Polska na Litwie

Na Litwie obowiązuje 1 stopień zagrożenia terrorystycznego (w pięciostopniowej skali). Oznacza to, że prawdopodobieństwo zamachu terrorystycznego jest zdaniem władz miejscowych bardzo niskie. Zalecamy zachowanie zwykłej ostrożności w miejscach publicznych. Wymieniony stopień zagrożenia terrorystycznego obowiązuje nieprzerwanie od 2010 r., kiedy stworzono nowe uregulowania prawne dotyczące ustalania stopnia zagrożenia terrorystycznego.

Zagrożenie przestępczością jest mniej więcej na tym samym poziomie co w Polsce. Często zdarzają się kradzieże kieszonkowe, dlatego szczególnie uważaj podczas zwiedzania wileńskich kościołów, zwłaszcza Ostrej Bramy i katedry.

Telefony alarmowe:

• zintegrowany system ratunkowy – 112, www.112.lt,

• informacja telefoniczna – 118.

Na jakim dokumencie podróży można przekroczyć granicę?

• paszport - TAK
• paszport tymczasowy - TAK
• dowód osobisty - TAK

Jaka jest wymagana minimalna ważność dokumentu podróży?

Nie ma ustawowo wskazanego minimalnego terminu ważności dokumentu podróży dla obywateli korzystających z prawa do swobodnego przepływu osób w ramach UE oraz Europejskiego Obszaru Gospodarczego.

Czy trzeba wyrobić wizę?

Nie.

Czy są inne, dodatkowe wymogi dotyczące wjazdu?

Nie, nie ma. Brak też wymogów wjazdowych związanych z COVID-19.

Czy jest wymagana pisemna zgoda rodziców/opiekunów prawnych na podróż dziecka z osobą trzecią? 

Wg przepisów prawa Republiki Litewskiej małoletni może przybyć na Litwę oraz podróżować do państw Schengen samodzielnie, tj. bez opieki rodzica lub jednego z rodziców. Taka osoba musi posiadać paszport lub dowód osobisty. Należy podkreślić, że poszczególni przewoźnicy (linie lotnicze, firmy autobusowe) mogą wprowadzić inne, bardziej restrykcyjne zasady w celu zabezpieczenia interesów małoletnich. Mogą, na przykład, zezwolić na samodzielne podróżowanie nieletnim w wieku 14 lub 16 lat, mogą także wymagać obecności towarzyszącej osoby dorosłej lub opiekuna. W każdym przypadku należy kontaktować się z przewoźnikami lub liniami lotniczymi. 

Zasady pobytu

Obywatele polscy korzystają z prawa do swobodnego przepływu osób w ramach UE oraz Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Obywatele RP mogą wjechać na Litwę na podstawie paszportu (bez wizy) lub dowodu osobistego i przebywać w kraju do 90 dni (niezależnie od celu). Przed wyjazdem należy się upewnić, czy dokument jest ważny oraz w wystarczająco dobrym stanie technicznym, który pozwala stwierdzić tożsamość. Jeśli pobyt Twój i Twojej rodziny trwa do 90 dni, nie ma wymogu spełniania żadnych warunków czy formalności, należy jedynie mieć przy sobie ważne dowody osobiste lub paszporty.

Nie musisz mieć szczepień ochronnych. Pamiętaj jednak, że na Litwie sezonowo wzrasta zagrożenie odkleszczowym zapaleniem opon mózgowych. Zdarzają się także zachorowania na błonicę i gruźlicę. Jeśli ubezpieczasz się w NFZ, masz prawo korzystać na Litwie z opieki medycznej w ramach publicznej służby zdrowia. Musisz jednak przed wyjazdem uzyskać w NFZ Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ). Dzięki EKUZ możesz otrzymać świadczenia zdrowotne, które są niezbędne z medycznego punktu widzenia. O tym, czy świadczenie jest niezbędne, decyduje lekarz, który ocenia Twój stan zdrowia. Kartę EKUZ musisz pokazać bezpośrednio w placówce służby zdrowia – lekarzowi lub administracji szpitala. Pamiętaj jednak, że, podobnie jak w Polsce, z porady specjalisty korzystasz tylko na podstawie skierowania od lekarza rodzinnego. Oczywiście nie dotyczy to leczenia szpitalnego. W większych miastach możesz także korzystać z prywatnych ośrodków opieki zdrowotnej. Tych usług nie zapewnia EKUZ, musisz za nie zapłacić dodatkowo.

Infrastruktura komunikacyjna jest na dobrym poziomie.

Transport lotniczy. Na Litwie są trzy międzynarodowe lotniska pasażerskie: w Wilnie (www.vilnius-airport.lt), Kownie (www.kaunas-airport.lt) i Połądze (www.palanga-airport.lt). Wilno z innymi najważniejszymi miastami Europy Zachodniej i Wschodniej łączą regularne rejsy 11 linii lotniczych, Kowno – 3 linie lotnicze, Połągę (uzdrowisko nadmorskie w pobliżu portu w Kłajpedzie) – 5 linii lotniczych. Ogółem na Litwie jest 27 portów lotniczych i lotnisk, z których większość może przyjmować samoloty prywatne.

Transport wodny. Promy. Kłajpeda ma morskie połączenie promowe (www.scandlines.lt) na 6 trasach z portami Szwecji, Danii, Niemiec i Polski oraz połączenie wewnętrzne z Mierzeją Kurońską (Smiltyne; www.keltas.lt). W Kłajpedzie znajdują się dwie przystanie jachtowe. Jedna z nich leży w samym centrum miasta, podobnie jak terminal statków wycieczkowych (www.ports.lt, www.lbs.lt).

Transport drogowy. Sieć dróg na Litwie oraz ich infrastruktura są dobrze rozwinięte. Przy drogach jest prawie 400 parkingów i pól biwakowych, oprócz tego przydrożne punkty gastronomiczne, motele, rozbudowana sieć stacji paliwowych.

Komunikacja pasażerska. Miasta i mniejsze miejscowości są połączone trasami komunikacji pasażerskiej (adresy dworców autobusowych na stronie lub w informacji pod nr tel. 118).

Międzynarodowe drogowe przejścia graniczne:

• na granicy z Polską: Kalvarijа, droga A5; Lazdijai, droga 135,
• na granicy z Łotwą: Butinge, droga A13, Bukaiciai, droga A222, Kalviai, droga A12, Salociai, droga A10, Obeliai, droga A122, Smelyne, droga A6,
• na granicy z Białorusią: Lavoriskes, droga 103, Medininkai, droga A3; Salcininkai, droga 104, Raigardas, droga A4,

• na granicy z Federacją Rosyjską (Obwód Kaliningradzki): Nida, droga 167, Panemune, droga A12, Kybartai, droga A7.

Litwa ma dobrze rozwiniętą sieć dróg. Niektóre z nich wymagają modernizacji. Wilno z większymi miastami łączy się drogami o standardzie zbliżonym do dróg szybkiego ruchu (a na kilku odcinkach również autostrad). Na prowincji często występują także drogi szutrowe, czego nie wskazują niektóre urządzenia z GPS. Pamiętaj, że nawet na głównych drogach przecinających miejscowości występują progi zwalniające.

Na Litwie kultura jazdy i bezpieczeństwo poruszania się po nich są zbliżone do polskich. Natężenie ruchu jest jednak mniejsze niż w Polsce. Mimo to, zwróć uwagę na zdarzający się niedbały styl jazdy miejscowych kierowców. Na Litwie kierowcy czasami niebezpiecznie włączają się z dróg podporządkowanych, nie respektują linii ciągłych, nie włączają kierunkowskazów, raptownie zmieniają pas ruchu, gwałtownie zawracają.

Niektóre różnice w ruchu drogowym mogą wywołać nieporozumienia. Na sygnalizatorach świetlnych na skrzyżowaniach znajdują się na stałe zielone strzałki zezwalające na skręt w prawo. Uwaga: jeśli pali się czerwone światło i na sygnalizatorze jest zielona strzałka zezwalająca na skręt w prawo, musisz się zatrzymać. Zrób to przed linią „stop”, a jeśli takiej nie ma, przed przejściem dla pieszych. Sprawdź, czy jazda jest bezpieczna i nie spowoduje utrudnień dla innych środków transportu lub pieszych. Jeśli nie – możesz jechać dalej. Z lewego (tzw. szybkiego) pasa ruchu nawet na tzw. drogach szybkiego ruchu i wielopasmowych ulicach w miastach możesz skręcać w lewo i zawracać. Na skrzyżowaniach z sygnalizacją świetlną z pasem do skrętu w lewo są specjalne strzałki na oddzielnym sygnalizatorze. Uwaga: wolno Ci jechać wyłącznie, gdy wyświetla się zielona strzałka. Jeśli się nie wyświetla, musisz czekać (nie wyświetla się strzałka w kolorze czerwonym). Zalecamy ograniczone zaufanie do znaków poziomych. Dotyczy to zwłaszcza przerywanej linii, która oddziela dwa pasy jezdni w przeciwległych kierunkach, pozwalającej na wyprzedzanie. Czasami jest używana przed wzniesieniami i na łukach dróg, czyli w miejscach, w których nie powinniśmy wyprzedzać.

Od świtu do zmierzchu należy używać świateł do jazdy dziennej albo świateł mijania. Od 10 listopada do 1 kwietnia obowiązują opony zimowe. Policja drogowa jest szczególnie wyczulona na przekraczanie dopuszczalnej prędkości jazdy. Za to wykroczenie grozi wysoki mandat, a nawet pozbawienie prawa jazdy. Dopuszczalna maksymalna prędkość wynosi:

• obszar zabudowany – 50 km/h,
• drogi bez asfaltowej nawierzchni – 70 km/h
• drogi szybkiego ruchu – 110 km/h (w okresie 1.11 - 31.03 – 100 km/h),
• autostrady – 130 km/h (w okresie 1.11 - 31.03 – 110 km/h).

Za przekroczenie dozwolonej prędkości o więcej niż 50 km/h grozi grzywna od 450 do 550 EUR oraz pozbawienie prawa jazdy od 1 do 6 miesięcy. Niektórzy kierowcy mogą stracić prawo jazdy na czas od roku do półtora. Dotyczy to kierowców początkujących oraz tych, którzy kierują motocyklem lub samochodem o masie ponad 3,5 t lub więcej niż 9 miejscach siedzących. Jeśli kierujesz pojazdem bez uprawnień (nie masz prawa jazdy), grozi Ci grzywna od 450 do 700 EUR.

Pamiętaj, że w Unii Europejskiej działa system wymiany informacji o przekroczeniach prędkości. Jeśli zarejestruje Cię fotoradar, dostaniesz mandat, nawet jeśli nie mieszkasz na Litwie.

Za korzystanie z dróg zapłacisz, jeśli poruszasz się pojazdem ciężarowym, autobusem lub busem (od 8 miejsc dla pasażerów). Opłaty obowiązują również wtedy, gdy liczba miejsc dla pasażerów jest mniejsza niż 8, lecz wg dowodu rejestracyjnego auto jest pojazdem ciężarowym. Aby opłacić przejazd, kup winietę na stacji benzynowej. Właściwą część winiety naklej na szybę auta. Informacja na temat opłat drogowych znajduje się na stronie internetowej Litewskiej Dyrekcji Transportu Drogowego. 

Jeśli dojdzie do kolizji, każdy z uczestniczących w niej kierowców lub inny uczestnik zdarzenia musi powiadomić policję i pozostać na miejscu wypadku, jeśli:

• w wyniku wypadku ktoś został ranny lub zginął,
• w wypadku drogowym uczestniczyły więcej niż dwa pojazdy,
• na miejscu wypadku nie ma właściciela mienia, które zostało uszkodzone (pojazd zaparkowany na parkingu, poboczu; słup telefoniczny, znak drogowy lub inne mienie należące do władz samorządowych, instytucji państwowych i prywatnych).

Policja zaleca, by wszyscy uczestnicy kolizji upewnili się, czy inni kierowcy mają prawo jazdy, dowód rejestracyjny pojazdu i polisę ubezpieczeniową oraz czy są trzeźwi. Jeśli któryś z kierowców nie ma chociaż jednego z wymienionych dokumentów lub podejrzewasz, że jest nietrzeźwy, wezwij policję. Nie musisz zawiadamiać policji o wypadku drogowym, jeżeli nie wystąpiły przypadki wymienione powyżej, a uczestnicy kolizji są zgodni co do okoliczności wypadku. W takim przypadku uczestnicy kolizji powinni wypełnić oświadczenie o zdarzeniu drogowym (Eismo įvykio deklaracija). Mogą też na czystej kartce nakreślić schemat wypadku, opisać okoliczności, podać dane personalne uczestników kolizji (na podstawie dokumentów), zebrać podpisy wszystkich uczestników kolizji oraz w miarę możliwości świadków.

Podczas kierowania pojazdem możesz rozmawiać przez telefon, tylko jeśli używasz urządzenia nagłaśniającego. Kierowca i wszyscy pasażerowie muszą zapinać pasy bezpieczeństwa. Dzieci do 135 cm wzrostu muszą podróżować w specjalnych fotelikach, dostosowanych do ich wzrostu i wagi (zgodnie z przepisami ruchu drogowego – art. 199.):

• grupa 0 – dzieci ważące mniej niż 10 kg,
• grupa 0+ – dzieci ważące mniej niż 13 kg,
• grupa I – dzieci ważące od 9 do 18 kg,
• grupa II – dzieci ważące od 15 do 25 kg,
• grupa III – dzieci ważące od 22 do 36 kg.

Ogólnie, dopuszczalna zawartość alkoholu we krwi kierowcy to 0,4 promila. Jednak dla kierowców ze stażem mniejszym niż dwa lata, kierowców samochodów ciężarowych i autobusów oraz motocyklistów limit wynosi 0,0 promila. Za prowadzenie pojazdu pod wpływem alkoholu ze stężeniem we krwi od 0,4 do 1,5 promila grozi kara grzywny i pozbawienie prawa jazdy. Za prowadzenie pojazdu ze stężeniem alkoholu we krwi powyżej 1,5 promila sprawca odpowiada na podstawie kodeksu karnego. Grozi za to kara grzywny, areszt albo pozbawienie wolności do 12 miesięcy. Przepisy kodeksu karnego przewidują również pozbawienie prawa jazdy do 3 lat lub konfiskatę pojazdu.

 

Aktualizacja dotycząca wstępnej rejestracji wszystkich pojazdów ciężarowych opuszczających Litwę przez zewnętrzną granicę UE

Od 1 grudnia 2024 r. wszystkie pojazdy ciężarowe opuszczające Republikę Litewską przez zewnętrzną granicę drogą lądową muszą być zarejestrowane w Systemie Informacyjnym Zarządzania Kolejkami (EVIS) przed przybyciem do punktu kontroli granicznej.

Pojazdy ciężarowe można zarejestrować w systemie EVIS z wyprzedzeniem online: www.ltsiena.lt lub przyjeżdżając do strefy oczekiwania pojazdów na przejściu granicznym.

Rodzaje rejestracji:

• rejestracja wstępna na określony czas, gdy preferowany przedział czasowy przekroczenia granicy jest wybierany podczas rejestracji;
• wstępna rejestracja pojazdów ciężarowych, które mają zezwolenie na przekroczenie granicy państwowej Republiki Litewskiej bez stania w kolejce zgodnie z procedurą określoną w ustawodawstwie Republiki Litewskiej;
• rejestracja w systemie EVIS w następnym dostępnym przedziale czasowym po przybyciu do strefy oczekiwania pojazdów.

Opłaty za rejestrację w systemie EVIS i miejsca oczekiwania pozostają niezmienione (opłata rejestracyjna wynosi 5 EUR, a usługi miejsc oczekiwania są bezpłatne przez pierwszą godzinę, a następnie pobierana jest opłata w wysokości 12 EUR za pojazd dziennie).

Tylko pojazdy ciężarowe, które zostały wezwane ze strefy oczekiwania, mogą wjechać na przejście graniczne. Pojazdy nie mogą być rejestrowane na przejściu granicznym.

Kiedy przekraczasz granicę litewską, możesz przewozić dowolną ilość towarów, pod warunkiem że przeznaczasz je do użytku osobistego, a nie na sprzedaż.

Według Dyrektywy UE z 2008 r., limity towarów akcyzowych przeznaczonych do własnego użytku to:

• 800 szt. papierosów,
• 400 szt. cygaretek,
• 200 szt. cygar,
• 1 kg tytoniu do palenia
• 10 litrów mocnych napojów alkoholowych,
• 20 litrów produktów pośrednich (np. porto, sherry),
• 90 litrów wina (nie więcej niż 60 litrów wina musującego),
• 110 litrów piwa.

Jeśli sprzedajesz towary lub przekraczasz unijne limity, grozi Ci konfiskata towarów oraz dodatkowe kary, np. odebranie pojazdu, którym przewoziłeś towary.

Jeśli używasz lekarstw, które zawierają substancje psychotropowe lub narkotyki i przewozisz je przez granicę litewską, powinieneś mieć przy sobie odpowiedni dokument. Jest nim imienne zaświadczenie, które wystawiła odpowiednia placówka zdrowia. Ilość takich lekarstw jest limitowana. Możesz wwieźć ich na Litwę tyle, ile potrzebujesz na 30 dni.

Jeśli przekraczasz granicę pomiędzy Litwą a innym krajem UE i masz przy sobie 10 000 EUR lub więcej, musisz zgłosić to organom celnym. Obowiązek dotyczy gotówki w podanej wysokości oraz jej odpowiednika w innych walutach lub łatwo zbywalnych aktywach, np. akcje, obligacje, czeki podróżne itp.

Zgodnie z rozporządzeniem unijnym, obowiązek zgłoszenia występuje w przypadku przewozu lub wywozu środków płatniczych przez granicę zewnętrzną UE. Zgodnie z nowymi przepisami, organy celne wszystkich państw mogą zatrzymać niezgłoszone środki pieniężne w podanej wysokości. Mają także prawo podjąć działania przeciwko osobom, które nie zgłosiły tych środków.

Na Litwę możesz przywieźć zwierzę domowe, z Polski lub innego kraju UE. Dla psa, kota, fretki lub tchórza musisz mieć tzw. europejski paszport. Dokument musi zawierać adnotację o wykonanych szczepieniach przeciwko wściekliźnie.

Przez granicę litewską możesz przewieźć broń, która służy do celów łowieckich lub sportowych. Musisz mieć Europejską Kartę Broni Palnej, która zawiera stosowne wpisy dotyczące broni. Ponadto weź ze sobą dokument, który uwiarygadnia powód podróży z bronią, np. zaproszenie na polowanie lub zawody strzeleckie. Europejską Kartę Broni Palnej może zastąpić zaświadczenie wydane przez właściwego konsula.

Za przestępstwa narkotykowe grożą surowe kary, zwłaszcza za sprzedaż narkotyków nieletnim.

Nie wolno palić tytoniu w restauracjach, kawiarniach, barach itp. oraz w większości miejsc publicznych. Za spożywanie alkoholu lub poruszanie się w stanie nietrzeźwym w miejscach publicznych grozi grzywna.

Jeśli poruszasz się pojazdem zarejestrowanym za granicą i popełnisz wykroczenie, które musi rozpatrzyć Litewska Inspekcja Transportu Drogowego, służby zatrzymają dokumenty rejestracyjne samochodu i prawo jazdy. Dokumenty będziesz mógł odebrać, gdy zapłacisz kaucję lub grzywnę. Zatrzymane dokumenty obywateli polskich władze litewskie przesyłają za pośrednictwem urzędu konsularnego do urzędów, które wydały je na terenie Polski.

W większych miastach istnieje sieć punktów wymiany walut. W związku z tym bez problemu wymienisz pieniądze. Nie wszystkie punkty przyjmują jednak bilon. Powszechne w użyciu są karty kredytowe i bankomatowe.

W dni powszednie urzędy pracują w godzinach 8.00-17.00, z przerwą obiadową od 12.00 do 12.45. W dni poprzedzające święta urzędy zamykają się godzinę wcześniej.

Różnicy czasu między Polską a Litwą wynosi -1 godzina. Jeśli np. w Wilnie jest godzina 8.00, to w Warszawie – 7.00.

Informacja miejscowa: tel. 118.

W sklepach na terenie całego kraju alkohol możesz kupić: od poniedziałku do soboty od 10.00 do 20.00, w niedziele – od 10.00 do 15.00. Poza tymi godzinami obowiązuje zakaz sprzedaży alkoholu. Ponadto alkoholu nie mogą kupować osoby do 20. roku życia oraz nietrzeźwe.

Na portalu www.epolicija.lt możesz zostawić zawiadomienie również w języku polskim.

 

---

Ministerstwo Spraw Zagranicznych dokłada wszelkich starań, aby informacje dla podróżujących publikowane na stronach MSZ były rzetelne, wyczerpujące i aktualne. Jednocześnie podkreślamy, że publikowane przez MSZ treści należy traktować wyłącznie jako rekomendacje, które nie mogą stanowić podstawy do jakichkolwiek roszczeń. Należy pamiętać, że MSZ nie ma prawnych możliwości zakazania wyjazdu do jakiegokolwiek państwa.