W ramach projektu „Porozumienie branżowe na rzecz kształcenia i szkolenia zawodowego”, współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego, odbyło się kolejne spotkanie branżowe z udziałem przedstawicieli organizacji branżowych, firm z sektora automatyki, robotyki i mechatroniki, instytucji edukacyjnych oraz resortu gospodarki. Spotkanie miało na celu omówienie kwestii związanych z przygotowaniem kadr odpowiadających na potrzeby rynku pracy w tym dynamicznie rozwijającym się sektorze.

Wyzwania branży – zapotrzebowanie na specjalistów

Reprezentanci branży zwrócili uwagę na pilną potrzebę nowych kadr, szczególnie inżynierów i techników zajmujących się uruchamianiem zautomatyzowanych linii produkcyjnych. Branża wymaga specjalistów o szerokiej wiedzy z różnych dziedzin, co pozwoli na elastyczne reagowanie na zmiany technologiczne. Przedstawiciele branży wskazali również na rosnące zapotrzebowanie na pracowników posiadających nie tylko specjalistyczną wiedzę, ale także zdolności do ciągłego uczenia się i adaptacji do zmieniającego się środowiska technologicznego.

Kształcenie zawodowe na potrzeby branży

Obecnie w systemie kształcenia zawodowego kształci się ponad 40 000 uczniów w branży automatyki, robotyki i mechatroniki. Z danych wynika, że ponad 5,5 tys. uczniów kształci się w automatyce, blisko 9 tys. w robotyce, a ponad 25,5 tys. w mechatronice. Wszystkie te zawody znajdują się na liście zawodów o szczególnym zapotrzebowaniu na krajowym rynku pracy, co pozwala szkoło i ich organom prowadzącym na efektywne dostosowywanie oferty kształcenia zawodowego do realnych potrzeb rynku pracy.

Sytuacja absolwentów na rynku pracy

Z wyników monitoringu karier absolwentów szkół ponadpodstawowych przeprowadzonego przez Instytut Badań Edukacyjnych wynika, że około 30% absolwentów szkół zawodowych w zawodach automatyk oraz technik automatyk, a także około 40% absolwentów w zawodach mechatronik oraz technik mechatronik, już pracuje, często łącząc pracę z dalszą nauką. Zdecydowana większość absolwentów kontynuuje naukę, co świadczy o dużym zainteresowaniu dalszym kształceniem w tych branżach.

Dostosowanie kształcenia do wymagań rynku

Eksperci zgromadzeni na spotkaniu podkreślili konieczność dostosowania programów nauczania do szybko rozwijających się technologii, takich jak sztuczna inteligencja, automatyzacja procesów przemysłowych oraz robotyzacja. Zwrócono uwagę na kluczowe umiejętności, które powinny być rozwijane wśród uczniów, w tym kompetencje w zakresie programowania, analizy danych oraz obsługi nowoczesnych systemów automatyki.

Kompetencje miękkie w edukacji zawodowej

Ważnym tematem poruszonym podczas spotkania było także kształtowanie kompetencji miękkich wśród uczniów, takich jak umiejętności komunikacyjne, pracy zespołowej oraz rozwiązywania problemów. Kompetencje miękkie są szczególnie ważne w branży automatyki i robotyki, gdzie konieczna jest współpraca między specjalistami z różnych dziedzin.

Zmiany w podstawach programowych

W trakcie spotkania omówiono również propozycje zmian w podstawach programowych w obszarze automatyki, robotyki i mechatroniki. Zaproponowano wprowadzenie nowych specjalności oraz wymiennych modułów nauczania, które umożliwią dalszą specjalizację uczniów w ramach tych dynamicznie rozwijających się branż. Przedstawiciele branży zadeklarowali dalszą współpracę z Ministerstwem Edukacji Narodowej w tym zakresie.

Zawody przyszłości w automatyce, robotyce i mechatronice

Eksperci wskazali na rozwój nowych zawodów związanych z logistyka mobilną, pojazdami autonomicznymi, dronami i robotami transportowymi w magazynach, które będą miały duży wpływ na przyszłość rynku pracy. Inny zawodowy trend, który ma szanse na szybki rozwój, to zawód trenera relacji człowiek-robot, odpowiedzialnego za integrację i współpracę między ludźmi a robotami.

Wypracowanie rekomendacji

Spotkanie zakończyło się wypracowaniem wstępnych rekomendacji dotyczących dalszej współpracy branży automatyki, robotyki i mechatroniki z instytucjami edukacyjnymi oraz administracją publiczną. Zostały one zapisane w formie wniosków, które będą stanowiły podstawę dalszych działań w ramach projektu „Porozumienie branżowe na rzecz kształcenia i szkolenia zawodowego”.

Kontynuacja działań na rzecz dostosowania kształcenia do rynku pracy

Ministerstwo Edukacji Narodowej zadeklarowało kontynuację rozmów oraz intensyfikację działań mających na celu skuteczne dopasowanie systemu edukacji zawodowej do potrzeb rynku pracy. Priorytetem pozostaje współpraca między sektorem edukacyjnym a przemysłowym, co pozwoli na pełne wykorzystanie potencjału nowych technologii i sprostanie wyzwaniom związanym z cyfrową i zieloną transformacją gospodarki.

Link do materiału wideo ze spotkania