Przygotowując się do udziału w programie Horyzont i wychodząc naprzeciw oczekiwaniom środowiska akademickiego, MNiSW zainicjowało projekt PAKT, czyli „Premia dla AKTywnych”. Będzie on służył stworzeniu efektywnego systemu premiowania najlepszych naukowców. Już teraz zachęcamy jednostki naukowe do dostosowywania regulaminów wynagradzania do rozwiązań zawartych w PAK-cie. Pozwoli to na wdrożenie odpowiednich przepisów przed pierwszymi konkursami programu Horyzont Europa.

Programy Ramowe Unii Europejskiej na rzecz finansowania badań naukowych i innowacji służą rozwiązywaniu problemów ważnych z punktu widzenia polityki, gospodarki i społeczeństwa europejskiego.

Nowa perspektywa finansowa 2021-27 dla nauki

W roku 2014 rozpoczęła się realizacja Programu Ramowego Horyzont 2020, a w 2021 zostanie uruchomiony  9. Program Ramowy na kolejną perspektywę finansową (2021-2027) o nazwie Horyzont Europa.

Udział Polski w programie Horyzont 2020 stale rośnie, ale wciąż jest zbyt niski w stosunku do potencjału naszego kraju. Polska jest płatnikiem netto tego programu, odzyskując zaledwie 1,22% budżetu Horyzontu 2020 przeznaczonego krajom UE, podczas gdy nasze wpłaty do budżetu UE są na poziomie ok. 3%.

Projekt PAKT, czyli „Premia dla AKTywnych”

Regulacje opracowane w ramach projektu PAKT, czyli „Premia dla AKTywnych” to swego rodzaju umowa uczelni czy instytutu z aktywnymi naukowcami. Ułatwią one realizację projektów, m.in. programu Horyzont Europa. Wypracowane rozwiązania zostaną wykorzystane przy konstruowaniu regulacji NCBR i NCN, tworząc jeden, spójny z europejskimi zasadami, system premiowania najlepszych naukowców.

Teraz czekamy na akceptację proponowanych zapisów przez Komisję Europejską, która nastąpi po formalnym przyjęciu pakietu legislacyjnego HE.

Obecny mechanizm wsparcia „Premia na Horyzoncie” nie będzie kontynuowany w projektach HE.

Horyzont Europa – największy program rozwoju nauki w historii Europy

Horyzont Europa zastąpi program ramowy na rzecz badań i innowacji Horyzont 2020. Proponowany budżet ok 95 mld EUR sprawi, że będzie to największy program tego typu w historii Europy. Jego głównym zamierzeniem jest wzmocnienie wpływu badań i innowacji na rozwój polityk UE oraz poszukiwanie rozwiązań wyzwań globalnych, opisanych przez tzw. cele rozwojowe ONZ.

HE – program z dużymi ambicjami

Krajowym celem na zakończenie realizacji programu Horyzont Europa jest zwiększenie udziału finansowego polskich podmiotów do poziomu co najmniej 3% całości budżetu programu. Pozwoli to na osiągnięcie równowagi między polskim wkładem do budżetu programu oraz jego wykorzystaniem.

Aby zrealizować wyznaczony cel, zdiagnozowano przyczyny niskiego uczestnictwa polskich podmiotów w programach ramowych i zarekomendowano szereg działań do wdrożenia jeszcze przed uruchomieniem HE.

Udoskonalenie zasad wynagradzania w projektach kluczem do sukcesu

Za jedną z głównych przeszkód na drodze do zwiększenia uczestnictwa polskich naukowców uznano brak odpowiednio wysokiej gratyfikacji finansowej za wymagającą pracę w programach ramowych. Jedną z przyczyn takiego stanu rzeczy jest brak jasnych i bezpiecznych dla jednostek naukowych zasad wynagradzania w projektach, zarówno krajowych, jak i zagranicznych.

Korzyści dla jednostek naukowych z nowego sytemu wynagradzania

Wprowadzenie nowych regulacji w zakresie wynagradzania, oprócz korzyści dla naukowców przyniesie jeszcze większy zysk uczelniom i instytutom. Całość wynagrodzeń będzie pokrywana ze środków UE, zwiększą się tzw. koszty pośrednie od wyższych wynagrodzeń i dzięki większemu udziałowi naukowców.

Trwają prace nad kształtem ostatecznych zapisów. Po formalnym przyjęciu rozporządzenie o programie „Horyzont Europa” KE zobowiązała się do przesłania wiążącego stanowiska nt. PAKT.