Nauczyciele teoretycznych przedmiotów zawodowych i nauczyciele praktycznej nauki zawodu, zatrudnieni w szkołach prowadzących kształcenie zawodowe, placówkach kształcenia ustawicznego i centrach kształcenia zawodowego, są zobowiązani doskonalić umiejętności i kwalifikacje zawodowe potrzebne do wykonywania pracy przez uczestniczenie w szkoleniach branżowych realizowanych w trzyletnich cyklach, w łącznym wymiarze 40 godzin w cyklu.

Jeżeli nauczyciel prowadzi zajęcia w zakresie różnych zawodów przypisanych do jednej branży to ma obowiązek odbycia szkolenia branżowego w łącznym wymiarze 40 godzin w cyklu trzyletnim. Natomiast w przypadku prowadzenia zajęć w zakresie zawodów przypisanych do więcej niż jednej branży, obowiązek odbycia szkolenia branżowego w łącznym wymiarze 40 godzin w cyklu trzyletnim dotyczy każdej z branż.

Szkolenia branżowe mogą być realizowane odpowiednio w branżowych centrach umiejętności, u pracodawców lub w indywidualnych gospodarstwach rolnych, których działalność jest związana z nauczanym zawodem.

Ponadto spełnieniem obowiązku uczestniczenia w szkoleniach branżowych jest udział nauczycieli  teoretycznych przedmiotów zawodowych oraz nauczycieli praktycznej nauki zawodu w formach doskonalenia zawodowego realizowanych u pracodawców w ramach regionalnych programów operacyjnych[1].

Z obowiązku odbycia szkoleń branżowych zwolnieni są nauczyciele teoretycznych przedmiotów zawodowych oraz nauczyciele praktycznej nauki zawodu, którzy:

1. prowadzą działalność gospodarczą związaną z nauczanym zawodem albo indywidualne gospodarstwo rolne, którego działalność jest związana z  nauczanym zawodem, lub
2. zatrudnieni są  u pracodawców na stanowiskach związanych z nauczanym zawodem, lub
3. zatrudnieni są w indywidulanych gospodarstwach rolnych, których działalność jest związana z nauczanym zawodem, lub
4. realizują wyłącznie obowiązkowe zajęcia edukacyjne z zakresu danej części efektów kształcenia obejmujących język obcy zawodowy, określonej w podstawie programowej kształcenia w zawodzie szkolnictwa branżowego.

Nauczyciele odbywają szkolenia branżowe w celu:

1. aktualizowania wiedzy zawodowej i specjalistycznej w zakresie nowych technologii stosowanych w branży związanej z nauczanym zawodem, sprzętu technicznego, w tym maszyn, urządzeń i narzędzi, a także materiałów stosowanych w procesach produkcyjnych lub usługowych oraz specyfiki pracy w danej branży związanej z nauczanym zawodem,
2. nabycia nowych umiejętności związanych z nauczanym zawodem,
3. poznawania systemu zapewnienia jakości produkcji lub usług, a także bezpieczeństwa i higieny pracy u pracodawców związanych z nauczanym zawodem,
4. doskonalenia umiejętności interpersonalnych w bezpośrednim kontakcie z osobami zatrudnionymi u pracodawców lub w indywidualnym gospodarstwie rolnym,
5. doskonalenia umiejętności zastosowania posiadanej wiedzy zawodowej i specjalistycznej w praktyce,
6. rozpoznawania potrzeb i możliwości zatrudnienia absolwentów na regionalnym lub lokalnym rynku pracy,
7. nawiązywania kontaktów zawodowych umożliwiających rozwijanie i doskonalenie współpracy z pracodawcami lub osobami prowadzącymi indywidualne gospodarstwa rolne w procesie kształcenia zawodowego.

Dyrektor szkoły prowadzącej kształcenie zawodowe, placówki kształcenia ustawicznego lub centrum kształcenia zawodowego  ma obowiązek zorganizowania szkoleń branżowych dla swoich nauczycieli, skierowania nauczyciela na szkolenie branżowe odpowiednio w branżowym centrum umiejętności, u przedsiębiorcy lub w indywidualnym gospodarstwie rolnym, z własnej inicjatywy lub na wniosek nauczyciela.

W przypadku nauczyciela zatrudnionego w więcej niż jednej szkole, placówce lub centrum szkolenia branżowe organizuje dyrektor szkoły, placówki lub centrum wskazanej przez nauczyciela jako podstawowe miejsce zatrudnienia.

Dyrektor szkoły, placówki lub centrum ustala harmonogram uczestniczenia przez nauczycieli w szkoleniach branżowych realizowanych w trzyletnich cyklach, uwzględniając:

1. obowiązkowy wymiar szkolenia branżowego,
2. możliwości organizacji szkoleń branżowych w branżowych centrach umiejętności, u pracodawców lub w indywidualnych gospodarstwach rolnych, których działalność jest związana z nauczanym zawodem lub branżą,
3. wnioski nauczycieli,
4. udział nauczycieli w formach doskonalenia zawodowego realizowanych u pracodawców w ramach regionalnych programów operacyjnych,
5. potrzeby w zakresie doskonalenia zawodowego nauczycieli kształcenia zawodowego:

1. ustalone na podstawie wyników nadzoru pedagogicznego,
2. ustalone na podstawie analizy uzyskiwanych efektów kształcenia zawodowego, w tym wyników egzaminów zawodowych,
3. związane z rozpoczęciem kształcenia w zawodzie, w którym dotychczas nie było prowadzone kształcenie, lub realizacją eksperymentu pedagogicznego, o którym mowa w art. 45 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe[2].

Nauczyciel odbywa szkolenia branżowe w ramach zajęć i czynności związanych z przygotowaniem do zajęć, samokształceniem i doskonaleniem zawodowym. Jeżeli organizacja szkolenia branżowego tego wymaga, dyrektor szkoły zwalnia nauczyciela odbywającego szkolenie branżowe z całości lub części dnia pracy, na czas niezbędny, aby punktualnie przybył na szkolenie oraz na czas jego trwania.

Koszty szkoleń branżowych mogą być finansowane:

1. przez przedsiębiorców lub osoby prowadzące gospodarstwa rolne, przyjmujących nauczycieli na szkolenie lub
2. ze środków Krajowego Funduszu Szkoleniowego na zasadach dotyczących kursów lub
3. ze środków wyodrębnionych w budżetach organów prowadzących szkoły na dofinansowanie doskonalenia zawodowego nauczycieli, z uwzględnieniem szkoleń branżowych lub
4. ze środków pochodzących z programów edukacyjnych Unii Europejskiej – np. Program Erasmus+.

Kwestię szkoleń branżowych nauczycieli teoretycznych przedmiotów zawodowych i nauczycieli praktycznej nauki zawodu regulują przepisy:

1. art. 1 pkt 7, art. 42 ust. 2 pkt 3, i ust. 2e, art. 70c ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2023 r. poz. 984, z późn. zm.),
2. rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 sierpnia 2019 r. w sprawie dofinansowania doskonalenia zawodowego nauczycieli, szczegółowych celów szkolenia branżowego oraz trybu i warunków kierowania nauczycieli na szkolenia branżowe (Dz. U. z 2023 r. poz. 2628).