeń w XXI wieku. W 2025 r. wzrost wynagrodzeń będzie kontynuowany i wyniesie 7,1%, czyli o 2,1 pkt. proc. powyżej prognozowanej inflacji. Poinformował również, że w 2024 roku nastąpił powrót do prowadzenia przez państwa członkowskie Unii Europejskiej polityki budżetowej zgodnej z unijnymi regułami budżetowymi (próg 3% PKB dla deficytu nominalnego sektora instytucji rządowych i samorządowych i próg 60% PKB dla długu sektora instytucji rządowych i samorządowych), i w efekcie objęcie siedmiu państw członkowskich, w tym Polski, procedurą nadmiernego deficytu. W lipcu 2024 r. Rada UE stwierdziła występowanie w Polsce nadmiernego deficytu, na bazie wykonania roku 2023 (deficyt 5,1% PKB). Projekt rekomendacji w ramach procedury nadmiernego deficytu zostanie przygotowany przez Komisję Europejską jesienią br. Według projektu ustawy budżetowej dochody budżetu państwa wyliczono na kwotę 632.618.215 tys. zł, natomiast wydatki budżetu państwa szacowane są na kwotę 921.618.215 tys. zł.  Po stronie wydatkowej budżetu państwa w 2025 r. zabezpieczono niezbędne środki zarówno na kontynuację dotychczasowych działań, jak również na realizację nowych przedsięwzięć oraz na wykup ze środków budżetu państwa długu Polskiego Funduszu Rozwoju S.A. oraz Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 (63,2 mld zł). Zaznaczył, że w projekcie ustawy zaplanowano wzrost nakładów na ochronę zdrowia o wartości 6,2% PKB oraz zabezpieczono rekordowe środki na obronę narodową (łącznie z wydatkami Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych wydatki sięgną 186,6 mld zł). Jednocześnie w projekcie ustawy budżecie zabezpieczone są niezbędne środki na kontynuację działań z zakresu polityki społeczno-gospodarczej, uwzględniono waloryzację świadczeń emerytalno-rentowych od 1 marca 2025, wzrost wynagrodzeń dla państwowej sfery budżetowej, sfinansowanie wypłaty dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego dla emerytów i rencistów (tzw. 13 i 14 emerytury). Prognozowany koszt obsługi długu publicznego w 2025 wzrośnie o 9 mld zł do kwoty 75,5 mld zł. W 2025 roku zakładany jest deficyt budżetu państwa w wysokości 289.000,0 mln zł.

Ministra Agnieszka Dziemianowicz-Bąk podziękowała za uwzględnienie w projekcie ustawy budżetowej rekordowych środków na wydatki na politykę społeczną. Stanowią one ok 173,2 mld zł, czyli ok. 27 procent całego budżetu co oznacza wzrost o ok. 12 mld zł w stosunku do ubiegłego roku. Wzrost ten wynika w szczególności z realizacji nowych zadań wynikających z ustawy o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz wychowaniu dziecka „Aktywny Rodzic”, a także wyższych wydatków na zasiłki macierzyńskie (w ramach Funduszu Ubezpieczeń Społecznych), kosztów Funduszu Solidarnościowego i Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych oraz ustawy o świadczeniu wspierającym.

Następnie partnerzy społeczni odnieśli się do projektu ustawy budżetowej na rok 2025. Co do zasady pozytywnie ocenili zmianę sposobu przygotowania projektu ustawy. W swoich wypowiedziach odnieśli się do kwestii m.in.: podwyższenia prognozy inflacji przy jednoczesnym założeniu obniżania stóp procentowych; wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej; zakładanego nadmiernego deficytu; akcyzy na wyroby tytoniowe; funkcjonowania służb podległych Ministrowi Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz funduszy lokowanych poza budżetem państwa.

Kolejny punkt posiedzenia dotyczył sytuacji w Spółce PKP Cargo. Wiceminister Infrastruktury - Piotr Malepszak poinformował, że spółka PKP Cargo w skutek niewłaściwego zarządzania straciła udziały rynkowe z poziomu 57% w roku 2014 do 28% w roku bieżącym, cena akcji spółki spadła z 90 do 12 zł. Zaznaczył także, że obecna pozycja spółki uniemożliwia dalsze jej funkcjonowanie w obecnym kształcie, ponieważ w podstawowych wskaźnikach dot. efektywności spółka ma parametry 2/3- krotnie niższe niż konkurencja rynkowa.

Następnie Pan Marcin Wojewódka, p.o. Prezesa Zarządu poinformował, że w PKP Cargo zatrudnionych jest 14 000 pracowników, natomiast ze spółkami zależnymi grupa liczy ponad 20 000 osób. 9 września br. odbyło się spotkanie, podczas którego strona społeczna została poinformowana, że pracownikom nie zostaną wypłacone odprawy emerytalne, ekwiwalenty za urlopy oraz nagrody jubileuszowe za sierpień 2024 r. Obecnie w Spółce prowadzone jest postępowanie sanacyjne. Przeprowadzany jest również proces zwolnień grupowych, który obejmie 4142 pracowników. W związku ze skróceniem okresu wypowiedzenia pracownikom zostaną wypłacone odprawy oraz odszkodowania z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia. Zarząd PKP Cargo podpisał również listy intencyjne z innymi spółkami umożliwiające znalezienie pracy dla zwalnianych pracowników. W ramach reorganizacji Spółki planowane jest utrzymanie zatrudnienia na poziomie 10 000 pracowników.

Rada Dialogu Społecznego przyjęła Uchwałę nr 70 w sprawie zmiany Uchwały nr 29 w sprawie zatwierdzenia liczby przedstawicieli reprezentatywnych organizacji związkowych oraz reprezentatywnych organizacji pracodawców w składzie Rady Dialogu Społecznego.