1. Pedagog specjalny w ramach swoich obowiązków nie może prowadzić wyłącznie zajęć rewalidacyjnych z uczniami. Prowadzenie tych zajęć jest jednym z jego zadań realizowanych w ramach tygodniowego, obowiązkowego wymiaru zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych. Pedagog specjalny jest bowiem jest zobowiązany do realizacji zadań określonych w przepisach: 

• rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach;  
• rozporządzenia Ministra Edukacji i Nauki z dnia 22 lipca 2022 r. w sprawie wykazu zajęć prowadzonych bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz przez nauczycieli poradni psychologiczno-pedagogicznych oraz nauczycieli: pedagogów, pedagogów specjalnych, psychologów, logopedów, terapeutów pedagogicznych i doradców zawodowych.

2. Zajęcia rewalidacyjne prowadzą nauczyciele posiadający kwalifikacje określone § 23 ust. 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 sierpnia 2017 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli (Dz. U. z 2020 r. poz. 1289, z późn. zm.), odpowiednie do rodzaju niepełnosprawności ucznia, w tym dodatkowo zatrudnieni nauczyciele posiadający kwalifikacje w zakresie pedagogiki specjalnej.
3. Kwalifikacje w zakresie jednego z działów/specjalności pedagogiki specjalnej, z uwzględnieniem funkcjonującego różnego nazewnictwa (np. oligofrenopedagogika, tyflopedagogika, surdopedagogika, rewalidacja, resocjalizacja, edukacja i terapia osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu, edukacja i rehabilitacja osób z niepełnosprawnością intelektualną, pedagogika resocjalizacyjna, pedagogika zdolnych i uzdolnionych, pedagogika korekcyjna, logopedia po studiach dających tytuł magistra pedagogiki specjalnej ze specjalnością logopedia) należy uznać za wystarczające do zatrudnienia na stanowisku pedagoga specjalnego.
4. Minimalną łączną liczbę etatów nauczycieli specjalistów w okresie przejściowym, tj. od 1 września 2022 r. do 31 sierpnia 2024 r., zgodnie z art. 29 ustawy z dnia 12 maja 2022 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1116) ustala się w następujący sposób: 

liczba dzieci lub uczniów	łączna liczba etatów
od 101	1,5 etatu + 0,2 etatu na każdych kolejnych 100 uczniów
od 51 do 100	1
od 31 do 50	0,5
od 1 do 30	0,25

5. Łączną liczbę etatów nauczycieli specjalistów oblicza się jako sumę ilorazów, w których dzielną jest suma liczby godzin zajęć realizowanych na stanowisku nauczyciela pedagoga, pedagoga specjalnego, psychologa, logopedy lub terapeuty pedagogicznego w ramach tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć i liczby przydzielonych godzin ponadwymiarowych w ramach pracy na tym stanowisku, a dzielnikiem jest tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych prowadzonych bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz określony przez organ prowadzący dla nauczyciela pedagoga, pedagoga specjalnego, psychologa, logopedy lub terapeuty pedagogicznego (art. 42d ust. 4 i 5 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2021 r. poz. 1762, z późn. zm.).

Przykładowe wyliczenia etatów

Szkoła ma 180 uczniów, na tę chwilę ma 11 godzin pedagoga i 11 godzin logopedy. Zgodnie z przepisami przejściowymi od września szkoła powinna mieć co najmniej 1,5 etatu specjalisty, w tym minimalną liczbę etatów psychologów i pedagogów specjalnych... Czyli ile?

W omawianym przypadku szkoła powinna zatrudniać od września 2022 r. co najmniej 1,5 etatów specjalistów, z czego co najmniej 25% x 1,5 = 0,375 etatu psychologa, 25% x 1,5 = 0,375 etatu pedagoga specjalnego oraz 0,75 etatu (łącznie) pozostałych specjalistów (pedagoga, logopedy lub terapeuty pedagogicznego). 

Przeliczając to na godziny pracy nauczyciela, przy założeniu, że pensum specjalistów wynosi 22 godziny tygodniowo, szkoła powinna mieć co najmniej 8,25 godzin psychologa, 8,25 godzin pedagoga specjalnego oraz 16,5 godzin (łącznie) pozostałych specjalistów (pedagoga, logopedy lub terapeuty pedagogicznego). 

Warto przypomnieć, że zgodnie z art. 42d ust. 4 ustawy – Karta Nauczyciela (będzie obowiązywał od 1 września 2022 r.), obliczając minimalny wymiar etatów specjalistów, bierzemy pod uwagę również godziny ponadwymiarowe realizowane przez tych specjalistów. 

Czy w zespołach (przedszkole + szkoła podstawowa) liczbę uczniów/dzieci do wyliczenia wymaganych etatów liczymy łącznie? 

Tak. Wskazuje na to art. 42d ust. 8 ustawy – Karta Nauczyciela (będzie obowiązywał od 1 września 2022 r.). 
Jeśli przedszkole liczy 100 uczniów, a szkoła podstawowa liczy 180 uczniów i wchodzą one w skład zespołu, łączna liczba uczniów zespołu wynosi 280 uczniów. 

Niezbędne minimum etatów specjalistów wynosi wtedy od września 2022 r. - 1,7 etatu (1,5 etatu za liczbę uczniów powyżej 100 + 0,2 etatu za kolejnych 100 uczniów). 

W ramach tego standardu należy, zgodnie z art. 42d ust. 11, przewidzieć co najmniej 25% x 1,7 = 0,425 etatu psychologa oraz 25% x 1,7 = 0,425 etatu pedagoga specjalnego. 

Ostatecznie w takim zespole musi być co najmniej 0,425 etatu psychologa, 0,425 etatu pedagoga specjalnego oraz 0,85 etatu (łącznie) pozostałych specjalistów (pedagoga, logopedy lub terapeuty pedagogicznego).

6. W przedszkolach i szkołach, do których uczęszcza więcej niż 50 dzieci lub uczniów, liczba etatów pedagoga specjalnego oraz psychologa nie może być niższa niż 25% łącznej liczby etatów pedagogów specjalnych i liczby etatów psychologów określonej w standardach. Tym samym liczba etatów psychologa i pedagoga specjalnego musi stanowić co najmniej połowę łącznej liczby etatów nauczycieli specjalistów określonej w standardach. 
7. Do łącznej liczby etatów nauczycieli specjalistów nie wlicza się etatów nauczycieli posiadających kwalifikacje z zakresu pedagogiki specjalnej zatrudnianych dodatkowo w celu współorganizowania kształcenia integracyjnego oraz współorganizowania kształcenia uczniów niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie oraz zagrożonych niedostosowaniem społecznym, jak również etatów doradców zawodowych.
8. W przypadku nauczyciela, który uzupełnia tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy – Karta Nauczyciela, liczba godzin zajęć realizowanych w ramach tego stosunku pracy na stanowisku nauczyciela pedagoga, pedagoga specjalnego, psychologa, logopedy lub terapeuty pedagogicznego jest uwzględniana w łącznej liczbie etatów nauczycieli specjalistów w każdym przedszkolu, szkole lub zespole, w którym nauczyciel realizuje te zajęcia, odpowiednio do realizowanego w tym przedszkolu, szkole lub zespole części tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin tych zajęć. 
9. W przypadku przedszkoli, szkół lub placówek połączonych w zespół zawierający co najmniej jedno przedszkole lub szkołę do liczby dzieci lub uczniów będącej podstawą do obliczenia wymaganej minimalnej łącznej liczby etatów nauczycieli specjalistów wlicza się wyłącznie dzieci uczęszczające do przedszkoli oraz uczniów szkół wchodzących w skład zespołu. Do tej liczby nie wlicza się wychowanków placówek wchodzących w skład zespołu. 
10. W przypadku szkoły podstawowej, w której zorganizowano oddział przedszkolny, do liczby dzieci lub uczniów wlicza się także dzieci uczęszczające do oddziału przedszkolnego.
11. W przypadku szkoły podstawowej, której jest podporządkowana szkoła filialna, o której mowa w art. 95 ust. 3 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe, do liczby uczniów wlicza się także uczniów szkoły filialnej.
12. Liczba dzieci lub uczniów przypadających na jeden etat nauczycieli pedagogów, pedagogów specjalnych, psychologów, logopedów lub terapeutów pedagogicznych w przedszkolach, szkołach i zespołach prowadzonych przez dany organ prowadzący nie może być wyższa niż średnia arytmetyczna liczby dzieci lub uczniów przypadających na jeden etat nauczycieli pedagogów, psychologów, logopedów lub terapeutów pedagogicznych w przedszkolach, szkołach i zespołach, o których mowa w ust. 1, prowadzonych przez ten organ prowadzący, według stanu na 30 września 2021 r. i 30 września 2020 r.

Liczbę dzieci i uczniów będącą podstawą określania łącznej liczby etatów nauczycieli specjalistów oblicza się według stanu na 1 września danego roku szkolnego. Określając niezbędną liczbę etatów nauczycieli specjalistów w projekcie arkusza organizacji, należy brać pod uwagę przewidywaną liczbę dzieci lub uczniów na 1 września. 

Linki do materiałów na stronie MEiN

Przepisy określające standardy zatrudniania nauczycieli specjalistów 
Przepisy określające standardy zatrudniania nauczycieli specjalistów – dodatkowe informacje 
Pedagog specjalny – odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania