W dniu 25 kwietnia 2023 r. decyzją Komisji Europejskiej powołane zostało konsorcjum na rzecz europejskiej infrastruktury badawczej aerozoli, chmur oraz gazów śladowych ACTRIS ERIC. Wśród siedemnastu państw-założycieli tej międzynarodowej infrastruktury wspierającej badania nad atmosferą i klimatem jest Polska.

ACTRIS (ang. Aerosol, Clouds and Trace Gases Research Infrastructure) stanowi jeden z najważniejszych elementów europejskiego systemu infrastruktur do badania środowiska. Jest to wielowarstwowa, wielodziedzinowa i interoperacyjna infrastruktura badawcza, w której zbierane i gromadzone są wyniki pomiarów pochodzących z rozproszonych sieci pomiarowych, a ich dane są opracowywane, standaryzowane i integrowane w centralnej bazie danych.

Przedsięwzięcie znajduje się na tzw. Mapie Drogowej infrastruktur badawczych Europejskiego Forum Strategii do spraw Infrastruktur Badawczych (ang. European Strategy Forum on Research Infrastructures – ESFRI), a także na Polskiej Mapie Infrastruktury Badawczej.

Na poziomie naukowym Polska jest reprezentowana w ACTRIS ERIC przez konsorcjum ACTRIS-PL, w którego skład wchodzą:

• Instytut Geofizyki Polskiej Akademii Nauk – koordynator;
• Instytut Podstaw Inżynierii Środowiska Polskiej Akademii Nauk;
• Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej Państwowy Instytut Badawczy;
• Politechnika Warszawska;
• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu;
• Uniwersytet Śląski w Katowicach;
• Uniwersytet Warszawski;
• Uniwersytet Wrocławski.

Do najważniejszych korzyści wynikających z udziału Polski w ACTRIS-ERIC należy zaliczyć:

• stworzenie unikatowego systemu pomiarowego w zakresie badań nad aerozolami;
• stworzenie zintegrowanego centrum danych pomiarowych, które będą mogły zostać wykorzystane w interdyscyplinarnych badaniach z zakresu m.in.: hydrologii (wpływ zmian klimatu na powodzie), nauk agrarnych (np. wpływ opadów, aerozoli na produktywność ekosystemów), nauk o życiu (np. zagrożenia zdrowotne związane z ekspozycją na podwyższone stężenia aerozoli), zarządzania kryzysowego (prognozowanie zagrożeń).

Oprócz Polski konsorcjum ACTRIS ERIC tworzą: Austria, Belgia, Bułgaria, Cypr, Czechy, Dania, Finlandia, Francja, Hiszpania, Holandia, Niemcy, Norwegia, Rumunia, Szwajcaria, Szwecja oraz Włochy. Zainteresowanie przystąpieniem do konsorcjum wyraziły również Grecja i Wielka Brytania.